Οι εικόνες συνοδεύουν συνειρμικά τις νότες στο ρεσιτάλ πιάνου του βραβευμένου Γιώργου Κωνσταντίνου, ο οποίος δίνει μια μουσική παράσταση οπτικοακουστικών συσχετισμών με τίτλο «Σπαράγματα», την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου στις 8 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο Athenaeum.

Ο βραβευμένος πιανίστας ερμηνεύει κομμάτια των Liszt, Scriabin, Ligeti και Κουμεντάκη, συνδυάζοντάς τα με εικόνες - σε διαδοχική προβολή παράλληλα με τη μουσική -, οι οποίες αφηγούνται ελλειπτικά, αλλά εύγλωττα μια ιστορία. Εικόνες αρχαιολογικών ευρημάτων, σπαράγματα αμφορέων και αρχαίων χρηστικών αντικειμένων, νεκρικές μάσκες και αγαλματίδια συνδυάζονται και συσχετίζονται με εικόνες του σύμπαντος, αστέρια και δορυφόρους, περιγράφοντας από τη μία πλευρά μια δραστηριότητα - κοσμική ή ανθρώπινη- του παρελθόντος και από την άλλη τη συνεχή προσπάθεια του ανθρώπου να αφήσει ένα χνάρι της ύπαρξής του μέσα στον χρόνο, μια προσπάθειά του να δώσει στίγμα, σαν τη ρήψη στον ωκεανό ενός μπουκαλιού που εμπεριέχει κάποιο μήνυμα.

Έτσι, η σύνδεση των κομματιών -κομματιών μουσικών, κομματιών αρχαιολογικών ευρημάτων, κομματιών του σύμπαντος ή τεχνολογικών επιτευγμάτων- αφηγείται τελικά μια ιστορία, που έχει να κάνει με την αναμέτρηση του ανθρώπου με τον χρόνο και τον χώρο και την προσπάθειά του να διατηρήσει την ελπίδα του, παραγνωρίζοντας τη σισύφεια μοίρα του.

Ο Γιώργος Κωνσταντίνου μάς διηγείται τη μουσική του αιώρηση στην απεραντοσύνη του χωροχρόνου.

Πώς θα περιγράφατε με λέξεις την οπτικοακουστική αυτή παράσταση;

«Οι σκέψεις ενός μουσικού για τον άνθρωπο και τον χρόνο. Προσπαθώντας να βάλω σε σειρά τις σκέψεις μου πάνω στο ακανθώδες αυτό ζήτημα, χρησιμοποιώ εικόνες, τις οποίες «εξηγώ», συνοδεύοντάς τες με μουσική. Εικόνες που έρχονται από το παρελθόν και ταξιδεύουν προς το μέλλον. Εικόνες «αποσπασμένες» από τον χώρο και τον χρόνο».

Ποιο θέμα σας ενέπνευσε για τη μετουσίωση της;

«Μια βόλτα στο μουσείο της Ακρόπολης. Ένιωσα πως τα ευρήματα μου διηγούνταν κάποια ιστορία από το παρελθόν. Ένιωσα έντονη συγκίνηση και την ανάγκη να τους αποκριθώ μουσικά. Αργότερα, κατασκευάζοντας αυτό το πρόγραμμα και συλλέγοντας φωτογραφίες αποκλειστικά αρχαίων αντικειμένων και παραβάλλοντας με μουσική, διαπίστωσα πως κάτι είχε χαθεί. Η φυσική παρουσία του αντικειμένου είχε μεγαλύτερη σημασία από όσο υπολόγιζα. Θεωρώντας απίθανο να μου δανείσει το μουσείο κάποια αντικείμενα για τις ανάγκες της παράστασης, έψαξα να βρω άλλη λύση. Σκέφτηκα, λοιπόν, πως τα αντικείμενα αυτά, που μεταφέρουν ένα μήνυμα από το παρελθόν προς εμάς, μπορούν να σχετιστούν με αντικείμενα που μεταφέρουν ένα μήνυμα από εμάς προς το μέλλον. Αναγκαστικά, έπρεπε να συμπεριλάβω και τη διάσταση του χώρου. Προς κι από εμάς στον χρόνο, μα επίσης προς και από εμάς στον χώρο. Έτσι, λοιπόν, συμπεριλήφθησαν εικόνες από το σύμπαν και τον σύγχρονο άνθρωπο».

Πού παραπέμπει ο τίτλος «Σπαράγματα»;

« Ένα ακόμα μυστικό: αρχικά ο τίτλος ήταν «θραύσματα». Κομμάτια αρχαίων αντικειμένων. Μα αργότερα καθώς η ιδέα μεταμορφωνόταν, επέλεξα το πιο πλούσιο σε περιεχόμενο «Σπαράγματα». Σπαράγματα, πάλι, ως κομμάτια αντικειμένων μα και ως ένα ανολοκλήρωτο καλλιτεχνικό πόνημα, ως κάτι βραχύβιο. Εικόνες και μουσικά κομμάτια που εναλλάσσονται πριν προλάβουν να αποκρυσταλλωθούν. Επίσης, σπαράγματα σαν συνώνυμο του θρήνου - ας μου συγχωρεθεί η ελευθερία- του ανθρώπινου θρήνου για την εφήμερη φύση του ιδίου και των πάντων».

Ποιο είναι το πιο δημιουργικό συναίσθημα;

«Υπάρχουν για μένα πολλά δημιουργικά συναισθήματα. Της επιτυχίας. Της αποτυχίας -ναι, μπορεί να είναι εξίσου δημιουργικό αν το αγαπάς μαζοχιστικά-. Το αίσθημα του ότι αυτό που κάνεις μετράει. Το γαργάλημα που νιώθεις στη ραχοκοκαλιά, όταν πατάς σε παρθένο καλλιτεχνικά έδαφος. Γι' αυτό πρέπει να τολμάς να εξερευνάς και να μην παίζεις εκ του ασφαλούς».

Προέρχεστε από καλλιτεχνική οικογένεια. Θεωρείτε πως η ενασχόληση σας με την τέχνη ήταν κατά κάποιο τρόπο κληρονομική;

«Πιθανότατα επηρεάστηκα από τους γονείς μου, όπως και από πολλούς άλλους ανθρώπους. Υπό μία έννοια, ναι, είναι κληρονομικό».

Ποια είναι η αντιμετώπιση της κλασικής μουσικής στη χώρα μας;

«Νομίζω πως έχει περάσει - και περνάει- από διάφορα στάδια αντιμετώπισης αυτή η μουσική. Έχει γίνει της μόδας, έχει γίνει μπανάλ, έχει γίνει συνηθισμένη και σπάνια. Τελευταία, κυρίως δύο στάσεις παρατηρώ. Αυτών που επιδεικνύουν ειλικρινή αδιαφορία κι αυτών που δείχνουν προσποιητό ενδιαφέρον. Πολύ φοβάμαι πως η πολιτεία εμπίπτει στην πρώτη κατηγορία, όσον αφορά στη μουσική. Πιστεύω όμως ότι ακόμα και το προσποιητό ενδιαφέρον τελικά κάτι προσφέρει. Πολλοί δεν μένουν τελικά ανεπηρέαστοι και η τέχνη τους κερδίζει.

Ευτυχώς, υπάρχει κι ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που πραγματικά αγαπούν αυτή τη μουσική. Αυτοί οι ελάχιστοι «μάρτυρες» είναι η κινητήρια δύναμη, η οποία διατηρεί την τέχνη αυτή ζωντανή».

Πού οφείλεται αυτό κατά τη γνώμη σας - και με βάση την εμπειρία σας από το εξωτερικό;

«Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη έλλειψη καλλιέργειας στον τομέα της κλασικής μουσικής. Ο κόσμος έχει ελάχιστο χρόνο και επιλέγει συνήθως το αποβλακωτικά εύπεπτο. Από πλευράς παιδείας, στην κλασική μουσική τολμώ να πω πως τα πράγματα έχουν γίνει λίγο καλύτερα τα τελευταία χρόνια, κυρίως χάρη στην έλευση κάποιων μορφωμένων, από το εξωτερικό, μουσικών. Δυστυχώς, όμως, πολλοί αναγκάζονται να επιστρέψουν στο εξωτερικό, προκειμένου να βρουν γόνιμο έδαφος. Όχι πως στο εξωτερικό τα πράγματα είναι πάντα ρόδινα. Υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός. Μα υπάρχει περισσότερη αξιοκρατία».

Στο απόγειο της οικονομικής κρίσης θεωρείτε τρομακτικό το παρόν και το άμεσο μέλλον;

«Το μέλλον με τρομάζει πολύ, ανεξάρτητα από την κρίση. Είναι κι αυτό κάτι που προσπαθώ να εκφράσω στη συγκεκριμένη παράσταση. Συχνά, απορροφώμαι και απομονώνομαι στον εαυτό μου. Τότε αποδίδω καλύτερα από καλλιτεχνικής πλευράς. Όταν δηλαδή με κάνει ο φόβος να κλείνομαι. Όσο για το παρόν, είμαι πολύ αργός συνήθως για να το αντιληφθώ».

Βλέπετε κάτι αισιόδοξο στον ορίζοντα;

«Είμαι απαισιόδοξος από τη φύση μου. Κάποιες φορές, ναι, νιώθω αισιόδοξος σε πείσμα των περιστάσεων και κυρίως κόντρα στη δική μου ψυχολογία. Δεν είναι όμως κάτι που τολμώ να αναλύσω, ούτε να εκλογικεύσω. Το κόλπο μου είναι να σκέφτομαι πόσο χειρότερα θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα».

Πληροφορίες

Athenaeum, αίθουσα «la divina» (Aδριανού 3, Θησείο) τηλ. 210-321 19 87, 55 & 49. email: [email protected] .

Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, φοιτητικό 5 ευρώ. www.gkonstantinou-pianist.com email:[email protected]

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης