Στο «Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας» την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου ανεβαίνει μια παράσταση που δείχνει τον σεβασμό που αρμόζει «στη γλώσσα του Παπαδιαμάντη», με την Μπέττυ Αρβανίτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Έργο οριακό, μοναδικό στα ελληνικά γράμματα, ψυχογράφημα και καταγγελία. Συγκαλυμμένη εξομολόγηση. Βιωματική κατάθεση κάτω από το προσωπείο του «κοινωνικού» αφηγήματος. Εδώ, η έκφραση του Παπαδιαμάντη στη σημαντικότερη στιγμή της. Με συγκρατημένη την ατμοσφαιρική διάθεση και την υποβολή, εστιάζει στην ουσία, ειρωνικά, σαρκαστικά, απεγνωσμένα, σκληρά, βαθιά ανθρώπινα. Η «θεατρικότητά» του (γλώσσα-ομιλία, γλώσσα-δράση) ενσαρκώνει τον πιο αινιγματικό μα κι εμβληματικό ψυχικό χαρακτήρα των ελληνικών γραμμάτων: την Φραγκογιαννού, πρόσωπο διόλου γραφικό, ανοιχτό σε πολλές, ακόμα και ακραίες, σκηνικές και μη, αναγνώσεις. Πρόσωπο που κινείται ανάμεσα στα γυναικεία αρχέτυπα των φονικών γυναικών της αρχαίας τραγωδίας αλλά και τις αβυσσαλέες «αγιογραφίες της πτώσης» του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.
Μια σκηνική μεταφορά αυτού του λόγου, σήμερα, απαιτεί απογύμνωση από την περιττή γραφικότητα και ανάδειξη της ωμής ουσίας που μιλά για την περιθωριοποίηση της αληθινής επιθυμίας του ατόμου στο όνομα κάποιας νόρμας, κάποιου κοινωνικού στερεότυπου, κάτι που οδηγεί σε απωθήσεις οι οποίες στην έκρηξή τους μεταβάλλονται σε αντικοινωνικές, αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, αποτρόπαιες όσο και σπαρακτικές. Η διεκδίκηση της ελευθερίας, άκαιρα εκδηλωμένη, εξωτερικεύεται πια μέσα από την αυτοκαταστροφική ανελευθερία του εγκλήματος. Η αγανάκτηση γίνεται θηλιά και πνιγμός. Ωστόσο, η Φόνισσα διατηρεί πάντα το δικαίωμα να είναι ένα σύμβολο γυναικείας, έστω αρνητικής χειραφέτησης, αντίστοιχο με τη Μήδεια, παρ' όλες τις διαφορές τους.
Η μεταφορά των έργων του Παπαδιαμάντη στη σκηνή, τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο διαψεύδει την περιθωριοποίησή του λόγω ιδιότυπης γλώσσας, για την οποία μιλούν συχνά οι αμφισβητίες του, αλλά αντιθέτως φανερώνει την μεγάλη δυνατότητα προσαρμογής ενός άδηλα πρωτότυπου συγγραφέα στο κλίμα και το πνεύμα της αιρετικής εποχής μας. Συγχρόνως, συντηρεί στο αυτί των θεατών το άκουσμα μιας «άλλης» ελληνικής γλώσσας που η ολοκληρωτική λήθη της θα σημάνει και το τέλος της σχέσης μας με ό,τι συνιστά ο ελληνισμός στην πιο πλατιά εκδοχή του.
Ταυτότητα παράστασης
Διασκευή - δραματουργική επεξεργασία: Στρατής Πασχάλης - Στάθης Λιβαθινός, σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός, σκηνικά - κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου, φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου, κίνηση: Μαρία Αλαβάνου, μουσική: Τηλέμαχος Μούσας.
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μπέττυ Αρβανίτη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Λουκία Μιχαλοπούλου, Λίλη Μελεμέ, Παναγιώτης Παναγόπουλος, Χάρης Χαραλάμπους.
Πληροφορίες: Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, Κεφαλληνίας 16, Αθήνα, τηλ. 2108838727, Τετάρτη & Κυριακή 20.00, Πέμπτη - Σάββατο 21.00. Τιμές 16 (φοιτητικό), 19, 22 ευρώ.
