Παλαιοχριστιανική βασιλική μεγάλων διαστάσεων και σημαντικό κτίριο των υστεροβυζαντινών χρόνων έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, σε χώρους κατασκευής του Μετρό στη Θεσσαλονίκη.
Σχεδόν σφηνωμένο στο νότιο τοίχο του σταθμού της Βενιζέλου αποκαλύφθηκε σημαντικό κτίριο με μακραίωνη χρήση. Η στιβαρή κατασκευή του και οι μνημειακές διαστάσεις του οδήγησαν τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για σημαντικό κτίριο, χωρίς ωστόσο να μπορεί να καθοριστεί η χρήση του.
Το κτίριο αποτελείτο από ημιυπόγειους χώρους στεγασμένους με σταυροειδείς θόλους, που σε επόμενη φάση έγιναν υπόγειοι και η πρόσβαση σε αυτούς ήταν δυνατή από καταπακτή. Στον ανατολικό χώρο εντοπίστηκε θυραίο άνοιγμα. Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε από τα όψιμα υστεροβυζαντινά χρόνια μέχρι και το 18ο αιώνα.
Όπως τόνισε η προϊσταμένη της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Μελίνα Παϊσίδου, νόμισμα που εντοπίστηκε εντός του κτιρίου της εποχής του Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγου ίσως να συνδέεται με την περίοδο της κατασκευής του κτίσματος. Επίσης, υποστήριξε ότι η συνέχιση της λειτουργίας του επί Τουρκοκρατίας μπορεί να συσχετιστεί και με τα παρακείμενα οθωμανικά μνημεία Μπεζεστένι και Χαμζά Μπέη Τζαμί.
Επίσης, στο σταθμό του Συντριβανίου εντοπίστηκε τμήμα τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, πιθανότατα κοιμητηριακού χαρακτήρα. Από την ανασκαφή ήρθαν στο φως μεταξύ άλλων φράγμα πρεσβυτερίου, υπολείμματα σύνθρονου, βάση Αγίας Τράπεζας, δύο βάσεις δαπέδων και μαρμάρινες βάσεις κιόνων.
Η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ανέσκαψε 30 μέτρα από το μήκος της βασιλικής, ωστόσο υπολογίζεται ότι το πραγματικό μήκος της είναι περισσότερα από 50 μέτρα.
Εξάλλου, η 9η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων προχώρησε στη δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων για την καταγραφή και επεξεργασία των κινητών ευρημάτων που εντοπίζονται κατά τη διάρκεια των εργασιών κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί στη βάση περισσότερα από 12.000 ευρήματα. Η βάση δεδομένων θα οδηγήσει στη δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου που θα κυκλοφορήσει με το τέλος των ανασκαφών στους τόπους κατασκευής του Μετρό.
Πλήθος ελληνιστικών και ρωμαϊκών τάφων
Δεκαπέντε τάφους του δυτικού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης, που χρονολογούνται στους ελληνιστικούς και ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους, έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη της ΙΣΤ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στο σταθμό Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού, όπως ανακοίνωσε σήμερα η προϊσταμένη της Εφορείας, Λίλιαν Αχειλαρά. Δύο από τους τάφους αυτούς ήταν πλούσια κτερισμένοι με πήλινα και μετάλλινα αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα, οστέινα και μετάλλινα αντικείμενα.
Τάφοι του ανατολικού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης με μεγάλη πυκνότητα, καθώς και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ήρθαν στο φως στο σταθμό του Συντριβανίου, ενώ στο χώρο που προβλέπεται να καταλάβουν οι εγκαταστάσεις αλλαγής τροχιογραμμών του σταθμού εντοπίστηκαν 35 ακτέριστοι τάφοι. Επίσης, 17 τάφοι της ρωμαϊκής εποχής εντοπίστηκαν και στο σταθμό «Φλέμινγκ».
Στο σταθμό «Πανεπιστήμιο» ήρθε στο φως υπόγειο κτίσμα ορθογώνιας κάτοψης και ύψους πέντε μέτρων. Περιμετρικά του κτίσματος εντοπίστηκαν τμήμα πηγαδιού και λιθοσωροί. Ωστόσο, δεν προέκυψαν στοιχεία για τη χρήση του.
