The N Society

Του Γιώργου Δημητριάδη,
προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Πτυχιούχων κατά του brain drain, μέλους ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και υποψήφιου διδάκτορα ΔΙΠΑΕ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ που μέρα με τη μέρα παίρνει πλέον τεράστιες διαστάσεις στη χώρα μας είναι αυτό της ανεργίας. Ένα φαινόμενο που δεν είναι παροδικό, αλλά ταυτόχρονα φαινόμενο το οποίο με ημίμετρα και μαγειρεμένους αριθμούς μπορεί εικονικά να εξαφανιστεί εντελώς! Δυστυχώς, όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί και αν δεν αποκατασταθεί η σάπια «ρίζα» του, θα βρεθούμε σύντομα αντιμέτωποι ως λαός με έναν κυκεώνα προβλημάτων που δεν θα έχουν τελειωμό. Απότοκα όλης αυτής της κατάστασης είναι και άλλα εξίσου σημαντικά φαινόμενα που υπάρχουν στη χώρα μας, όπως αυτό του brain drain αλλά και του δημογραφικού.

ΟΛΟΙ σε αυτή τη χώρα, από πολιτικούς μέχρι και οικονομολόγους-αναλυτές, προσπάθησαν τα τελευταία χρόνια να λύσουν αυτό το «δυσνόητο γρίφο», όπως παρουσιάζεται αυτό καρκίνωμα της χώρας μας, μα δυστυχώς όλες οι υποτιθέμενες λύσεις φάνηκε εκ των υστέρων ότι ήταν παροδικές και σε πολλές περιπτώσεις απλά… εικονικές.

ΑΚΟΜΗ και ο γρίφος του Nash έχει λυθεί και μάλιστα από έναν μεγάλο Έλληνα επιστήμονα, τον κ. Δασκαλάκη, ο οποίος έφυγε από τη χώρα μας και τα τελευταία χρόνια έχει διαπρέψει στο εξωτερικό. Αν θέλουμε να είμαστε πραγματιστές, λοιπόν, ακόμα και αυτός ανήκει στο συγγενικό πρόβλημα της ανεργίας, το brain drain. Ο γρίφος του Nash λοιπόν έχει λυθεί, ο γρίφος της ανεργίας της χώρας μας όμως ακόμα όχι!

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ορόσημο για την ανεργία των νέων ανθρώπων υπήρξε το 2009, το οποίο αποτέλεσε την αφετηρία για τη συνεχή ανηφόρα των ποσοστών της, με αποκορύφωμα το 2013 που εκτινάχτηκε και άγγιξε το 27,5%. Αναμφίβολα, λοιπόν, από τα προηγούμενα στοιχεία και μόνο μπορεί να αντιληφθεί κανείς πως ένα τεράστιο κομμάτι της ανεργίας προήλθε σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κρίση χρέους της ελληνικής οικονομίας.

Η ΕΛΛΑΔΑ δυστυχώς όμως εδώ και μια 12ετία δεν κατάφερε να δημιουργήσει «μαξιλάρι ασφαλείας» έναντι του κινδύνου της ανεργίας, αλλά αντιθέτως κατάφερε να συρρικνώσει το εισόδημα το οποίο είναι πλέον πενιχρό, αλλά συνάμα αποτελεί, ως επί το πλείστον, και τη μοναδική πηγή εισόδων για τους νέους ανθρώπους, γι’ αυτό ακριβώς τραβώντας εν τέλει τη γραμμή του απολογισμού το αποτέλεσμα δείχνει πως η απώλεια της εργασίας δημιουργεί άμεσα σοβαρό θέμα επιβίωσης στα πιο πολλά νοικοκυριά, τα οποία και βυθίζει κάτω από τα όρια της φτώχειας στις περισσότερες περιπτώσεις.

ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ της έλλειψης μέτρων, λοιπόν, δημιουργήθηκαν οι συνθήκες ώστε να χάσουμε μια για πάντα το πιο παραγωγικό κομμάτι της κοινωνίας μας, τους νέους με υψηλή κατάρτιση, αφού αφήνουν πλέον τη χώρα ο ένας μετά τον άλλο με μόνο στόχο την εύρεση εργασίας μιας και στον τόπο αυτό οι προοπτικές είναι περιορισμένες και με τον τρόπο που τους μεταχειρίζεται η σημερινή κοινωνία σε αυτή τη χώρα υποβιβάζει και υποτιμά όχι μόνο τους τίτλους σπουδών τους αλλά και τους ίδιους ως ανθρώπινες οντότητες.

ΤΟ BRAIN DRAIN αποτελεί αναμφίβολα τη μάστιγα της νέας γενιάς και πιθανόν, αν συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς, να οδηγηθούμε στο επόμενο επίπεδο, στο οποίο συναντάμε το φαινόμενο της «χαμένης γενιάς» (lost generation). Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί πως οι κρατικές αλλά και οι ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση ενός νέου εξειδικευμένου που θα μεταναστεύσει στο εξωτερικό είναι πολύ μεγάλες, τα διαφυγόντα κέρδη για τη χώρα μας όμως είναι ακόμα μεγαλύτερα, αφού η χαμένη αυτή επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο δεν θα συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας του τόπου.

ΕΙΝΑΙ ΓΕΓΟΝΟΣ ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο έχει αναγνωρισθεί τόσο ως βασικός παράγοντας για την οικονομική ανάπτυξη όσο και ως μέσο διάχυσης της γνώσης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, όμως δεν αρκούν μόνον αυτά. Χρειάζεται άμεσα ένα ολιστικό σχέδιο ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα τόσο το φαινόμενο της ανεργίας όσο και αυτό του brain drain. Τα παρακάτω στοχευμένα μέτρα αφορούν παράλληλα και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και τις επιχειρήσεις της χώρας.

 Να υπάρξει σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας και τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας, με στόχο την απορρόφηση του δυναμικού στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας, της καινοτομίας αλλά και της επιχειρηματικότητας, ώστε να δημιουργηθούν ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας με προοπτικές αποκατάστασης.

 Να δοθούν κίνητρα και δημιουργία προοπτικών στους νέους επιστήμονες, ελκυστικά εργασιακά περιβάλλοντα που να εμπνέουν τους νέους επιστήμονες να παραμείνουν στη χώρα, υψηλοί μισθοί και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας.

 Να μειωθεί άμεσα η υψηλή φορολογία και το γραφειοκρατικό καθεστώς, έτσι ώστε να αναπτυχθούν νέες επιχειρήσεις που θα δημιουργήσουν με τη σειρά τους νέες θέσεις εργασίας, κάτω από την ομπρέλα της διασφάλισης της διαφάνειας και της εφαρμογής αξιοκρατικών κριτηρίων στις διαδικασίες πρόσληψης.

ΕΙΝΑΙ ΕΥΘΥΝΗ όλων μας να τα καταφέρουμε!