Τους βασικούς άξονες και τη φιλοσοφία ενός νέου συστήματος παραγωγής δημόσιων έργων, το οποίο πέραν της αρτιότητας θα σκοπεύει στην εμπέδωση της βεβαιότητας ότι υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον υπό συνθήκες πλήρους διαφάνειας, παρουσίασε ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρης Ρέππας ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Το νέο αυτό σύστημα θα τεθεί σε διαβούλευση, καθώς, όπως φάνηκε και από την προκαταρκτική συζήτηση στην επιτροπή, εκφράζεται έντονος προβληματισμός όχι μόνο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και από κυβερνητικούς βουλευτές στο ενδεχόμενο δημιουργίας μίας ακόμη ανεξάρτητης διοικητικής αρχής.
Σύμφωνα με τον κ. Ρέππα, καρδιά της νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία μίας ανεξάρτητης αρχής ελέγχου που με τις εγγυήσεις της πλήρους ανεξαρτησίας έναντι του υπουργείου, θα υποδεικνύεται από τη Διάσκεψη των Προέδρων με την αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 και θα βοηθά τη δημόσια διοίκηση με τον ελεγκτικό της ρόλο, με στόχους καλύτερους χρόνους στην εξέλιξη ενός έργου και μεγαλύτερο ποσοστό διαφάνειας στις επιλογές.
Όπως εξήγησε ο κ. Ρέππας, η Αρχή θα έχει πέντε βασικές αρμοδιότητες:
- Ελεγχος και πιστοποίηση ωριμότητας ενός έργου προκειμένου να προχωρήσει η δημοπράτησή του
- Έλεγχος στα τεύχη δημοπράτησης πριν δημοσιευθούν για αποφυγή ενδεχόμενης κριτικής για φωτογραφικές διατάξεις
- Αξιολόγηση των ενστάσεων πριν γίνει η δημοπράτηση
- Έλεγχος ενός έργου κατά τη φάση της εξέλιξής τους και
- Συμμετοχή της στην επιτροπή προσωρινής παραλαβής έργου ή μελέτης.
Θα προβλέπεται ακόμη η δημιουργία ενός μητρώου για μελετητές και κατασκευαστικές εταιρείες, ενώ ο υπουργός αποδέχθηκε να δημιουργηθεί και μητρώο κατασκευαστών ιδιωτικών έργων.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ρέππας υπογράμμισε ότι το σύστημα ανάθεσης από τον απόλυτο μειοδοτικό διαγωνισμό θα αλλάξει για έργα άνω των 5 εκατ. ευρω στο σύστημα της «πλέον συμφέρουσας οικονομικής προσφοράς» με τρία κριτήρια, την τιμή, το χρόνο ολοκλήρωσης του έργου και την εγγύηση για τη διάρκεια της ζωής του έργου.
Πέραν αυτού εισάγεται η σε τακτική βάση, ανά τρίμηνο, κατάθεση από πλευράς αναδόχου και διευθύνουσας υπηρεσίας έκθεση προόδου του έργου, ενώ θα προβλεφθεί προθεσμία κατάθεσης αιτημάτων και προβλημάτων εντός διμήνου από την έναρξη του έργου, για να αποφευχθεί το φαινόμενο να καταθέτουν οι εργολάβοι αιτήματα όταν σχεδόν ολοκληρώνεται ένα έργο.
Από την πλευρά των κυβερνητικών βουλευτών διαφωνίες και ενστάσεις με τη δημιουργία μιας ακόμη αρχής «με αρμοδιότητες που έχουν τα όργανα και οι υπηρεσίες του αρμόδιου υπουργείου» εξέφρασε ο Νάσος Αλευράς.
Ο κ. Αλευράς υπενθύμισε ότι η πρόταση είχε κατατεθεί κατά το παρελθόν και δεν προχώρησε και χαρακτήρισε λάθος τον τρόπο αντιμετώπισης που φαίνεται να προκρίνεται: «Την εποχή του Μνημονίου φτιάχνουμε μια ακόμη επιτροπή; Δεν θα επιβαρύνει αυτή τουλάχιστον χρονικά το έργο; Πόσους θα απασχολήσει για να ανταποκριθεί;»
Όπως επεσήμανε, ακόμη και η «πλέον συμφέρουσα οικονομική προσφορά» εμπεριέχει υποκειμενικό κριτήριο.
Επιφυλάξεις για τον τρόπο που ασκούν το ρόλο τους οι ανεξάρτητες αρχές «που ουσιαστικά ασκούν και τις τρεις συνταγματικώς κατοχυρωμένες εξουσίες» εξέφρασε και ο Γιώργος Φλωρίδης, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της ποιοτικής αναβάθμισης και των τριών εξουσιών με ευθύνη της Βουλής.
Αντίθετα, θετική έκρινε τη νομοθετική πρωτοβουλία ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης αν και παραδέχθηκε ότι προβληματίζεται, δηλώνοντας πάντως σύμφωνος με την ενίσχυση της αξιοπιστίας των θεσμικών οργάνων, «για να πάψει πλέον ο υπουργός να χρεώνεται για τα πάντα», ενώ εξέφρασε την ευχή η νέα Αρχή να μην αποτελέσει τροχοπέδη.
Εκ μέρους της ΝΔ ο Γιάννης Τραγάκης δήλωσε πρόθυμος να συναινέσει σε θέματα που αφορούν στην ενίσχυση της διαφάνειας, έκρινε θετικά αρκετά από τα μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός (μητρώο κατασκευαστών, "ανταγωνιστικός διάλογος"), αλλά θεώρησε ασαφή την παρουσία και στελέχωση της νέας ανεξάρτητης αρχής.
Παράλληλα, κατά τον κ. Προκόπη Παυλόπουλο οι επικριτές των Αρχών θεωρούν ότι κάθε υπουργός φοβάται να πάρει πάνω του τα βάρος μιας πολιτικής απόφασης και τη μετακυλίει στις Αρχές.
Ο πρώην υπουργός χαρακτήρισε ως αμηχανία του πολιτικού συστήματος την αύξηση των ανεξάρτητων αρχών, ενώ εξέφρασε προβληματισμό για τις αρμοδιότητες της νέας αρχής και την τυχόν σύγχυση με το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά και τη συγκρότηση μέσω της Διάσκεψης, μια εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία.
Την πλήρη διαφωνία της με τη διαδικασία να συζητούνται παρόμοια νομοσχέδια στην επιτροπή Θεσμών εξέφρασε η Λιάνα Κανέλλη από το ΚΚΕ. Αυτοκαταργείται το κράτος με την Αρχή. Δεν θα γίνουμε άλλοθι ως επιτροπή, τόνισε η κ. Κανέλλη.
«Το κάνουμε για να προλάβουμε σκάνδαλα και όχι για άλλοθι», απάντησε ο κ. Ρέππας.
«Έχετε ανέλθει στην εξουσία για να κυβερνήσετε. Γιατί, πάτε τις ευθύνες ελέγχου σε άλλη Αρχή», υπογράμμισε ο Γιάννης Κοραντής από τον ΛΑΟΣ, δηλώνοντας ότι πάγια θέση του κόμματός του είναι κατά των ανεξαρτήτων αρχών.
«Είμαστε κατά του κράτους των ανεξαρτήτων αρχών. Το εγχείρημά σας είναι απόσυρση της πολιτικής», τόνισε ο Βασίλης Μουλόπουλος από τον ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζοντας ότι αυτή «η νέα Αρχή θα λειτουργήσει ως πλυντήριο μιας υποτιθέμενης διαφθοράς».
Συνοψίζοντας, ο πρόεδρος της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας Μιλτιάδης Παπαϊωάννου δήλωσε αντίθετος με τις ανεξάρτητες αρχές και υπέρ της αναβάθμισης του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Απαντώντας ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας σημείωσε ότι η νέα ελεγκτική Αρχή δεν είναι το άπαν στην προσπάθεια που γίνεται για ριζοσπαστικές τομές στο σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων και μελετών.
Δήλωσε κατ' αρχήν υπέρ των ανεξαρτήτων αρχών που πολλές φορές προσφέρουν περισσότερο έργο από θεσμοθετημένες εξουσίες, αναφερόμενος ενδεικτικά στην ΑΔΑΕ και την έρευνα για τις υποκλοπές.
Αν και επεσήμανε ότι είναι λάθος η συγκρότηση των Αρχών ως διακομματικών επιτροπών, ανέφερε ότι σε καμία περίπτωση δεν καταργείται ούτε υποκαθίσταται το κράτος από αυτές. Χαρακτήρισε μάλιστα υποκριτικά τα όσα λέγονται περί «μη ελέγχου των Αρχών οι οποίες λειτουργούν ως πλυντήριο», όταν ο έλεγχος είναι αρμοδιότητα της ίδιας της Βουλής.
Το θέμα είναι να βοηθήσουμε το κράτος και τη δημόσια διοίκηση με έναν ακόμη παίκτη, προβλέποντας συγκεκριμένο πεδίο αρμοδιοτήτων, κατέληξε ο υπουργός.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
