Του Θοδωρή Λαΐνα
Η επιστημονική κοινότητα και τα μίντια σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να ασχολούνται με την εντυπωσιακή πρεμιέρα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb που μας έδειξε ένα μικρό αλλά εντυπωσιακό δείγμα των τεράστιων ικανοτήτων του με τις πρώτες φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν. Άπαντες κάνουν λόγο για μια νέα εποχή που ανοίγει στην διαστημική εξερεύνηση και όχι μόνο αφού οι ανακαλύψεις και τα δεδομένα που θα καταγράφει θα ακουμπούν σε πολλά επιστημονικά και ερευνητικά πεδία πέραν της αστρονομίας και της κοσμολογίας.
Η Μάρσια Ρίκε είναι καθηγήτρια αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και αποτελεί ένα από τα πρόσωπα που ταυτίζονται άρρηκτα με το James Webb αφού εργάστηκε για την κατασκευή του περισσότερα από 20 έτη και είναι πλέον η επικεφαλής ερευνήτρια της κύριας κάμερας του τηλεσκοπίου, της NIRCam.
Πρόκειται για μια κάμερα που βλέπει στο υπέρυθρο φάσμα και είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο και εξοπλισμένη με μια σειρά από όργανα τεχνολογίας αιχμής ώστε να μπορεί να καταγράφει λεπτομερείς εικόνες από κοσμικά σώματα και δομές που βρίσκονται πολύ κοντά σε λαμπρές πηγές φωτός (όπως άστρα) με αποτέλεσμα η λάμψη αυτά να εμποδίζει την παρατήρηση τους με άλλα όργανα. Η NIRCam είναι αυτή που θα μας προσφέρει τις πιο εντυπωσιακές, υψηλής ποιότητας και λεπτομερείς εικόνες από τις εσχατιές του Σύμπαντος και από τα πρώτα άστρα και γαλαξίες που δημιουργήθηκαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν.
Η κάμερα αυτή θα καταγράφει με λεπτομέρεια αστρικά σμήνη σε γειτονικούς μας γαλαξίες, νεαρής ηλικίας άστρα στον δικό μας γαλαξία ενώ επίσης θα «φωτίσει» τη Ζώνη Κάιπερ. Την περιοχή του ηλιακού μας συστήματος που βρίσκεται μετά τον Πλούτωνα και σε αυτή «κυκλοφορούν» αμέτρητοι παγωμένοι διαστημικοί βράχοι κάθε μεγέθους και είδους, από πλανητοειδή σώματα μέχρι αστεροειδείς και πυρήνες κομητών. Η Μάρσια Ρίκε μίλησε στο Naftemporiki.gr για την έναρξη της λειτουργίας του James Webb.
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση βλέποντας τις πρώτες εικόνες που κατέγραψε το James Webb;
Η αντίδραση μου σε αυτές τις πρώτες φωτογραφίες από το τηλεσκόπιο ήταν αρχικά να μείνω απόλυτα έκθαμβη αλλά και παράλληλα ευτυχισμένη. Εργάζομαι σε αυτό το πρότζεκτ περισσότερα από 20 χρόνια και το να δω τόσο εντυπωσιακά αποτελέσματα απέδειξε ότι άξιζε τον κόπο η τόσο μεγάλη αναμονή για να φτάσουμε ως εδώ.
Ποια είναι τώρα η συνέχεια; Τι να περιμένουμε το επόμενο χρονικό διάστημα από το James Webb;
To τηλεσκόπιο λειτουργεί πλέον σε κανονικούς ρυθμούς κάτι που σημαίνει ότι οι αστρονόμοι από όλο τον κόσμο θα αρχίσουν σύντομα να λαμβάνουν νέες εικόνες από αυτό. Μπορείτε να αναμένετε περισσότερες εικόνες ανάλογης ποιότητας με αυτές που είδατε στην επίσημη έναρξη. Θα πρέπει να αναμένετε επίσης περισσότερη κάθε φορά συζήτηση όχι μόνο για τις εικόνες αλλά και για τα δεδομένα που τις συνοδεύουν, τις αναλύσεις που θα γίνονται στις εικόνες.
Τι είδους δεδομένα θα είναι αυτά;
Θα μάθουμε πολύ περισσότερα πράγματα για το πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται μέσα στον χρόνο οι γαλαξίες. Θα μάθουμε επίσης πολύ περισσότερα πράγματα για τις ατμόσφαιρες των πλανητών που βρίσκονται σε άλλα αστρικά συστήματα. Ευελπιστώ θα εντοπίσουμε κάποιο πλανήτη με ατμόσφαιρα παρόμοια με αυτή της Γης.
