Της Ανθής Αγγελοπούλου
[email protected]
Με αφορμή την Παγκόσμια Έκθεση Ψυχικής Υγείας του ΠΟΥ, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2022, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ΔΟΕ) ζητούν συγκεκριμένες ενέργειες για την αντιμετώπιση των ανησυχιών για την ψυχική υγεία στον εργαζόμενο πληθυσμό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εκτιμάται ότι χάνονται 12 δισεκατομμύρια εργάσιμες ημέρες ετησίως λόγω της κατάθλιψης και του άγχους που κοστίζουν στην παγκόσμια οικονομία σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Με έναυσμα τα στοιχεία αυτά ο ΠΟΥ δημοσίευσε προχθές νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την ψυχική υγεία στην εργασία.
Συγκεκριμένα, η Έκθεση Ψυχικής Υγείας του ΠΟΥ, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2022, έδειξε ότι από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που ζούσαν με ψυχική διαταραχή το 2019, το 15% των ενηλίκων σε ηλικία εργασίας εμφάνισε ψυχική διαταραχή. Η εργασία ενισχύει ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων και της ανισότητας. Ο εκφοβισμός και η ψυχολογική βία (γνωστή και ως «mobbing») είναι ένα βασικό παράπονο για παρενόχληση στο χώρο εργασίας που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία. Ωστόσο, η συζήτηση ή η αποκάλυψη της ψυχικής υγείας παραμένει ταμπού στις εργασιακές συνθήκες παγκοσμίως.
Ενισχύονται οι κατευθυντήριες γραμμές για την ψυχική υγεία στην εργασία
Οι παγκόσμιες κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ για την ψυχική υγεία στην εργασία συνιστούν ενέργειες για την αντιμετώπιση κινδύνων για την ψυχική υγεία, όπως μεγάλο φόρτο εργασίας, αρνητικές συμπεριφορές και άλλους παράγοντες που δημιουργούν δυσφορία στην εργασία. Για πρώτη φορά ο ΠΟΥ συνιστά την εκπαίδευση των μάνατζερ, για να αναπτύξουν την ικανότητά τους να αποτρέπουν αγχωτικά εργασιακά περιβάλλοντα και να ανταποκρίνονται σε εργαζόμενους που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν επίσης καλύτερους τρόπους αντιμετώπισης των αναγκών των εργαζομένων με προβλήματα ψυχικής υγείας, προτείνουν παρεμβάσεις που υποστηρίζουν την επιστροφή τους στην εργασία και, για εκείνους με σοβαρές παθήσεις ψυχικής υγείας, παρέχουν παρεμβάσεις που διευκολύνουν την είσοδο σε αμειβόμενη εργασία. Είναι σημαντικό ότι οι κατευθυντήριες γραμμές απαιτούν παρεμβάσεις που στοχεύουν στην προστασία της υγείας, των εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και των εργαζομένων έκτακτης ανάγκης.
Όπως ανέφερε ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ «Ήρθε η ώρα να επικεντρωθούμε στις επιζήμιες επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εργασία στην ψυχική μας υγεία. Η ευημερία του ατόμου είναι αρκετός λόγος για δράση, αλλά η κακή ψυχική υγεία μπορεί επίσης να έχει εξουθενωτική επίδραση στην απόδοση και την παραγωγικότητα ενός ατόμου. Αυτές οι νέες κατευθυντήριες γραμμές μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των αρνητικών εργασιακών καταστάσεων και πολιτισμών και να προσφέρουν την απαραίτητη προστασία της ψυχικής υγείας και υποστήριξη στους εργαζόμενους».
Μια ξεχωριστή σύνοψη πολιτικής των ΠΟΥ/ΔΟΕ εξηγεί τις κατευθυντήριες οδηγίες όσον αφορά τις πρακτικές στρατηγικές για τις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και τους εργαζόμενους και τις οργανώσεις τους, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Στόχος είναι η υποστήριξη της πρόληψης των κινδύνων ψυχικής υγείας, η προστασία και η προώθηση της ψυχικής υγείας στην εργασία και η υποστήριξη ατόμων με ψυχικές παθήσεις, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν και να ευδοκιμούν στον κόσμο της εργασίας. Ενώ, οι επενδύσεις και η ηγεσία θα είναι κρίσιμες για την εφαρμογή των στρατηγικών.
Το 35% των χωρών δεν έχουν εθνικά προγράμματα για την ψυχική υγεία στην εργασία
Να σημειωθεί ότι η Σύμβαση της ΔΟΕ για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία (αρ. 155) και η σύσταση (αρ. 164) παρέχουν νομικά πλαίσια για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων. Ωστόσο, ο Άτλαντας Ψυχικής Υγείας του ΠΟΥ διαπίστωσε ότι μόνο το 35% των χωρών ανέφεραν ότι έχουν εθνικά προγράμματα για την προαγωγή και την πρόληψη της ψυχικής υγείας που σχετίζεται με την εργασία.
Ενώ, η έλευση της πανδημίας του COVID-19 προκάλεσε αύξηση 25% στο γενικό άγχος και την κατάθλιψη παγκοσμίως, αποκαλύπτοντας πόσο απροετοίμαστες ήταν οι κυβερνήσεις για τον αντίκτυπό του στην ψυχική υγεία και αποκαλύπτοντας μια χρόνια παγκόσμια έλλειψη πόρων ψυχικής υγείας. Το 2020, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως δαπάνησαν κατά μέσο όρο μόλις το 2% των προϋπολογισμών για την υγεία στην ψυχική υγεία, με τις χώρες χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος να επενδύουν λιγότερο από 1%.
Ο Guy Ryder, γενικός διευθυντής της ΔΟΕ τόνισε «Καθώς οι άνθρωποι περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους στην εργασία, ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι σημαντικό. Πρέπει να επενδύσουμε για να οικοδομήσουμε μια κουλτούρα πρόληψης γύρω από την ψυχική υγεία στην εργασία, να αναδιαμορφώσουμε το εργασιακό περιβάλλον για να σταματήσουμε το στίγμα και τον κοινωνικό αποκλεισμό και να διασφαλίσουμε ότι οι εργαζόμενοι με ψυχικές παθήσεις αισθάνονται προστατευμένοι και υποστηριζόμενοι».
