Το σχέδιο νόμου που προβλέπει τη σύσταση γραφείου αντιμετώπισης περιστατικών αυθαιρεσίας παρουσίασε για δεύτερη ανάγνωση στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χρήστος Παπουτσής.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τα εξής:
Άρθρο 1
Συστήνεται Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας, το οποίο υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη.
· Σε αυτό καταγγέλλονται περιστατικά προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή βασανιστηρίων ή άλλων περιστατικών αυθαιρεσίας από το ένστολο προσωπικό των σωμάτων ασφαλείας (ΕΛ.ΑΣ., Πυροσβεστικό Σώμα, Λ.Σ.) σε βάρος κάθε ατόμου που βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια, κατά τα πρότυπα άλλων χωρών της ΕΕ.
· Έτσι δημιουργείται ένας φερέγγυος και ανεξάρτητος μηχανισμός λογοδοσίας του προσωπικού των σωμάτων ασφαλείας. Η Ελλάδα ανταποκρίνεται στην υποχρέωσή της να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις και τις κατευθυντήριες αρχές των Ευρωπαϊκών Οργάνων που διαμορφώθηκαν με βάση τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη διερεύνηση καταγγελιών αστυνομικής αυθαιρεσίας που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
· Το Γραφείο θα έχει τη δυνατότητα να επιλαμβάνεται και αυτεπαγγέλτως ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχουν σχετικά δημοσιεύματα στον Τύπο ή σε ΜΜΕ τα οποία περιέχουν επαρκή στοιχεία ώστε να γίνει έρευνα.
· Το Γραφείο λειτουργεί υπό την ευθύνη Τριμελούς Επιτροπής υψηλού κύρους και συγκροτείται από έναν επίτιμο αρεοπαγίτη, ως πρόεδρο και ως μέλη τον Νομικό Σύμβουλο του κράτους στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και από έναν επίτιμο εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ή Εφετών.
· Το Γραφείο δεν διερευνά σε καμία περίπτωση το ποινικό σκέλος της υπόθεσης
· Αν πρόκειται για αξιόποινη πράξη, η καταγγελία διαβιβάζεται αμέσως στον αρμόδιο εισαγγελέα
· Η άσκηση του πειθαρχικού ελέγχου παραμένει στα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του οικείου Σώματος, και υπάρχει δέσμευση να εξετάζονται οι υποθέσεις που παραπέμπει το Γραφείο κατά απόλυτη προτεραιότητα. Τα ίδια πειθαρχικά όργανα ενημερώνουν για το αποτέλεσμα της εξέτασης το Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας. Επίσης ενημερώνεται και ο ενδιαφερόμενος ιδιώτης σχετικά με το πόρισμα των πειθαρχικών οργάνων. Η ενημέρωση για το πόρισμα αποτελεί αναγκαίο στοιχείο διαφάνειας για τη λειτουργία της πειθαρχικής διαδικασίας.
· Η Τριμελής Επιτροπή θα υποβάλλει ετήσια αναλυτική έκθεση αξιολόγησης πεπραγμένων, διαπιστώσεων και προτάσεων στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Η έκθεση αυτή διαβιβάζεται από τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή της Βουλής προς ενημέρωση των μελών της.
Άρθρο 2
Διευρύνονται οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Συντονισμού και Στρατηγικής Εσωτερικής Ασφάλειας στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με στόχο την αναβάθμιση του ρόλου και της αποστολής του.
Άρθρο 3
Στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη συνιστάται αυτοτελής Υπηρεσία για το συντονισμό των χρηματοδοτούμενων από ευρωπαϊκά προγράμματα επιχειρησιακών και αναπτυξιακών δράσεων του Υπουργείου. Η Υπηρεσία αυτή θα αποτελεί και την υπεύθυνη Εθνική Αρχή που λειτουργεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Εξωτερικών Συνόρων και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επιστροφών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος «Αλληλεγγύη και Διαχείριση μεταναστευτικών ροών».
Άρθρο 4
Αναβαθμίζεται ο ρόλος και διευρύνονται οι αρμοδιότητες του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας.
Άρθρο 5
Διευρύνεται η αποστολή Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας και σε άλλα αδικήματα των υπαλλήλων και λειτουργών του ευρύτερου δημόσιου τομέα αλλά και των υπαλλήλων και αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διεθνών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική Επικράτεια, σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης της διαφθοράς, σύμφωνα με τη σύμβαση του Ο.Η.Ε. κατά της διαφθοράς, η οποία κυρώθηκε από τη χώρα μας με το Ν.3666/2008.
· Η ρύθμιση αυτή εντάσσεται στη δέσμευση της κυβέρνησης για τη λήψη των αναγκαίων νομοθετικών και πρακτικών μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς στο δημόσιο, η οποία απειλεί τη σταθερότητα και την ασφάλεια της κοινωνίας, υπονομεύει τους θεσμούς , τις ηθικές αξίες και της αξίες της δημοκρατίας και αντιστρατεύεται τις αρχές της ορθής διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων και τις δημόσιας περιουσίας, της διαφάνειας και της ισότητας ενώπιον του νόμου.
Άρθρο 6
Προβλέπεται η διάθεση στις αστυνομικές αρχές και τις υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής χερσαίων, πλωτών και εναερίων μεταφορικών μέσων που έχουν κατασχεθεί ως αντικείμενα λαθρεμπορίας, ή ως μεταφορικά μέσα ναρκωτικών ουσιών, λαθρεμπορευμάτων ή λαθρομεταναστών και ως μέσα παράνομης διακίνησης όπλων και αρχαιοτήτων.
Άρθρο 7
Συστήνονται 5 θέσεις ειδικού επιστημονικού προσωπικού στην Ελληνική Αστυνομία με αποστολή τη διαμόρφωση μια μακρόχρονης στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας και διεθνούς συνεργασίας σε θέματα διασυνοριακού εγκλήματος όπως είναι η τρομοκρατία, διακίνηση λαθρομεταναστών, trafficking, εμπορία όπλων και ναρκωτικών.
Άρθρο 8
Ρυθμίζεται η εκκρεμότητα που υπάρχει στο θέμα της ιθαγένειας των κατατασσόμενων στην Ελληνική Αστυνομία ομογενών από τη Β. Ήπειρο, την Κύπρο και την Τουρκία, για τους οποίους δεν προβλέπεται η απόκτηση της Ελληνικής ιθαγένειας, όπως γίνεται και με τους ομογενείς που εισάγονται στις Στρατιωτικές Σχολές , σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 3284/2004. Με την προτεινόμενη ρύθμιση καλύπτεται το νομοθετικό αυτό κενό που δημιουργούσε ζητήματα ισότητας καταλαμβάνοντας και αυτούς που ήδη υπηρετούν.
Άρθρο 11
Για λόγους πληρέστερης προστασίας του προσωπικού της ΕΛΑΣ παρέχεται η δυνατότητα στους συνταξιούχους αστυνομικούς να παραμένουν μέτοχοι στον ειδικό λογαριασμό αρωγής για 10 έτη μετά τη συνταξιοδότησή τους.
Άρθρο 14
Προβλέπεται η έκδοση ειδικού δελτίου ταυτότητας για τους εποχικούς πυροσβέστες, ώστε να μπορούν να αποδεικνύουν την ιδιότητά τους την ώρα του καθήκοντος.
Άρθρο 15
Υλοποιείται η προεκλογική δέσμευση του πρωθυπουργού, κ. Γιώργου Παπανδρέου, και του ΠΑΣΟΚ, προς του εποχικούς πυροσβέστες.
-Συνιστάται στο Πυροσβεστικό Σώμα μία ιδιαίτερη κατηγορία προσωπικού με την ονομασία «Πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης», η οποία προβλέπεται να υποκαταστήσει σταδιακά το θεσμό του Εποχικού Πυροσβέστη.
· Κύριο καθήκον: η δασοπυρόσβεση και η δασοπροστασία. Θα επικουρούν όμως παράλληλα το πυροσβεστικό προσωπικό και σε όλα τα λοιπά καθήκοντά του, στην άσκηση των οποίων παρατηρούνται σήμερα αδυναμίες, λόγω των μεγάλων ελλείψεων στο προσωπικό αυτό.
· Το Πυροσβεστικό Σώμα μπορεί έτσι να καλύψει με επάρκεια πολλές από τις ελλείψεις του, εάν οι προσλαμβανόμενοι προέρχονται από εποχικούς πυροσβέστες, που έχουν προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στον τομέα της δασοπυρόσβεσης και έχει αποκτήσει πολύτιμη σχετική εμπειρία.
· Η πρόσληψη θα γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια. Η σχετική διαδικασία διενεργείται υπό τον έλεγχο και την ευθύνη ανεξάρτητης επιτροπής, στην οποία θα συμμετέχει και εκπρόσωπος του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.).
Άρθρο 16
Προβλέπεται αύξηση του επιδόματος από 100 σε 300 ευρώ στους αστυνομικούς, συνοριακούς φύλακες και ειδικούς φρουρούς, που μετατάσσονται σε υπηρεσία γραφείου ή απέχουν από τα καθήκοντά τους, συνεπεία τραυματισμού ή παθήματος κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και ένεκα αυτής. Επεκτείνεται δε αυτό για λόγους ισονομίας και δικαιοσύνης και στο προσωπικό του Ελληνικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής καθώς και του Πυροσβεστικού Σώματος.
Άρθρο 18
Προβλέπεται ότι συνοριακοί φύλακες και ειδικοί φρουροί μπορούν να μετέχουν στις συνδικαλιστικές οργανώσεις των αστυνομικών υπαλλήλων. Επίσης, οι πρωτοβάθμιες οργανώσεις τους θα μπορούν να είναι μέλη στις αντίστοιχες οργανώσεις των αστυνομικών υπαλλήλων. Η ρύθμιση αυτή εξυπηρετεί την ανάγκη καλύτερης συνδικαλιστικής εκπροσώπησης του ανωτέρω προσωπικού και αποτελούσε πάγιο αίτημα των εργαζομένων.
Άρθρο 19
Ρυθμίζονται θέματα μεταθέσεων κατώτερου αστυνομικού προσωπικού έτσι ώστε να στελεχώνονται πληρέστερα οι αστυνομικές υπηρεσίες.
Άρθρο 20
Προβλέπεται ταχύτερη κρίση σε δεύτερο βαθμό αστυνομικών που έχουν κριθεί αρχικώς ακατάλληλοι προς χρήση όπλου. Επίσης προβλέπεται οι αστυνομικοί αυτοί να λαμβάνουν το 50% του επιδόματος ειδικής απασχόλησης.
Άρθρο 21
Προβλέπεται ο έλεγχος και η εκκαθάριση δαπανών της ΕΛΑΣ από ελεγκτήριο δαπανών για λόγους αποτελεσματικότερου ελέγχου και ταχύτερης διεκπεραίωσης των θεμάτων αυτών.
Άρθρο 22
Καταργείται η Ελληνική Αγροφυλακή, οι αρμοδιότητες της οποίας μεταφέρονται στο Υπουργείο περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και ασκούνται από τις κατά τόπους Δασικές Υπηρεσίες.
- Το προσωπικό της μετατάσσεται στις Δασικές Υπηρεσίες του τόπου που υπηρετεί, στις οποίες συνιστώνται αντίστοιχες οργανικές θέσεις, ανάλογα με τα προσόντα του.
- Συγκροτείται ένας ενιαίος μηχανισμός ελέγχου και προστασίας των δασικών και αγροτικών οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος.
- Εξασφαλίζεται καλύτερος συντονισμός και αποτελεσματικότερος έλεγχος της άσκησης των αρμοδιοτήτων αυτών, αλλά και σημαντικό δημοσιονομικό όφελος.
