Είναι η πιο γνωστή και εντυπωσιακή από πολλές απόψεις πεταλούδα στον πλανήτη. Η πεταλούδα μονάρχης έχει πάρει αυτό το όνομα καθώς θεωρείται η βασίλισσα των πεταλούδων. Η πεταλούδα μονάρχης ανήκει στα λεπιδόπτερα και είναι γνωστή για το μεγάλο μέγεθος, των πορτοκαλί και μαύρων φτερών και τις μακρές ετήσιες μεταναστεύσεις της.
Εκατομμύρια πορτοκαλί και μαύρες πεταλούδες μονάρχης μεταναστεύουν κάθε χρόνο από τον Καναδά και όλη τη Βόρεια Αμερική στο Μεξικό σε ένα επικό ταξίδι 3.220 χλμ. Η συντριπτική πλειοψηφία των πληθυσμών της βρίσκεται στην αμερικανική ήπειρο αλλά μπορούν επίσης να βρεθούν και σε άλλες τοποθεσίες, έστω και περιστασιακά. Στη Καραϊβική υπάρχει ένα μη μεταναστατευτικό είδος μονάρχης ενώ έχουν εντοπιστεί κάποιες πεταλούδες μονάρχης στην Αυστραλία, την Ινδία και την Χαβάη.
Η κλιματική αλλαγή είχε σημαντικό αντίκτυπο στο μοτίβο μετανάστευσης των πεταλούδων, καθώς και στη μείωση των βιότοπων αναπαραγωγής και τα τελευταία χρόνια παρατηρούνταν μείωση των πληθυσμών της όμως η κατάσταση όπως φαίνεται ότι είναι πλέον κάτι περισσότερο από δραματική για αυτά τα υπέροχα έντομα. Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) που παρακολουθεί την κατάσταση της βιοποκοιλότητας στον πλανήτη ανακοίνωσε ότι οι πληθυσμοί της μονάρχης έχουν μειωθεί κατά 99,9% από τους πληθυσμούς που υπήρχαν πριν από 40 χρόνια. Στην ακτογραμή της Καλιφόρνια οι πεταλούδες μονάρχης εμφανίζονται στο χρονικό διάστημα Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Τη δεκαετία του 1980 στην περιοχή έφταναν περίπου 4,5 εκατ. πεταλούδες μονάρχης και το 2021 εμφανίστηκαν μόλις δύο χιλιάδες.
Όπως είναι ευνόητο η πεταλούδα μονάρχης βρίσκεται κυριολεκτικά μισό βήμα πριν την εξαφάνιση και αν δεν ληφθούν άμεσα και δραστικά μέτρα προστασίας της είναι θέμα ελάχιστου πλέον χρόνου οι πεταλούδες αυτές να αποτελέσουν παρελθόν από τον πλανήτη, Οι επιπτώσεις της μείωσης των πληθυσμών της και φυσικά η εξαφάνιση της μονάρχης θα έχει πολυεπίπεδες επιπτώσεις αφού οι πεταλούδες αυτές αποτελούν βασικούς επικονιαστές και παίζουν καθοριστικό ρόλο στις καλλιέργειες τροφίμων ενώ επίσης αποτελούν πηγή διατροφής διαφόρων πτηνών.
