Έως και το ένα πέμπτο των φυσικών πόρων που εξάγονται για να χρησιμοποιηθούν, καταλήγουν «στα σκουπίδια», όπως καταδεικνύουν τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η οποία εξετάζει το κρυμμένο περιβαλλοντικό κόστος της χρήσης πρώτων υλών.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, σε ολόκληρο τον κόσμο εξάγονται κάθε χρόνο 62 δισεκατομμύρια τόνοι φυσικών πόρων: ορυκτά, ξυλεία, μέταλλα, ορυκτά καύσιμα, καύσιμα βιομάζας, υλικά κατασκευής. Σε κάθε κάτοικοι του πλανήτη αναλογούν, κατά μέσο όρο, 10 τόνοι.
Από αυτήν την ποσότητα ωστόσο, περίπου το 20% πάει χαμένο και πρέπει να επαναχρησιμοποιηθεί, να ανακυκλωθεί ή να απορριφθεί με τρόπο ασφαλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Παρότι, τα τελευταία 25 χρόνια, οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν τη διαχείριση των πόρων με αποδοτικότερο τρόπο, οι ρυθμοί εξόρυξής τους έχουν αυξηθεί κατά 65%, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ.
Προσέγγιση «κύκλου ζωής»
Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι το κρυμμένο περιβαλλοντικό κόστος των φυσικών πόρων γίνεται αισθητό μόνο όταν κανείς τους προσεγγίσει μέσα από το πρίσμα της λεγόμενης ανάλυσης κύκλου ζωής.
Για παράδειγμα, για να παραχθεί ένας τόνος χαλκού εκπέμπονται 7 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα και απαιτούνται 70 τόνοι νερού. Η ανακύκλωση προϊόντων από χαρτί εξοικονομεί 7 - 19 γιγα - τζάουλ σε σχέση με την παρασκευή αντίστοιχης ποσότητας «παρθένου» χαρτιού.
Τα σημερινά πλυντήρια καταναλώνουν τη μισή ενέργεια και το μισό νερό σε σχέση με αυτά που ήταν διαθέσιμα στην αγορά πριν από μία δεκαετία. Όσο παρατείνεται η διάρκεια ζωής τους τόσο μειώνονται τα απόβλητα, όμως αυξάνονται οι επιπτώσεις του για το κλίμα, τον αέρα και το νερό.
Τα ίδια τα τρόφιμα έχουν μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με τις συσκευασίες τους. Η παραγωγή γάλακτος απελευθερώνει πενταπλάσια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με τη χάρτινη συσκευασία του. Επίσης, είναι (περιβαλλοντικά) προτιμότερο να αγοράζει κανείς μικρότερο μπουκάλι παρά το γάλα να καταλήγει στο νεροχύτη όταν παρέλθει η ημερομηνία λήξης του.
Ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον
Οι συντάκτες προτείνουν μια σειρά από μέτρα προκειμένου η οικονομική ανάπτυξη να μην σημαίνει απαραίτητα υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
Καλούν κυβερνήσεις και βιομηχανία να συνεργαστούν αποτελεσματικότερα με στόχο την καινοτομία και την εξοικονόμηση στη ροή των πρώτων υλών, μια διαδικασία που συνήθως αφορά πολλούς μεσάζοντες και, σε πολλές περιπτώσεις, καλύπτει μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις.
Ενθαρρύνουν επίσης τη βιομηχανία να περιορίσει τις συνέπειες των προϊόντων για τον άνθρωπο και για το κλίμα, μέσω βελτιώσεων σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής τους.
Συστάσεις όμως γίνονται και προς τους καταναλωτές που, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, θα πρέπει να είναι καλύτερα ενημερωμένοι προτού επιλέξουν, να επαναχρησιμοποιούν και να ανακυκλώνουν, να μην χρησιμοποιούν περισσότερα υλικά απ' όσα χρειάζονται και να εκμεταλλεύονται τις νέες τεχνολογίες προκειμένου να περιορίσουν τα απορρίμματά τους.
