Το πρώτο κρας τεστ για τους υπουργούς Ενέργειας λαμβάνει χώρα σήμερα στο Λουξεμβούργο μετά το θετικό μήνυμα και τη συμφωνία των 27 ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής της περασμένης εβδομάδας.

Ένα από τα ζητήματα που «καίνε», και έμεινε «ανοιχτό» στην συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών, είναι το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας στην Ευρώπη, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να χαλιναγωγήσουν μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση.

Ενώ η πλειονότητα των χωρών- μεταξύ των οποίων και η χώρα μας- ζητάει ένα οριζόντιο πλαφόν στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου, μια μικρότερη ομάδα χωρών θέλει να περιορίσει τις τιμές του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρο που είναι παρόμοιο με το μοντέλο που έχει ήδη εφαρμοστεί από την Ισπανία και την Πορτογαλία (το λεγόμενο ιβηρικό μοντέλο).

Για να τεθεί σε ισχύ, οποιοδήποτε πλαφόν στην ΕΕ θα πρέπει να προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη συνέχεια να λάβει έγκριση από τα κράτη μέλη. Η Κομισιόν έχει προειδοποιήσει ότι οποιοδήποτε τέτοιο βήμα θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι δεν διακυβεύεται η ασφάλεια του εφοδιασμού και δεν αυξάνεται η κατανάλωσης φυσικού αερίου ως αποτέλεσμα των χαμηλότερων τιμών.

Έτσι, στο ζήτημα του πλαφόν, εκτιμάται ότι η Κομισιόν θα προσπαθήσει να τηρήσει τις ισορροπίες προσπαθώντας να μην προκαλέσει όσους αντιδρούν και κυρίως τη Γερμανία, αλλά ταυτόχρονα λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό υποστηρικτών που τάσσονται υπέρ ενός ανώτατου ορίου τιμής το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης προς τις αγορές ακόμη και εάν δεν χρειαστεί εν τέλει να τεθεί σε εφαρμογή, αναφέρει ευρωπαϊκή πηγή.

Παράλληλα, σε οδηγία που εξέδωσε πριν από τη σημερινή συνάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί τα κράτη μέλη της ΕΕ ότι το πλαφόν για να είναι αποτελεσματικό πρέπει να επεκταθεί σε χώρες εισαγωγής ενέργειας όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Ελβετία, ανέφερε στο Bloomberg άτομο με γνώση του θέματος. 

Διαφορετικά, η ΕΕ θα πρέπει να εξάγει ηλεκτρική ενέργεια σε υψηλότερη τιμή από ό,τι στις εγχώριες συναλλαγές, μια κίνηση που απαγορεύεται σε μια σειρά από διεθνείς συμφωνίες με εταίρους, συνέχισε η πηγή του πρακτορείου.

Η διαδικασία

Μια τέτοια διαδικασία θα διαρκούσε τουλάχιστον αρκετές εβδομάδες, εξηγεί το Bloomberg.

• Στο πρώτο βήμα, οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία για έναν κανονισμό που πρότεινε η επιτροπή στις 18 Οκτωβρίου και να ανοίξουν το δρόμο για παρέμβαση στην αγορά, μια κίνηση που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε έκτακτη συνεδρίαση που αναμένεται προς τα τέλη Νοεμβρίου.
   
• Έπειτα η Κομισιόν θα έχει την εντολή να παρουσιάσει μια ξεχωριστή πρόταση για το πλαφόν που θα σταλεί και πάλι στα κράτη μέλη, τα οποία θα έχουν το δικαίωμα να την τροποποιήσουν. Ενώ οι λεπτομέρειες είναι ελάχιστες σχετικά με τις ακριβείς ημερομηνίες και επιλογές, πολλοί διπλωμάτες λένε ότι δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν ταυτόχρονα και οι δύο τύποι ανώτατων ορίων τιμών. Επίσης, τονίζεται ότι το μέτρο του πλαφόν θα είναι προσωρινό. 
   
• Σύμφωνα με την Κομισιόν κάτω από ένα πιθανό στενότερο πλαφόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλλουν στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο επιδότηση για να καλύψουν τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής τιμής επόμενης ημέρας στην ολλανδική διευκόλυνση μεταφοράς τίτλου και μιας τιμής στόχου φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σε αντίθεση με τον μηχανισμό που εφαρμόζεται στην Ιβηρική χερσόνησο, το εργαλείο όπως αναλύθηκε από την Επιτροπή δεν περιλαμβάνει σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα.
  
  Η επιδότηση όχι μόνο θα μειώσει την τιμή στην οποία οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο πωλούν την ηλεκτρική τους ενέργεια στην αγορά, αλλά θα μειώσει επίσης τη συνολική τιμή εκκαθάρισης, μειώνοντας τα έσοδα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από άλλες πηγές. Αρκετά κράτη μέλη έχουν προτείνει η επιδότηση να περιορίσει την τιμή του φυσικού αερίου στο ισοδύναμο μιας τιμής TTF 100-120 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ανέφερε η Κομισιόν.

Το κόστος ενός τέτοιου ανώτατου ορίου τιμών θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που κινούνται με φυσικό αέριο στα επιμέρους κράτη μέλη, σύμφωνα με την Κομισιόν . Τα έθνη που βασίζονται σε αυτό το καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Ιταλία, θα αντιμετωπίσουν το υψηλότερο κόστος των απαραίτητων επιδοτήσεων. Οι χώρες που εισάγουν ενέργεια που παράγεται από φυσικό αέριο θα επωφεληθούν από το σύστημα, με τη Γαλλία να είναι ο μεγαλύτερος νικητής.

• Για να αντιμετωπιστούν οι διαφορές, η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει έναν μηχανισμό για την αναδιανομή του κόστους του ανώτατου ορίου τιμών σύμφωνα με τα οφέλη που επιφέρει, ένα δύσκολο βήμα δεδομένης της έλλειψης αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων και των πολιτικών προκλήσεων.

naftemporiki.gr