Σε δημόσια διαβούλευση έως την 31η Δεκεμβρίου, έθεσε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού τη νομοθετική ρύθμιση για το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) και το Δικαίωμα Δημόσιας Εκτέλεσης Έργων Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Οι βασικές αρχές που θα διέπουν τη νέα νομοθετική ρύθμιση είναι οι ακόλουθες:
Α) Οι ΟΣΔ οφείλουν να λειτουργούν με διαφάνεια- αποτελεσματικότητα – εύλογο κόστος διαχείρισης και με τη συμμετοχή των δικαιούχων στις αποφάσεις που αφορούν τον τρόπο διαχείρισης και διανομής των δικαιωμάτων.
Β) Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων το σύνολο των αμοιβής που οφείλουν να καταβάλλουν στο σύνολο των δικαιούχων για τη χρήση έργων πνευματικής ιδιοκτησίας
Γ) Τα αμοιβολόγια των ΟΣΔ θα πρέπει να καταρτίζονται μετά από συμφωνία με τις σχετικές αντιπροσωπευτικές ενώσεις χρηστών και σε περίπτωση αδυναμίας επιτεύξεως συμφωνίας θα πρέπει να προβλέπεται μηχανισμός επίλυσης διαφορών ο οποίος θα διασφαλίζει μία δίκαιη, αντικειμενική και ανεξάρτητη κρίση σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Δ) Η είσπραξη των αμοιβών θα πρέπει να γίνεται με ορθολογικό, απλό, πρακτικό και κατ’ αποτέλεσμα οικονομικό τρόπο, ενδεχομένως από έναν φορέα των δικαιούχων ανά κατηγορία δικαιωμάτων ή/και με τη σύμπραξη των αντιπροσωπευτικών ενώσεων χρηστών .
Ε) Θα πρέπει να προβλέπονται αποτελεσματικές-αποτρεπτικές κυρώσεις ώστε το σύνολο των χρηστών να εκπληρώνει τις υποχρέωσεις του και οι ΟΣΔ να εισπράττουν το σύνολο των οφειλομένων αμοιβών τους.
Στ) Θα πρέπει να προβλέπονται αποτελεσματικά μέσα εποπτείας των ΟΣΔ από τον ΟΠΙ καθώς και κυρώσεις για τους ΟΣΔ που παραβιάζουν το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους.
«Πρόκειται για ένα θέμα εξαιρετικά σημαντικό για τους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες το οποίο συγχρόνως απασχολεί κι έναν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που μετέχουν στην οικονομική ζωή της χώρας. Αποφασίσαμε να θέσουμε σε δημόσια διαβούλευση, όχι ένα έτοιμο σχέδιο νόμου, αλλά, τα ζητήματα τα οποία κρίνουμε ότι χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους να υποβάλουν τις απόψεις τους και συγκεκριμένες προτάσεις για την επίλυση των σχετικών ζητημάτων. Καλούμε, αφενός, την κοινότητα των δημιουργών, καλλιτεχνών, πολιτιστικών βιομηχανιών και των φορέων που τους εκπροσωπούν ή διαχειρίζονται δικαιώματά τους, και αφετέρου όλες τις ενώσεις χρηστών, τις επιχειρήσεις που κάνουν δημόσια χρήση έργων πνευματικής ιδιοκτησίας αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο, να υποβάλουν τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις τους στα ερωτήματα που θέτουμε με την παρούσα δημόσια διαβούλευση», αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Παύλος Γερουλάνος.
Όπως επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, σήμερα, 18 χρόνια από την έναρξη ισχύος του ν. 2121/1993, ο χώρος της συλλογικής διαχείρισης, και ιδίως οι σχέσεις μεταξύ των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης και των χρηστών, παραμένουν προβληματικές. Από τη μια πλευρά οι οργανισμοί διαμαρτύρονται, διότι μέρος μόνον των χρηστών καταβάλλει τα απαιτούμενα δικαιώματα και κατά κανόνα μόνον μετά από πολυέξοδες δικαστικές ενέργειες.
Από την άλλη πλευρά οι χρήστες διαμαρτύρονται διότι α) υπάρχουν πολλοί οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης με επικαλυπτόμενες κατηγορίες δικαιούχων και β) διότι δεν υπάρχει διαδικασία προληπτικού ελέγχου των αμοιβολογίων για το εύλογο των αμοιβών, με αποτέλεσμα η διαδικασία αδειοδότησης να είναι πολύπλοκη, ασαφής και αβέβαιη, ενώ ορισμένοι οργανισμοί να απαιτούν κατά την κρίση τους αδικαιολόγητα υπέρογκες αμοιβές.
Επιπλέον, τόσο οι χρήστες -αλλά και μεμονωμένοι δικαιούχοι /μέλη οργανισμών συλλογικής διαχείρισης διαμαρτύρονται για την έλλειψη διαφάνειας στη λειτουργία των οργανισμών, την ελλιπή εποπτεία τους αλλά και την έλλειψη αντιπροσωπευτικότητας και συμμετοχής των δικαιούχων στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους.
