Τα περισσότερα ιδρύματα ευρωπαϊκής κινηματογραφικής κληρονομιάς δεν έχουν ακόμη προσαρμοστεί στην ψηφιακή επανάσταση και δεν είναι ακόμη σε θέση να διαφυλάξουν ταινίες σε ψηφιακή μορφή, διαπιστώνει νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την έκθεση, ευρωπαϊκές κινηματογραφικές ταινίες διάρκειας ενός εκατομμυρίου ωρών βρίσκονται σε «αιχμαλωσία» αφού είναι κλειδωμένες σε δοχεία και ερμάρια.
Κίνδυνος αφανισμού
Ορισμένες από τις σημερινές ταινίες θα χαθούν για τις μελλοντικές γενεές, όπως συνέβη και με ταινίες της περιόδου του βωβού κινηματογράφου, από τις οποίες διασώθηκε μόνο το 10%. Συγχρόνως, ταινίες της πρώιμης ψηφιακής περιόδου κινδυνεύουν, επίσης, να χαθούν για πάντα για λόγους μορφοποίησης και διαλειτουργικότητας.
Οι νέες τεχνολογίες ανοίγουν τον δρόμο για να μπορέσουν οι θεατές να απολαύσουν ένα εκατομμύριο ώρες ευρωπαϊκών ταινιών, που σήμερα βρίσκονται κλεισμένες σε θήκες στα αρχειοφυλάκια. Ωστόσο, ποσοστό μόλις 1,5% της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής κληρονομιάς είναι εμπορικά ή δωρεάν προσβάσιμη στο κοινό.
Ο κινηματογράφος βρίσκεται στον πυρήνα του πολιτισμού
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα. Neelie Kroes.
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα. Neelie Kroes, δήλωσε: «Είναι απαράδεκτο τον 21ο αιώνα να μην μπορούμε να έχουμε τη δυνατότητα θέασης της κινηματογραφικής μας κληρονομιάς. Ο πολιτισμός αποτελεί την καρδιά της Ευρώπης και ο κινηματογράφος βρίσκεται στον πυρήνα του πολιτισμού. Είμαι αποφασισμένη να μεταφέρω την κινηματογραφική αυτή κληρονομιά στο διαδίκτυο και το αργότερο μέσα στο 2013 θα υποβάλω πρόταση που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την εισαγωγή των ταινιών στο διαδίκτυο».
Ψηφιοποίηση - προϋπόθεση για επιγραμμική πρόσβαση
Μόλις το 1,5% της ευρωπαϊκής κινηματογραφικής κληρονομιάς είναι ψηφιοποιημένο. Η ψηφιοποίηση αποτελεί προϋπόθεση για την επιγραμμική πρόσβαση. Χωρίς αυτήν, οι λάτρεις των ταινιών θα συνεχίσουν να μην εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες που προσφέρει ο διαδικτυακός κόσμος. Και τούτο, όχι επειδή δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Από το 2009, για παράδειγμα, έχουν προβληθεί δύο εκατομμύρια ταινίες στην χρηματοδοτούμενη από την διαδικτυακή πλατφόρμα «Europa Film Treasures». Στα σημερινά εμπόδια που αντιμετωπίζει η ψηφιοποίηση περιλαμβάνονται η πενιχρή εθνική και ιδιωτική χρηματοδότηση και η πολυπλοκότητα της ρύθμισης των δικαιωμάτων -τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα.
Ιστορικό
Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να συμπεριλάβουν την κινηματογραφική κληρονομιά στις εθνικές τους στρατηγικές ψηφιοποίησης και στις πολιτικές αρχειοθέτησης. Ένα από τα αποτελέσματα της ενέργειας αυτής θα είναι η αύξηση του ψηφιακού περιεχομένου στη δικτυακή πύλη Europeana. Χρειάζεται να αναπτυχθούν καινοτόμες τεχνικές χρηματοδότησης και συγκέντρωσης ταινιών. Για παράδειγμα, ενίσχυση της έρευνας σε τεχνικές σάρωσης για ταινίες αρχείου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του κόστους της ψηφιοποίησης. Επιπλέον, πρέπει να βελτιωθούν οι πόροι, οι διευκολύνσεις και οι δεξιότητες για τη διαφύλαξη τόσο των αναλογικών όσο και των ψηφιακών ταινιών.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν, στις 16 Νοεμβρίου 2005, σύσταση για την κινηματογραφική κληρονομιά. Η πρώτη έκθεση όσον αφορά την εφαρμογή της σύστασης για την κινηματογραφική κληρονομιά δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2008 και η δεύτερη τον Ιούλιο του 2010. Η παρούσα τρίτη έκθεση του 2012 αναλύει τις εκθέσεις που παρελήφθησαν από τα κράτη μέλη σε απάντηση σε ερωτηματολόγιο της Επιτροπής.
Οι εθνικές εκθέσεις είναι διαθέσιμες επιγραμμικά, στα αγγλικά και στην πρωτότυπη γλώσσα. Τον Ιανουάριο του 2012, η Επιτροπή δημοσίευσε μελέτη σχετικά με το «Ψηφιακό θεματολόγιο για την ευρωπαϊκή κινηματογραφική κληρονομιά», που εκπονήθηκε από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Τον Οκτώβριο του 2011, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για την ψηφιακοποίηση και την επιγραμμική προσβασιμότητα πολιτιστικού υλικού και για την ψηφιακή διαφύλαξη. Η σύσταση αφορά την πολιτιστική μνήμη της Ευρώπης, ανεξάρτητα από τη μορφή με την οποία είναι περιβεβλημένη, συμπεριλαμβανομένης της κινηματογραφικής κληρονομιάς.
Το 2013, η Επιτροπή θα διεξαγάγει παράλληλα διάλογο των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με ορισμένα επείγοντα ζητήματα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων σε σχέση με τη διαφύλαξη και την επιγραμμική διάθεση στοιχείων της κινηματογραφικής κληρονομιάς, και θα εκτιμήσει εάν θα προτείνει νομοθετική πράξη το 2014 για τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας (2001/29/ΕΚ) σχετικά με το δικαίωμα του δημιουργού στην κοινωνία της πληροφορίας, συμπεριλαμβανομένων εξαιρέσεων και περιορισμών.
