Μόνο σε πολιτικές ευθύνες καταλήγει η έκθεση της Επιτροπής της Βουλής που ασχολήθηκε με τις συμβάσεις των υποβρυχίων την περίοδο 2000-2009. Κοινή διαπίστωση όλων των κομμάτων είναι επίσης το ελληνικό δημόσιο ζημιώθηκε και από την υπογραφή και από την υλοποίηση των συμβάσεων. Η ΝΔ είναι όμως το μοναδικό κόμμα που εξαιρεί από τις πολιτικές ευθύνες την περίοδο 2004-2009.
«Η Επιτροπή Εξοπλισμών κατέληξε στη διαπίστωση ότι υπάρχουν βαρύτατες πολιτικές ευθύνες των υπουργών Εθνικής Αμυνας της περιόδου 2000-2009, σχετικά με τις συμβάσεις των υποβρυχίων. Οι ευθύνες αυτές αναδείχθηκαν έντονα για την περίοδο 2006-2009, δεν προέκυψαν, όμως, στο παρόν στάδιο στοιχεία για περαιτέρω έρευνα για τυχόν ποινικές ευθύνες» αναφέρει το ΠΑΣΟΚ στα συμπεράσματα του.
Επισημαίνεται επιπλέον ότι καταγράφηκαν αδυναμίες των συμβατικών όρων, αδράνεια, σιωπηρή παράταση του συμβατικού χρόνου, διεξαγωγή αναποτελεσματικών διαπραγματεύσεων και σύγχυση ως προς την ικανότητα του υποβρυχίου "Παπανικολής" να ανταποκριθεί στις συμβατικές προδιαγραφές, που είχαν αντίκτυπο στην εξέλιξη των δύο συμβάσεων για τα υποβρύχια. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, αναφέρουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ήταν να βρεθεί η ελληνική πλευρά αντιμέτωπη με την καταγγελία της σύμβασης από τους αναδόχους παρά το γεγονός ότι είχε καταβάλλει συνολικά για τις δύο συμβάσεις 2.033.100.000 ευρώ.
Η Επιτροπή ζητά από τον Πρόεδρο της Βουλής να διαβιβαστεί αντίγραφο της έκθεσης της στον πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ώστε σε συνδυασμό και με το πόρισμα της προανακριτικής επιτροπής που είχε ερευνήσει τυχόν ευθύνες του πρώην υπουργού Ακη Τσοχατζόπουλου, να διευκολυνθεί στη θεμελίωση των αστικών αξιώσεων του ελληνικού δημοσίου για την άσκηση αγωγών αποζημίωσης σε βάρος παντός υπευθύνου.
Προτείνεται επίσης να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για τον προσδιορισμό της ζημίας του Δημοσίου και να διαβιβαστεί αντίγραφο της έκθεσης στην εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, προκειμένου να αποτελέσει μέρος της δικογραφίας, με την εκτίμηση ότι τα στοιχεία που αναδείχθηκαν από την εξέταση των συμβάσεων θα διευκολύνουν την απόδοση ευθυνών σε βάρος όλων των ενεχομένων, δεδομένου ότι «τα συμβατικά κενά και ελαττώματα, συνδέονται κατά την εκτίμηση της Επιτροπής με τον χρηματισμό προσώπων που ερευνά η Εισαγγελική Αρχή».
ΝΔ
«Προκύπτει με σαφήνεια ευθύνη στο πρόσωπο εκείνων που ενέκριναν την υπογραφή των συμβάσεων για την προμήθεια και τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων οι οποίες περιείχαν όρους ιδιαίτερα επαχθείς για το συμφέρον του ελληνικού δημοσίου» αναφέρουν οι βουλευτές της ΝΔ. Για την περίοδο 2004-2009, υποστηρίζεται ότι «η πολιτική ηγεσία ουδεμία ποινική ευθύνη φέρει, αφού κύριο μέλημα των υπουργών της παραπάνω περιόδου ήταν πάντοτε η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος μέσα στα στενά συμβατικά όρια και υπό το βάρος της εξυπηρέτησης των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων».
«Οι κακές συμβάσεις έδεσαν πισθάγκωνα το ελληνικό δημόσιο» δήλωσε ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης επισημαίνοντας ότι «το πρόβλημα ανέκυψε αφού είχε καταβληθεί το 80% του τιμήματος για τις δύο συμβάσεις».
«Σε ό,τι αφορά την πρώτη σύμβαση για την κατασκευή 3+1 υποβρυχίων τύπου 214, έχουν αποδοθεί ευθύνες στον πρώην υπουργό κ. Τσοχατζόπουλο από την Προανακριτική Επιτροπή. Σε ό,τι αφορά στην σύμβαση εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υποβρυχίων τύπου 209, καθώς και στη σύμβαση αντισταθμιστικών ωφελημάτων, που τη συνόδευε, υπάρχουν ευθύνες, που βαρύνουν την, κατά το έτος υπογραφής της (2002) την πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία» αναφέρει η ΝΔ σημειώνοντας ότι η επιβλαβής επιλογή κατά την περίοδο 2002-2004, οδήγησε σε ομηρία τις μετέπειτα πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Επισημαίνεται παράλληλα ότι οι δύο συμβάσεις περιόριζαν σημαντικά τις δυνατότητες της ελληνικής πλευράς, γιατί το ελληνικό δημόσιο είχε στην κατοχή του εγγυητικές επιστολές από τα ΕΝΑΕ και όχι από τράπεζα ή έστω την HDW. Επίσης η διαδικασία καταγγελίας είχε κριθεί ατελέσφορη διότι σήμαινε παραπομπή σε διαιτητικό δικαστήριο με αδιευκρίνιστες ρήτρες διαιτησίας, διαδικασία που πολλές φορές καταλήγει σε συμβιβασμό εις βάρος του ελληνικού δημοσίου.
«Καθίσταται σαφές ότι, με την υπογραφή και ενεργοποίηση των συμβάσεων, η ελληνική πλευρά ετέθη σε μειονεκτική θέση έναντι των Γερμανών αναδόχων, αφού ήμασταν υποχρεωμένοι σε συμμόρφωση με συμβατικούς όρους ιδιαίτερα επαχθείς για το ελληνικό δημόσιο» αναφέρουν οι βουλευτές της ΝΔ και προσθέτουν ότι οι συμβάσεις αυτές μας δέσμευσαν τόσο ώστε το 2006 καταλήξαμε να έχουμε πληρώσει το 80% του συνολικού τιμήματος χωρίς να έχει γίνει καμία παραλαβή.
Για την περίοδο από το 2006 και μετά σημειώνεται ότι η έναρξη των επαναδιαπραγματεύσεων έγινε υπό το πρίσμα της ανάγκης αμυντικής θωράκισης της χώρας, της διατήρησης ομαλών σχέσεων σε διεθνές επίπεδο και προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιβίωση των Ελληνικών Ναυπηγείων. Για το 2008 τονίζουν ότι προτάθηκε στη γερμανική πλευρά η αντικατάσταση του προγράμματος εκσυγχρονισμού των δύο υποβρυχίων τύπου 209, με την κατασκευή δύο καινούργιων χωρίς επιπρόσθετη δαπάνη για το ελληνικό δημόσιο.
ΚΚΕ
«Θεωρούμε ότι ανεπιφύλακτα υπάρχει πολιτική ευθύνη των Γ. Παπαντωνίου, Σπ. Σπηλιωτόπουλου και Ευ. Μεϊμαράκη, ότι από πράξεις και παραλείψεις ζημιώθηκε το ελληνικό δημόσιο» αναφέρει στα συμπεράσματά του το ΚΚΕ.
«Ανάλογες ευθύνες υπάρχουν και στον Ε. Βενιζέλο για το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης με την γερμανική πλευρά, που οδήγησε στο ζημιογόνο 3885/2010 για τα ελληνικά συμφέροντα, και γι΄ αυτό σκανδαλώδη» σημειώνει επίσης ο βουλευτής του ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκος.
Ο βουλευτής επισημαίνει ότι πολλές πλευρές πρέπει να εξεταστούν παραπέρα σε βάθος για να διερευνηθεί αν υπάρχουν και ποινικές ευθύνες. Για την πρώτη σύμβαση του 2000, αναφέρεται ότι, η ευθύνη βαρύνει τον Ακη Τσοχατζόπουλο και όσους πήραν μέρος και συμφώνησαν στις συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ.
Για τη δεύτερη σύμβαση του 2002, αναφέρεται ότι η ευθύνη βαρύνει το ΚΥΣΕΑ που αποφάσισε το 1998 τον εκσυγχρονισμό των υποβρυχίων τύπου 209 και τον Γιάννο Παπαντωνίου που προώθησε τη σχετική σύμβαση. Πρόκειται για δύο ζημιογόνες συμβάσεις και ως προς τίμημα και ως προς τον τρόπο πληρωμής και ως προς τις ελάχιστε εγγυήσεις σωστής εφαρμογής, αναφέρεται συναφώς ενώ για τους κ.κ. Σπ. Σπηλιωτόπουλο και Ε. Μεϊμαράκη, σημειώνεται ότι ευθύνονται και εκείνοι γιατί «μια προκλητικά ασύμφορη σύμβαση εκσυγχρονισμού παλιών και μεγάλης ηλικίας υποβρυχίων, με πολύ υψηλό τίμημα, δεν την απέρριψαν και δεν άρχισαν έγκαιρα διαπραγματεύσεις ώστε αντί για εκσυγχρονισμό να αγοράσει η ελληνική πλευρά καινούργια πλοία τύπου 209».
Επίσης «η ευθύνη βαρύνει τον κ. Μεϊμαράκη» επειδή «το ελληνικό δημόσιο υπέστη ζημία με την πληρωμή 104 εκατομμυρίων ευρώ στη γερμανική κοινοπραξία» και «ευθύνες υπάρχουν και στους τρεις αναφερόμενους υπουργούς για τη λειψή παρακολούθηση των προγραμμάτων αντισταθμιστικών ωφελημάτων».
ΛΑΟΣ
Βαρύτατες πολιτικές ευθύνες για όλους, κυρίως για την περίοδο Μεϊμαράκη, διαπιστώνει ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Ι. Κοραντής. «Συμφωνώ για τις βαρύτατες πολιτικές ευθύνες για την εκάστοτε ηγεσία του ΥΕΘΑ, για την ελεγχόμενη περίοδο, ειδικότερα όμως κατά το διάστημα 2006-2009» αναφέρει ο κ. Κοραντής και σημειώνει επιπλέον για την περίοδο του κ. Μεϊμαράκη ότι «τελικό αποτέλεσμα των κακών χειρισμών και της κωλυσιεργίας ήταν η καταγγελία των συμβάσεων από τη γερμανική πλευρά».
Εκτιμώ ότι το ελληνικό δημόσιο και το Πολεμικό Ναυτικό ζημιώθηκαν με το να έχουν καταβάλει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των υποβρυχίων και από το 2008 που το "Παπανικολής" κρίθηκε αξιόπλοο, να καθυστερήσει η παραλαβή του έως το 2010", αναφέρει ο κ. Κοραντής και τα ίδια επισημαίνει και για τη δεύτερη σύμβαση διότι όπως τονίζει το δημόσιο και το Πολεμικό Ναυτικό ζημιώθηκαν διότι κατέβαλαν το μεγαλύτερο μέρος της αξίας εκσυγχρονισμού των υποβρυχίων, αλλά αυτά απαξιώθηκαν λόγω των καθυστερήσεων.
Αποτέλεσμα των κακών χειρισμών ήταν η καταγγελία των συμβάσεων από τη γερμανική πλευρά και το ναυάγιο των συμπεφωνημένων για αγορά δύο νέων υποβρυχίων αντί του αμφιβόλου τεχνικά και χρονικά εκσυγχρονισμού των δύο παλαιών, δηλώνει επίσης ο κ. Κοραντής.
ΣΥΡΙΖΑ
Στην ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης και εξειδικευμένου καταμερισμού πολιτικών ευθυνών όλων των πολιτικών προσώπων που αναφέρονται στην εισαγγελική παραγγελία, δηλαδή στα μέλη του ΚΥΣΕΑ της περιόδου 1997-2002 και όλων των υπουργών Εθνικής Αμυνας και Οικονομικών που χειρίστηκαν τις επίδικες συμβάσεις, αναφέρεται ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας.
Η Επιτροπή δεν ολοκλήρωσε το έργο της, αναφέρει ο κ. Δρίτσας αποδίδοντας ευθύνες στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Επισημαίνει επίσης ότι διαφαίνεται κίνδυνος αναπαραγωγής νέου κύκλου σκανδάλων «ιδίως μετά τις αποφάσεις για Ιδιωτικοποιήσεις κατά το πρότυπο της γερμανικής Treuhand η οποία διεξήγαγε τις ιδιωτικοποιήσεις των κραταιών επιχειρήσεων της Ανατολικής Γερμανίας».
Διαπιστώνει επιπλέον διαρκή ζημία του ελληνικού δημοσίου από τις συμβάσεις για τα υποβρύχια και τα Αντισταθμιστικά Ωφελήματα, σαφείς ευθύνες των πολιτικών ηγεσιών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων και προσθέτει ότι τίθεται ζήτημα διασπάθισης δημόσιας περιουσίας για τον τρόπο που παραχωρήθηκε η ΕΝΑΕ στην HDW/ThyssenKrupp και επειδή δεν επωφελήθηκε η εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία.
Η επισήμανση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών για κάθε ελεγχόμενο πρόσωπο και βεβαίως και για τα πολιτικά απαιτεί επιμερισμένη ταυτοποίηση πράξεων που παραβιάζουν ρητές διατάξεις νόμων. Από τις μέχρι τώρα εργασίες της Επιτροπής δεν προκύπτει αξιόπιστη νομική τεκμηρίωση τέτοιας ταυτοποίησης, αναφέρει επίσης ο κ. Δρίτσας.
Η Σ. Σακοράφα
«Οι συμβάσεις όπως συντάχθηκαν δεν διασφάλιζαν τα συμφέροντα του δημοσίου» αναφέρει η ανεξάρτητη βουλευτής Σοφία Σακοράφα και επισημαίνει ότι οι συμβάσεις αυτές έδωσαν περιθώρια διάφορων χειρισμών που εκ του αποτελέσματος λειτούργησαν σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Η βουλευτής ζητεί να διερευνηθεί περαιτέρω η ευθύνη που αναλογεί στον καθένα κατά τη διάρκεια της θητείας του και τυχόν ευθύνη των μελών του ΚΥΣΕΑ, και αυτού που πήρε τις αρχικές αποφάσεις αλλά και διαχρονικά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
