Υπεγράφησαν αργά χθες το βράδυ, στη Ζυρίχη, οι ιστορικές συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας για την εξομάλυνση των σχέσεών τους.

Η υπογραφή των συμφωνιών καθυστέρησε για περίπου τρεισήμισι ώρες λόγω μιας «δυσκολίας της τελευταίας στιγμής», που αφορούσε τις ομιλίες που επρόκειτο να εκφωνηθούν. Τελικά δεν εκφωνήθηκαν ομιλίες.

Σύμφωνα με αρμενική διπλωματική πηγή, αιτία της καθυστέρησης ήταν το ζήτημα της σφαγής των Αρμενίων, το οποίο η Αρμενία χαρακτηρίζει γενοκτονία.

Μεσολαβητικός ο ρόλος της Κλίντον

Μεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών έπαιξε η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ Χίλαρι Κλίντον, η οποία υπογράμμισε τη σημασία του ζητήματος και άσκησε πιέσεις για την υπογραφή των συμφωνιών.

Τα πρωτόκολλα που υπεγράφησαν ανοίγουν το δρόμο για μια νέα εποχή διπλωματικής συνεργασίας ανάμεσα σε Τουρκία και Αρμενία, οι σχέσεις των οποίων είχαν παγώσει εδώ και περισσότερο από ένα αιώνα από τη μνήμη των σφαγών των Αρμενίων.

Η επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας υποσχέθηκε ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν ότι μπορούν για να χτίσουν πάνω στο «ορόσημο» που επέτυχαν η Τουρκία και η Αρμενία με την υπογραφή των πρωτοκόλλων για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεών τους.

«Υπήρξαν ανησυχίες και από τις δύο πλευρές», σημείωσε η Χίλαρι Κλίντον στους δημοσιογράφους, χαρακτηρίζοντας πάντως «ιστορική» τη συμφωνία για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων Τουρκίας-Αρμενίας.

«Είπα επανειλημμένα στις δύο πλευρές ότι το θέμα είναι σοβαρό, πρέπει να πετύχει», ανέφερε στους δημοσιογράφους στη διάρκεια της πτήσης από την Ελβετία προς το Λονδίνο, όπου θα συναντηθεί με βρετανούς αξιωματούχους. «Τους είπα ότι θα υπάρξουν χωρίς αμφιβολία δυσκολίες στην εφαρμογή των πρωτοκόλλων, αλλά πρέπει να τα υπογράψουν για να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση», συμπλήρωσε.

Η Κλίντον αποκάλυψε επίσης ότι τηλεφώνησε πολλές φορές στον πρόεδρο Ομπάμα κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων.

Συγκρατημένα αισιόδοξος ο τουρκικός Τύπος

Ιστορική χαρακτηρίζει την υπογραφή και ο τουρκικός Τύπος, προειδοποιώντας ωστόσο ότι η συνέχεια δεν θα είναι εύκολη. «Μια πόρτα μισάνοιξε για την επίλυση ενός προβλήματος που θεωρούσαμε άλυτο, αφού είναι βαθειά ριζωμένο στην ιστορία», γράφει η εφημερίδα Γενί Σαφάκ.

Πολλοί αρθρογράφοι επισημαίνουν ότι θα υπάρξουν δυσκολίες στην επικύρωση των συμφωνιών από τα δύο κοινοβούλια, και κυρίως από το αρμενικό, όπου η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει διαβεβαιώσεις ότι δεν εγκατέλειψε τη θέση της γενοκτονίας.

Αλλά και το τουρκικό κοινοβούλιο θα ζητήσει να υπάρξει συμφωνία με την Αρμενία για το μέλλον του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τονίζει η εφημερίδα Ραντικάλ.

Το Αζερμπαϊτζάν καταδίκασε σήμερα τις συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων της Τουρκίας με την Αρμενία, προειδοποιώντας ότι θα υπάρξει νέα αστάθεια στον Καύκασο.

«Το Αζερμπαϊτζάν θεωρεί ότι το άνοιγμα των συνόρων ανάμεσα στην Τουρκία και την Αρμενία υπονομεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής», ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Γαλλ. Πρακτορείο, Γερμ. Πρακτορείο, Reuters