Η Κοιλάδα του Μάρινερ (Valles Marineris / Βάλες Μαρινέρις, - κοιλάδα του ναύτη -) ονομάστηκε προς τιμή της ομάδας του διαστημικού οχήματος Mariner 9 που το ανακάλυψε. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σύστημα φαραγγιών που διατρέχουν την επιφάνεια του Άρη, ανατολικά του μεγάλου ηφαιστειακού πεδίου Θαρσίς.
Με μήκος πάνω από 4.000 χιλιόμετρα, πλάτος 200 χλμ και βάθος μέχρι 10 χιλιόμετρα είναι επί της ουσίας το μεγαλύτερο φαράγγι στο ηλιακό μας σύστημα. Το φαράγγι Baltis Vallis στην Αφροδίτη έχει μεγαλύτερο μήκος αφού αγγίζει τα επτά χλμ. αλλά έχει πολύ μικρότερο πλάτος (1-2 χλμ.) και βάθος (περίπου 70 μέτρα).
Το διασημότερο φαράγγι της Γης, το Γκραν Κάνυον, έχει μήκος 446 χιλιομέτρων, πλάτος μεταξύ 6,5 και 29 χιλιομέτρων και βάθος που φτάνει τα 1,83 χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο σε μήκος φαράγγι του πλανήτη βρίσκεται στη Γροιλανδία και έχει μήκος 750 χλμ ενώ το πιο βαθύ φαράγγι είναι το Yarlung Tsangpo στο Θιβέτ με βάθος άνω των 6 χλμ.
Η υψηλής ανάλυσης κάμερα του ευρωπαϊκού δορυφόρου Mars Express που εξερευνά τον Άρη κατέγραψε μια σειρά από νέες εικόνες του Valles Marineris οι οποίες είναι οι πιο λεπτομερείς που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα ειδικά από τον πυθμένα του φαραγγιού προσφέροντας νέα γεωλογικά στοιχεία για αυτό. Το Γκραν Κάνυον σμιλεύτηκε από τον ποταμό Κολοράντο ενώ το Valles Marineris αποτελεί προϊόν τεκτονικής δραστηριότητας. Μια από τις εικόνες αποτυπώνει γεωλογικές λεπτομέρειες από μια περιοχή του Valles Marineris που ονομάζεται το Χάσμα του Τιθωνού (ο Τιθωνός ήταν υιός του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα).
Όπως αναφέρουν στην ανακοίνωση τους οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που μελετούν τις νέες εικόνες σε κάποια σημεία οι γεωλογικές δομές μοιάζουν με τα… δόντια του καρχαρία. Πρόκειται για πετρώματα που στη διάρκεια των αιώνων καταρρέουν και διαβρώνονται αποκτώντας τον σχήμα που βλέπουμε τώρα στις εικόνες. Οι άλλες εικόνες είναι από το Χάσμα της Ηούς (κόρης του Τιτάνα Υπερίωνα και αδελφή του Ήλιου η οποία ερωτεύτηκε τον Τιθωνό). Το Χάσμα της Ηούς είναι ένα από τα κύρια φαράγγια του Valles Marineris με μήκος περίπου χιλίων χλμ.
ESA/DLR/FU BERLIN/BJÖRN SCHREINER 2022 @ FU BERLI
Εικόνα από το Χάσμα της Ηούς στον Άρη.
Στα δύο χάσματα έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν ίχνη παρουσίας νερού και όπως είναι ευνόητο οι νέες εικόνες και τα δεδομένα που τις συνοδεύουν θα φωτίσουν περισσότερο το υδρόβιο παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη. 