Αν κάποτε οι Ολλανδοί μιλούσαν για τη μετανάστευση και το ισλάμ, σήμερα έχουν άλλη ανησυχία: την κατάσταση της οικονομίας τους.
Οι εκλογές που πραγματοποιούνται στις 9 Ιουνίου, προκηρύχθηκαν όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση του χριστιανοδημοκράτη Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε. Τότε, οι Ολλανδοί γκρίνιαζαν για τους μετανάστες και πρώτο τους μέλημα ήταν η εγκληματικότητα και η υγεία. Πολλοί περίμεναν λοιπόν ότι στις εκλογές θα συγκρούονταν το ανανεωμένο Εργατικό Κόμμα (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Εργασίας του Γιομπ Κοέν, πρώην δημάρχου του Αμστερνταμ και το Κόμμα της Ελευθερίας, με επικεφαλής τον Γκέερτ Βίλντερς, που τάσσεται εναντίον των μεταναστών. Ενθουσιασμένοι οπαδοί του Εργατικού Κόμματος άρχισαν να κυκλοφορούν στους δρόμους με το σύνθημα «Yes, We Cohen» στα μανίκια τους.
Τον Μάρτιο, όμως, όλα άλλαξαν. Το Centraal Planbureau, ένα ανεξάρτητο ίδρυμα με μεγάλη επιρροή, εξέδωσε καταρχήν μια έκθεση όπου επεσήμαινε τους κινδύνους του αυξανόμενου εθνικού χρέους και ζητούσε την περικοπή των δαπανών. Λίγο αργότερα, μια επιτροπή ανακοίνωσε ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να εξοικονομήσει στη διάρκεια της θητείας της 15 με 18 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τα κόμματα προσάρμοσαν την πολιτική τους σε αυτό το πνεύμα. Σε μερικά σημεία συμφωνούν: το κόστος της περίθαλψης πρέπει να μειωθεί και η ηλικία συνταξιοδότησης πρέπει να αυξηθεί από τα 65 στα 67. Πέρα από αυτά, όμως, υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες για το βάθος των μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η Ολλανδία. Τα κόμματα της Κεντροδεξιάς θέλουν μεγάλες περικοπές στο κοινωνικό κράτος και μείωση της φορολογίας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οι Εργατικοί, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι πρέπει να αυξηθούν οι φόροι στους πλούσιους και να γίνουν μικρές επεμβάσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το εκλογικό σώμα είναι διχασμένο, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού.
Το VVD, το Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία, που δεν έχει ηγηθεί ποτέ κυβέρνησης, προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 25%, υπό τον Μαρκ Ρούτε (στη φωτογραφία αριστερά με τον απερχόμενο πρωθυπουργό Μπαλκενέντε).
Δεύτερο έρχεται το Εργατικό Κόμμα με 19% και τρίτοι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) του Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε με 15%. Ο Βίλντερς, που ήλπιζε να τριπλασιάσει τους βουλευτές του κόμματός του (που σήμερα είναι εννιά) και να γίνει πρωθυπουργός, λαμβάνει μόνο το 12%.
Το VVD και το CDA έχουν κοινές θέσεις, αλλά χρειάζονται την υποστήριξη κι ενός ακόμη κόμματος για να κυβερνήσουν. Ο Μαρκ Ρούτε, ηγέτης του VVD, έχει πει ότι οι διαφορές ανάμεσα στο κόμμα του και τους Εργατικούς καθιστούν δύσκολη μια συγκυβέρνηση, αν και δεν την αποκλείει.
Ο Ρούτε, που κάποιοι τον αποκαλούν «Βίλντερς λάιτ», δεν απέκλεισε όμως και έναν τρικομματικό συνασπισμό με το CDA και τον Βίλντερς, τον άνθρωπο, που υπό μία έννοια, έχει ήδη επηρεάσει την επόμενη κυβέρνηση, αφού τα άλλα κόμματα έχουν αρχίσει να υιοθετούν τις ιδέες του. Το VVD, για παράδειγμα, υποστηρίζει τον περιορισμό της ροής των ανειδίκευτων μεταναστών στη χώρα και την κατάργηση για δέκα χρόνια του επιδόματος ανεργίας στους νέους μετανάστες.
Πηγές: The Economist, La Repubblica, ΑΠΕ-ΜΠΕ
