Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
[email protected]
Το ποδόσφαιρο, που κυριαρχεί παγκοσμίως πρωτοήλθε στην Ελλάδα στις αρχές του περασμένου αιώνα. ΄Ηδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, διαδεδομένο στις αγγλοσαξονικές χώρες, οι αναγνώστες των εφημερίδων στην Ελλάδα, διάβαζαν εντυπώσεις των δημοσιογράφων που είχαν δει πώς παιζόταν στην Αγγλία. Αντί του αγγλικού όρου «Φούτ μπώλ», το βάφτισαν ελληνιστί «ποδόσφαιρα» ή «ποδοσφαίριση» και το περιέγραφαν μετά στις εφημερίδες:
«Η ποδόσφαιρα παίζεται από δύο αγήματα εξ ένδεκα αθλητών, οίτινες προσπαθούν κατά κανόνας ορισμένους, δια λακτισμάτων και κτυπημάτων της κεφαλής να μεταφέρωσι μεγάλην δερματίνην σφαίραν εις το αντίθετον στρατόπεδον δια να την εισαγάγουν εις το τέρμα των αντιπάλων…»
Μάλιστα η «Ακρόπολη» αναφερόμενη στις συγκινήσεις που προκαλεί το ποδόσφαιρο, έγραφε: «Η ποδόσφαιρα προκαλεί θύελλες συγκρούσεων, προσπαθειών, αγώνα δρόμου. Άλλοι πίπτουν, άλλοι ορθούνται, άλλοι επιτυγχάνουν κι άλλοι σφάλλουν εις τας κινήσεις των…»
Έτσι έμαθαν οι Αθηναίοι το ποδόσφαιρο, που κατά τους ιστορικούς, παρόμοιο παιχνίδι παιζόταν στην αρχαία Ελλάδα. Το δείχνουν άλλωστε οι παραστάσεις στους αμφορείς… Ποδόσφαιρο εκτός της μικράς Ελλάδος των αρχών του 20ού αιώνα, παιζόταν πολύ νωρίτερα με επιτυχία στον απόδημο ελληνισμό, όπως στη Σμύρνη με τον «Απόλλωνα» και τον «Πανιώνιο».
Προηγμένο όμως ποδόσφαιρο – και δυστυχώς ουδείς εκ των αθλητικών ιστορικών αναφέρει- προϋπήρχε στον ελληνισμό του Πόντου. Ο Αθλητικός Σύλλογος Μερζιφούντας «Πόντος», ιδρύθηκε το 1903 από μαθητές και καθηγητές του Κολεγίου «Ανατόλια». Μετά την Καταστροφή του ’22, το κολλέγιο «μεταφέρθηκε» στη Θεσσαλονίκη. Ο «Πόντος» είχε αξιόλογη παρουσία στον αθλητισμό, όπως και σύλλογοι της Τραπεζούντας και της Κερασούντος. Ο πρώτος επίσημος ποδοσφαιρικός αγώνας στην Ελλάδα που ήταν και διεθνής διεξήχθη 3 Απριλίου 1906 μεταξύ Άγγλων αξιωματικών του Ναυτικού και του «Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου» στο Ποδηλατοδρόμιο Φαλήρου. Ήταν η περίοδος της μεσοολυμπιάδας και στον Πειραιά κατέφθαναν οι ολυμπιακές ομάδες διαφόρων χωρών που θα ελάμβαναν μέρος...
Αγώνας Πανελληνίου - Εθνικού στην αλάνα των Πατησίων με φόντο τα Τουρκοβούνια.
Το «ματς» έγινε τη Δευτέρα του Πάσχα, με πρωτοβουλία του διαδόχου Κωνσταντίνου, ένθερμο υποστηρικτή του ποδοσφαίρου. Εκτός από τον ίδιο, στις κερκίδες ήταν, πρίγκιπες, πριγκίπισσες, Άγγλοι από τον αγκυροβολημένο στόλο τους στο φαληρικό όρμο και πλήθος κόσμου. Η περιγραφή του αγώνα από δημοσιογράφο της εποχής, είναι χαρακτηριστική:
Η -από το 1903- Ποντιακή ποδοσφαιρική ομάδα Μερζιφούντας «Πόντος» με το μονόγραμμα «Π» στις φανέλες.
«Ενενήντα λεπτά της ώρας είχεν ορισθή ως χρόνος εντός του οποίου θα επερατούτο ο αγών γινομένης αναπαύλας… Κατά τα 45 πρώτα λεπτά οι Άγγλοι ενίκησαν επτά φοράς. Η δεξιότης των εθαυμάσθη από όλους τους θεατάς, αλλ’ επίσης εξετιμήθη πολύ και η άμυνα των Ελλήνων οι οποίοι μόνον εις τούτην ηναγκάσθησαν να περιορισθούν κατιδόντες την ασύγκριτον υπεροχήν των Άγγλων».
»Μετά τα 45 λεπτά εγένετο μικρά τις διακοπή και κατόπιν επανελήφθη ο αγών. Οι δεξιώτατοι Άγγλοι και ακούραστοι συγχρόνως ενίκησαν και πάλιν επανειλημμένως τους ιδικούς μας και κατόρθωσαν εν τέλει να νικήσουν ένδεκα φοράς ακόμη, ήτοι το όλον δεκαοκτώ φοράς!»
Η ρεβάνς αυτής της ταπεινωτικής ήττας δόθηκε ένα χρόνο μετά, τέτοιες μέρες του Μαϊου 1907. Οι δύο ομάδες αγωνίστηκαν μπροστά στο διάδοχο Κωνσταντίνο, στην Αγγλίδα πριγκίπισσα Βικτωρία, και τους βασιλόπαιδες Γεώργιο, Νικόλαο και Ανδρέα. Στην αγγλική ομάδα μετείχαν αξιωματικοί του αγκυροβολημένου πλοίου «Σέντινελ» ενώ στην Ελληνική επίλεκτοι από τους συλλόγους «Πανελλήνιος», «Εθνικός» και Πειραϊκός Σύνδεσμος. Οι Άγγλοι είχαν καλή άμυνα, αλλά επίθεση χωρίς τη δυναμικότητα, όταν νίκησαν με 18-0. Αντίθετα οι Έλληνες είχαν έναν δυναμικό Άγγλο οπισθοφύλακα κάτοικο Αθηνών, τον Κάμπελ, που σημείωσε το μοναδικό ελληνικό τέρμα και ήρωα τον ολυμπιονίκη της μεσοολυμπιάδας στα άλματα Κώστα Τσικλιτήρα.
Η Σύνθεση: Τερματοφύλακας: Τσικλητήρας (Παν.), οπισθοφύλακες: Κάμπελ ( αρχηγός), Κουτρουμπής (Παν.), Μέσοι: Μελάς (Εθν.), Φιλίππου (Παν.), Γουλιμής (Εθν.) Επιθετικοί: Βασιλειάδης (Πειρ.), Δραγούμης(Εθν.), Καλαφάτης (Παν.), Καϋνάρος(Πειρ), και Γεροντάκης(Παν.)
Η ενδεκάδα της Εθνικής ομάδας από δημοσίευμα εφημερίδας της εποχής.
Ο Κώστας Γουλιμής ήταν γιός του Δηλιγιαννικού βουλευτή Μεσολογγίου, για τον οποίο ο Τρικούπης, όταν δεν εξελέγη βουλευτής μετά την ήττα του 1895, είχε πει την ιστορική φράση «ανθ’ ημών Γουλιμής!». Το 1907 υπήρχαν αξιόλογες αθηναϊκές ομάδες όπως : «Γουδή», «Πειραϊκός», «Πανελλήνιος» και «Εθνικός», αλλά και φανατισμός που έφερε επεισόδια. Το πρώτο μεταξύ ποδοσφαιριστών σημειώθηκε τότε στο ποδηλατοδρόμιο, όταν παίκτης μιας ομάδας, ονόματι Γελές, συνεπλάκη με τον αντίπαλό του Λινάρδο.
Ποδόσφαιρο στην Ευρώπη. Δύο Αγγλικές ομάδες με ωραίες ενδυμασίες συγκρούονται.
Προηγήθηκαν ραπισμοί, γρονθοκοπισμοί και αλληλολακτισμοί και όπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα «ο Γελές εδάγκωσε τον Λινάρδον τόσον δυνατά, ώστε του απέκοψεν το άνω χείλος…» 