Του Γρηγόρη Ρουμπάνη
Έτσι όπως το πήγαιναν η ευρωπαϊκή δεξιά χέρι-χέρι με την ευρωπαϊκή αριστερά, όλα έρχονται με μαθηματική λογική: η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, η πτώση του βιοτικού επιπέδου των μεσαίων στρωμάτων, η υποκατάσταση του εισοδήματος μιας σειράς επαγγελματιών και μισθωτών με επιδόματα, ο υπερπλουτισμός των ήδη πλουσίων, η κοινωνική αναταραχή και η ανασφάλεια.
Αυτό το σύνθετο κλειδί είναι που άνοιξε την πόρτα στο φάντασμα του νεοφασισμού. Και δεν είναι καθόλου παράξενο πώς κατάντησαν τώρα επιφανείς απολογητές της σημερινής κατάστασης-τάχα μου έντρομοι-να βάζουν τα ξεφωνητά βλέποντας πότε το γεμάτο τρόμο χαμόγελο της Μελόνι και πότε το στριφνό της Λεπέν.
Να που τώρα ο άλλοτε ελπιδοφόρος κεντροαριστερός Ρομάνο Πρόντι εκφράζει τη μεγάλη του ανησυχία μήπως με την επικράτηση τελικά «αυτής της δεξιάς» απομονωθεί η χώρα του και χάσει την ικανότητά της να διαπραγματευτεί το τεράστιο χρέος της. Αλήθεια λέει, ψέματα λέει, όμως:
*Αυτός δεν ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την περίοδο της οικοδόμησης της σημερινής Ευρώπης 1999-2004; Από τα δικά του χέρια δεν πέρασε το σημερινό τερατούργημα;
*Αυτός δεν ήταν αμέσως μετά, τη διετία 2006-2008, περίοδο των μεγάλων προσδοκιών για την ανασυγκρότηση της πατρίδας του, πρωθυπουργός της Ιταλίας;
Το ίδιο αμήχανος δείχνει και ο άλλος αρχιτέκτονας των «σωτήριων λύσεων» τόσο για την ΕΕ όσο και τη χώρα του, ο Μάριο Ντράγκι, ο οποίος για να αποτρέψει τους συμπατριώτες του να ψηφίσουν το πολιτικό μείγμα που έδωσε τη σημερινή ακροδεξιά συμμαχία, προβάλλει τον αναβαπτισμένο από το παρελθόν ρωσικό κίνδυνο: «η δημοκρατία της χώρας μας είναι ισχυρή, δεν υποχωρεί μπροστά σε ξένους εχθρούς και στους πληρωμένα ανδρείκελά τους». Το ότι η χώρα του έχει φτάσει στο σημερινό οριακό για το μέλλον της σημείο (και) από τις επιλογές τις δικές του τόσο ως κεντρικός Ευρωπαίος τραπεζίτης όσο και δι’ ολίγον πρωθυπουργός, δεν μπαίνει στον κόπο να το αναλύσει.
Οι Βρυξέλλες πάντως επιμένουν ότι έχουν «δόντια» για να δαγκώσουν τη Μελόνι στην περίπτωση που δεν συμβαδίσει με τους νόμους τους, όμως η ουσία δεν αλλάζει. Μ’ αυτά και με εκείνα είναι που η Ευρώπη έχει εισέλθει σε μια νέα εποχή κατά την οποία η ακροδεξιά έρχεται να θερίσει τους καρπούς της σποράς πολιτικών προσώπων σαν ελόγου τους, όπως κι ο Εμανουέλ Μακρόν, η Άγγελα Μέρκελ και ο Όλαφ Σολτς. Αυτό είναι το ένα κακό. Το άλλο είναι ότι οι οικονομικές και πολιτικές αιτίες που το γέννησαν παραμένουν ως έχουν, επειδή ούτε γνήσια κεντρώα ή κεντροδεξιά φιλελεύθερη παράταξη υπάρχει σήμερα ούτε αληθινή κεντροαριστερά, πόσο μάλλον ριζοσπαστική αριστερά. Από τον ίδιο δοκιμαστικό σωλήνα των τραπεζικών και των άλλων χρηματοπιστωτικών εργαστηρίων έχουν βγει οι σημερινοί Ευρωπαίοι ηγέτες που ευαγγελίζονται τις καλύτερες ημέρες. Ποιες; Αυτές που θυμίζουν την υποσχόμενη από τον χριστιανισμό Δευτέρα Παρουσία. Αφορούν μια άλλη εν αναμονή ζωή. Όχι την παρούσα.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα μοιάζει εντελώς παράδοξο να ακούει ο εξασθενημένος πολίτης τη διαπίστωση της Βουλγάρας επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ότι «ο κόσμος θα βγει στους δρόμους, αν δεν ληφθούν μέτρα για την προστασία των πιο αδύναμων». Ποιος διαβάζοντας αυτές τις γραμμές δεν θυμάται την παλιά ταινία «Κοίτα ποιος μιλάει». Το ΔΝΤ έχει το δικό του μερτικό στη διαμόρφωση της σημερινής δυστοπίας, κάτι που οι Έλληνες το ζουν βαθιά στο πετσί τους μέχρι σήμερα και θα το ζουν για πολύ καιρό ακόμα. Τι περίεργες διαπιστώσεις είναι αυτές λοιπόν; Προφανώς η κατά τα άλλα επιφανής οικονομολόγος δεν μιλά για ριζικό αναπροσανατολισμό της διεθνούς οικονομίας, διότι θα είχε χάσει ήδη τη θέση της, αλλά για πιο αποτελεσματικές εμβαλωματικές λύσεις.
Με μπαλώματα όμως δεν ράβει κανείς καινούργια ρούχα. Η πολιτική της μερικής κρατικοποίησης ενεργειακών (εν πρώτοις) κολοσσών στις μεγάλες πατρίδες του καπιταλισμού, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία για τον έλεγχο της ξέφρενης διακύμανσης των τιμών δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Πρόκειται για μέτρα με βραχύ ορίζοντα αποδοτικότητας, εφόσον δεν συνδυάζονται με άλλα που θα αποσκοπούν στην ανασυγκρότηση του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου και την αναδιανομή του πλούτου.
Αυτά ωστόσο για άλλον παπά ευαγγέλια είναι κι όχι για τον Ντράγκι, τον Πρόντι, τον Μακρόν ή την Γκεοργκίεβα. Όταν εμφανιστεί στην πολιτική σκηνή αυτός ο… άλλος παπάς, τότε και μόνο τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για την προοπτική μιας καθαρής κι ανόθευτης ελπίδας.
