Η Ευρώπη, γράφει ο οικονομολόγος Αλέν Μενκ στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Οι δέκα ημέρες που θα συγκλονίσουν τον κόσμο» (εκδ. Grasset), είναι ένα «απροσδιόριστο πολιτικό αντικείμενο». Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ συμφωνεί, άλλωστε είχε χρησιμοποιήσει και ο ίδιος αυτή την έκφραση πριν από 15 χρόνια. «Με δυσφορία βλέπω τους ευρωπαίους ηγέτες να χορεύουν τον χορό της κοιλιάς μπροστά στον Μεντβέντεφ και τον Πούτιν για το θέμα της ενέργειας», τονίζει. «Είναι απαραίτητο να ιδρυθεί μια ευρωπαϊκή κοινότητα της ενέργειας από εκείνους που θέλουν και μπορούν. Αν περιμένουμε να συμφωνήσουν όλοι οι ηγέτες για να προσδώσουν λίγο δυναμισμό στην πολιτική τους, δεν θα οδηγηθούμε πουθενά. Στις συνθήκες αυτές δεν θα φτάναμε ποτέ στην εισαγωγή του ευρώ. Σήμερα δίνουμε περισσότερο βάρος στην Ευρώπη των κοινών συμφερόντων απ' ό,τι στην κοινή Ευρώπη. Χρειάζονται θεσμοί που να σκέφτονται κάθε μέρα την Ευρώπη».
Αν κοιτάξει κανείς την ιστορία, συνεχίζει ο Ζακ Ντελόρ, θα διαπιστώσει ότι η Ευρώπη προόδευε πάντα εν μέσω των κρίσεων. Αυτό έγινε, για παράδειγμα, όταν η Γαλλία και η Βρετανία γνώρισαν μια παταγώδη αποτυχία στη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ, το 1956. Μετά την αποτυχία εκείνη, έξι χώρες (στις οποίες δεν περιλαμβανόταν η Βρετανία) αποφάσισαν τη συνθήκη της Ρώμης. Η κρίση μπορεί να οδηγήσει τους Ευρωπαίους σε κοινές αποφάσεις και σε μια καλύτερη θεσμική λειτουργία (Ευρωκοινοβούλιο - Συμβούλιο υπουργών - Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
Συμφωνεί ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν με την πρόβλεψη του Αλέν Μενκ ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον κίνδυνο «βαλκανοποίησης», που θα μπορούσε να προέλθει από την ανεξαρτητοποίηση της Σκοτίας ή τον διαμελισμό του Βελγίου;
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι υπεύθυνη γι' αυτή την εξέλιξη. Οι πραγματικοί λόγοι είναι η ανησυχία των πολιτών μπροστά στην παγκοσμιοποίηση, που τους οδηγεί σε μια αναζήτηση ταυτότητας. Ο Φρόιντ μιλούσε για τον ναρκισσισμό των μικρών διαφορών: ο άνθρωπος που βρίσκεται δίπλα σου γίνεται πιο μισητός από εκείνον που βρίσκεται μακρυά σου. Μας κυβερνά η δικτατορία του στιγμιαίου. Δεν σκεφτόμαστε τις συνέπειες κάθε πράξης για το μέλλον. Είκοσι χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, οι μεθόριοι έχουν αυξηθεί κατά χιλιάδες χιλιόμετρα!
Υπάρχει μια ιδιαιτερότητα του μικρού έθνους, που η Δυτική Ευρώπη δεν έχει λάβει αρκετά σοβαρά υπόψη της».
Και ο Ομπάμα; Πώς θα διαμορφωθούν τώρα οι σχέσεις της Αμερικής με την Ευρώπη; Σύμφωνα με τον Μενκ, για τον νέο αμερικανό πρόεδρο η Ευρώπη είναι κάτι σαν αυτό που είναι η Ελβετία για τη Γαλλία: μια περιφερειακή, πλούσια και καλλιεργημένη ζώνη, που στερείται όμως ενδιαφέροντος. Ο Ντελόρ, πάλι, βλέπει να ανατρέπονται τα σχήματα που ίσχυαν παλιά. Κάποτε έλεγαν ότι στην αμερικανική κοινωνία το άτομο είναι πιο σημαντικό από την κοινωνία, ενώ στην Ευρώπη η σχέση ανάμεσά τους είναι πιο ισορροπημένη. «Σήμερα παρατηρεί κανείς ότι στην Ευρώπη το άτομο έχει αποκτήσει πιο κεντρικό ρόλο από την κοινωνία. Εχω την αίσθηση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε σχέση με την Ευρώπη, χαρακτηρίζονται σήμερα από μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και πατριωτισμό. Να γιατί πρέπει να ξαναβρούμε το αυθεντικό πνεύμα της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, που στηρίζεται στην ικανότητά μας να υπερασπιζόμαστε τις αξίες μας και τα συμφέροντά μας στον κόσμο».
Πηγή: Le Figaro, ΑΠΕ-ΜΠΕ
