Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Πολύ πρόσφατα, μέσα στους τελευταίους μήνες, έφυγαν αδόκητα από τη ζωή πολύ γνωστοί και διακεκριμένοι, διεθνούς φήμης καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες του Λυρικού Θεάτρου· ανάμεσά τους οι σολίστ Γιολάντα ντι Τάσσο, Παύλος Ράπτης, Λέλα Στάμος, Δάφνη Ευαγγελάτου, Μάρθα Αράπη και ο αρχιμουσικός Κάρολος Τρικολίδης.

Στη μνήμη τους, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, και ο Καλλιτεχνικός της Διευθυντής, μαέστρος Βύρων Φιδετζής, σε συνεργασία με τον Δήμο Βριλησσίων διοργανώνουν μια «βραδιά όπερας», με αγαπημένα αποσπάσματα από λυρικά έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών.

Στην τιμητική αυτή μουσική εκδήλωση συμμετέχουν κορυφαίοι καλλιτέχνες, πρωταγωνιστές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που προσφέρονται αφιλοκερδώς.

Αφιλοκερδώς, επίσης, προσφέρονται τόσο ο μαέστρος κ. Φιδετζής, όσο και η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης αυτής.

Η συναυλία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου, στο Ανοιχτό θέατρο «Αλίκη Βουγιουκλάκη» του Δήμου Βριλησσίων, στις 8:30 μ.μ. με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Οι φίλοι του λυρικού τραγουδιού και της όπερας θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν αγαπημένες άριες και σύνολα από όπερες των Βέμπερ, Γκλουκ, Μότσαρτ, Γκουνώ, Ροσσίνι, Ντονιτσέτι, Ρ. Στράους, Σουπέ, Καρρέρ, Σαμάρα, Βέρντι, Τζορντάνο, Τσιλέα, Τσαϊκόφσκυ, Μάγιερμπερ.

Λίγο πριν τη βραδιά όπερας, ο Βύρων Φιδετζής μάς κατέθεσε σκέψεις και μνήμες του για τη Λέλα Στάμος, τη Γιολάντα ντι Τάσσο, τη Δάφνη Ευαγγελάτου, τον Παύλο Ράπτη, τη Μάρθα Αράπη,  τον Κάρολο Τρικολίδη.  

Βύρων Φιδετζής

«Σκέφτηκα αυτή τη συναυλία ως ελάχιστο φόρο τιμής σε ανθρώπους δικούς μας, σπουδαίους καλλιτέχνες που με την προσφορά τους στήριξαν τη μουσική Τέχνη και τα μουσικά ιδρύματα κι Οργανισμούς του τόπου μας. Είχα την τύχη να συνεργαστώ κατά καιρούς και με τους έξι, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, και αναπολώ τώρα καλλιτεχνικές κι ανθρώπινες στιγμές που έζησα κοντά τους».

Λέλα Στάμος

«Σπουδαία μεσόφωνος της ΕΛΣ· η  Λέλα Στάμος  έφυγε από κοντά μας στις 8 Μαρτίου 2021.

Τη Λέλα την πρωτογνώρισα στον ρόλο της Ιάνθης από την ηχογράφηση της όπερας του Ανδρέα Νεζερίτη “Ηρώ και Λέανδρος” με μαέστρο τον σύζυγό της, τον ιδιοφυή μουσικό Βύρωνα Κολάση. Θυμάμαι πόσο με εντυπωσίασε η ξεχωριστή μουσικότητά της, η άρθρωσή της και βέβαια το σπάνιο μέταλλο της φωνής της. Την θαύμασα κατόπιν στην ηχογράφηση του ορατορίου “Άγιος Παύλος του Πέτρου Πετρίδη και αργότερα στη σκηνή των Ολυμπίων και στο Ηρώδειο, όπου διέπρεψε στο κλασικό ρεπερτόριο της μεσοφώνου από τη “Στέψη της Ποππαίας του Μοντεβέρντι ως τον  “Βέρθερο” του  Μασνέ και τη “Ραψωδία για άλτο” του Μπραμς. Δουλέψαμε μαζί και στην “Καβαλερία” του Μασκάνι. Πέραν της καλλιτεχνικής χαράς για αυτή τη συνεργασία, το μέγα κέρδος για μένα στάθηκε η εγγύτερη ανθρώπινη προσέγγιση με τη Λέλα και τον Βύρωνα, δύο μεγάλους καλλιτέχνες που ήδη θαύμαζα και που τότε μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα και να εκτιμήσω βαθύτερα».

Γιολάντα ντι Τάσσο

«Τη Γιολάντα ντι Τάσσο, την ήξερα καλά ως σπουδαία καλλιτέχνιδα. Ως πολύπλευρη προσωπικότητα την γνώρισα καλύτερα όντας ήδη μόνιμος μαέστρος της ΕΛΣ. Είχα την τύχη να δουλέψω συχνά μαζί της, με αποκορύφωμα τη συνεργασία μας στον “Ντον Κάρλος” του Βέρντι, όπου θριάμβευσε στοv ρόλο της Έμπολι. Αξέχαστη για μένα στάθηκε η μοναδική ερμηνεία της στην “Τραγική καντάτα Κασσάνδρα” του Γιώργου Σισιλιάνου, που ηχογραφήσαμε μαζί στη Σόφια το 1985 και παρουσιάσαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών τον επόμενο χρόνο.

Το χαρακτηριστικότερο χάρισμα της αλησμόνητης Γιολάντας ήταν το συνταίριασμα μιας έμφυτης θεατρικότητας με μια σπάνια δραματικότητα και ένα ξεχωριστό χιούμορ. Τα προσόντα αυτά, στηριγμένα στην πλούσια με σπάνιο τίμπρο φωνή της όπως και στη βαθύτερη καλλιέργειά της, της έδιναν την άνεση να ερμηνεύει έξοχα ένα πλατύτατο ρεπερτόριο από  έργα κλασικά, μπελκάντο και ρομαντικά έως και εντελώς σύγχρονα. Η Γιολάντα ντι Τάσσο μάς άφησε στις 20 Μαΐου 2021».

Δάφνη Ευαγγελάτου

«Η μεσόφωνος Δάφνη Ευαγγελάτου υπήρξε κόρη του κορυφαίου μουσουργού μας Αντίοχου Ευαγγελάτου και της αρπίστριας Ξένης Μπουρεξάκη, αδελφή του ιδιοφυούς θεατράνθρωπου Σπύρου Ευαγγελάτου και σύζυγος του εκλεκτού συνθέτη Στέφανου Γαζουλέα. Αν και τον πατέρα της τον γνώριζα από παιδί, καθώς ανέβαινε συχνά στην πατρίδα μου την Θεσσαλονίκη για να διευθύνει την τότε Συμφωνική ορχήστρα και να βοηθήσει στην κρατικοποίησή της, την Δάφνη την γνώρισα στην Αθήνα στο Φεστιβάλ του 1981. Θριάμβευσε τότε στη μνημειώδη παράσταση της “Αριάδνης στη Νάξο” του Ρίχαρντ Στράους ερμηνεύοντας τον ρόλο του Συνθέτη. Η καλλιτεχνική συνεργασία μας πραγματοποιήθηκε μεταγενέστερα και υπήρξε για μένα ιδιαίτερη εμπειρία όταν τον Δεκέμβριο του 1994 ηχογραφήσαμε στο Κάρλοβυ Βάρυ της Τσεχίας δύο έργα του πατέρα της: Την εξαίσια μπαλάντα  “Η Λυγερή κι ο Χάρος” και τα “Τέσσερα Τραγούδια “σε ποίηση Καβάφη. Εκεί βίωσα άμεσα τη μοναδική ποιότητα της τέχνης της, όπως και την ακούραστη επιμονή της με στόχο την τελειότητα. Η Δάφνη Ευαγγελάτου που τίμησε ξεχωριστά την πατρίδα μας με το έργο της, καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό, μας άφησε για πάντα στις 18 Νοεμβρίου 2021».

Παύλος Ράπτης

«Άνθρωπος και καλλιτέχνης που μορφώθηκε, ανδρώθηκε και μεγαλούργησε μέσα απ’ τις νεοελληνικές τραγωδίες του εμφυλίου και της πολιτικής προσφυγιάς, ο σπουδαίος τενόρος Παύλος Ράπτης άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Νοεμβρίου 2021 στη Βαρσοβία, την πρωτεύουσα της χώρας που τον μόρφωσε και του άνοιξε τον δρόμο για μια λαμπρή σταδιοδρομία. Όταν ο Παύλος επέστρεψε στην Ελλάδα ήταν ήδη ένας φτασμένος καλλιτέχνης, με εξαιρετική διεθνή καριέρα. Στην ΕΛΣ καθιερώθηκε αμέσως και έλαμψε στη συνέχεια ως βασικότατο στέλεχός της. Συνεργαστήκαμε μαζί σε πολλές παραγωγές, από “Τα παραμύθια του Χόφμαν” του Όφενμπαχ έως το “Χαίνσελ και Γκρέτελ” του Χούμπερντινκ. Αποκορύφωμα της συνεργασίας μας, ωστόσο, στάθηκε η ηχογράφηση της όπερας του Σπύρου Σαμάρα “Η Μάρτυς”, τον Ιούνιο του 1990 στη  Βουλγαρία. Εκεί, ο Παύλος άφησε ανεξίτηλο το καλλιτεχνικό του στίγμα στην υπόθεση της αναβίωσης της ιστορικής ελληνικής όπερας. Με την υπέροχη φωνή του και με το ξεχωριστό ερμηνευτικό του πάθος απέδωσε απαράμιλλα τον Τριστάνο, τον βίαιο και συνάμα τραγικό ήρωα του έργου».

Μάρθα Αράπη

«Παραμονή Χριστουγέννων του 2021 έφυγε για το ύστερο ταξίδι της η σοπράνο Μάρθα Αράπη. Η αγαπημένη κι αλησμόνητη Μάρθα ήταν ο άνθρωπος που έκανε έμπρακτα στόχο ζωής το ξαναζωντάνεμα του ελληνικού λυρικού κόσμου, είτε αυτό ήταν απλό τραγούδι με πιάνο είτε ορατόριο είτε όπερα.

Από το 1991 που ξεκίνησε η δισκογραφική μας συνεργασία με επίκεντρο το ελληνικό έργο, πέραν των συμπράξεών μας στην ΕΛΣ και στο κλασικό ρεπερτόριο, δουλέψαμε συνεχώς μαζί για πάνω από 15 χρόνια. Καλομοίρης, Σαμάρας, Καρρέρ, Λαυράγκας, Λιάλιος, Πετρίδης, Ριάδης και Μητρόπουλος τραγουδήθηκαν κι ερμηνεύτηκαν μοναδικά από τη Μάρθα. Χάρη σ’ αυτήν και σε πλειάδα άξιων συναδέλφων μας, σπουδαία έργα Ελλήνων συνθετών ακούστηκαν επιτέλους και ξαναζωντάνεψαν σε πολλές νεότερες συνειδήσεις ως μουσικές αξίες του Νέου Ελληνισμού.

Χάρηκα αφάνταστα που πρόλαβα και της έδωσα το άλμπουμ με την υπέροχη όπερα του Σαμάρα “Δεσποινίς Ντε Μπελίλ”. Την είχαμε ηχογραφήσει το καλοκαίρι του 1995 και για μύριους λόγους μόνο το καλοκαίρι του 2021 έγινε δυνατή η έκδοσή της. Ήταν μεγάλη η χαρά της Μάρθας που επιτέλους αυτή η λαμπρή ερμηνεία της έβρισκε τον δρόμο προς το κοινό. Δεν ξέρω αν προαισθανόταν ότι αυτή θα ήταν η τελευταία μεγάλη προσφορά της στην Ελληνική Μουσική Δημιουργία».

Κάρολος Τρικολίδης

«Τον Δεκέμβριο του 2021 πήρα ένα θλιβερό μήνυμα από την Αυστρία. Ο φίλος από τα κοινά σπουδαστικά μας χρόνια στη Βιέννη, ο σπουδαίος μαέστρος Κάρολος Τρικολίδης νοσηλευόταν βαριά άρρωστος σ’ ένα νοσοκομείο του Σάλτσμπουργκ. Μπόρεσα και του μίλησα δύο φορές στο τηλέφωνο και με πολλή οδύνη κατάλαβα ότι ο φίλος μου έχανε σταδιακά τη μάχη για τη ζωή. Έφυγε στις 20 Ιανουαρίου του 2022.

Ο Κάρολος, προικισμένος με τεράστια μουσικότητα και με εξαιρετική φυσική κινησιολογία, έλαμπε ήδη τότε ως δυνητικός αστέρας του πόντιουμ. Οι επιδόσεις του σε διεθνείς διαγωνισμούς επισφράγισαν αυτή την εκτίμηση και η κατάκτηση της μόνιμης θέσης αρχιμουσικού στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε επιτυχέστατα τον πρώτο κύκλο της ζωής του. Στη Θεσσαλονίκη, ο Κάρολος ανέπτυξε και τη μουσική παιδαγωγική, ιδρύοντας το Νέο Ωδείο. Αν η ΚΟΘ διεύρυνε χάρη σ' αυτόν σημαντικά το ρεπερτόριο και βελτίωσε την ποιότητά της, η δημιουργία του Νέου Ωδείου άνοιξε νέους ορίζοντες στη μουσική ζωή της πόλης. Παράλληλα, ο Κάρολος συνέχισε τη λαμπρή μουσική του σταδιοδρομία διευθύνοντας πάνω από εκατό ορχήστρες όπου γης. Μεγάλη ήταν η προσφορά του και στη νεοελληνική μουσική, καθώς διηύθυνε συχνότατα έργα Ελλήνων συνθετών».

Βραδιά Όπερας στη μνήμη Διακεκριμένων Καλλιτεχνών του Λυρικού Θεάτρου
Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών

Συμμετέχουν (προσφερόμενοι αφιλοκερδώς) οι κορυφαίοι λυρικοί καλλιτέχνες: Θεοδώρα Μπάκα, Χρήστος Κεχρής, Μαρισία Παπαλεξίου, Μάριος Σαραντίδης, Βασιλική Καραγιάννη, Γιάννης Χριστόπουλος, Πέτρος Μαγουλάς, Σοφία Κυανίδου, Χρύσα Μαλιαμάνη, Λένια Ζαφειροπούλου, Χάρης Ανδριανός, Λυδία Ζερβάνου, Δημήτρης Σιγαλός, Τζούλια Σουγλάκου, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, Μίνα Πολυχρόνου, Δημήτρης Πακσόγλου, Μαίρη -Έλεν Νέζη,Χριστόφορος Σταμπόγλης

Μουσική Διεύθυνση: Βύρων Φιδετζής
Κυριακή, 4 Σεπτεμβρίου 2022
Ανοικτό θέατρο «Αλίκη Βουγιουκλάκη» του Δήμου Βριλησσίων
Ώρα έναρξης 8.30 μ.μ.
Είσοδος ελεύθερη