Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Σε εξτρεμιστικά, πολιτικο-θρησκευτικά κίνητρα, φαίνεται να αποδίδουν οι ιαπωνικές αρχές την δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού της Ιαπωνίας Σίνζο Αμπε από «δυσαρεστημένο» πρώην στρατιωτικό, στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στην πόλη Νάρα.

Ο 67χρονος Άμπε υπέκυψε στα τραύματά του, καθώς είχε δεχθεί  δύο σφαίρες στον λαιμό και την πλάτη.

 Ο Σίνζο Άμπε που βρισκόταν στην πόλη Νάρα για να υποστηρίξει έναν τοπικό υποψήφιο του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος, μιας συντηρητικής πολιτικής δύναμης που βρίσκεται στο τιμόνι της Ιαπωνίας εδώ και χρόνια.

Οι αστυνομικές δυνάμεις συνέλαβαν τον φερόμενο ως δράστη Τετσούγια Γιαμαγκάνι, 41 ετών, πρώην στρατιωτικό στο Ιαπωνικό πολεμικό ναυτικό και κάτοικο της Νάρα. Ο Γιαμαγκάνι φέρεται να πυροβόλησε τον πρώην πρωθυπουργό για να τον σκοτώσει καθώς ήταν «δυσαρεστημένος με τη δουλειά του».

Ο Σίνζο Άμπε ήταν αναμφίβολα ο πολιτικός με τη μεγαλύτερη επιρροή των τελευταίων ετών στην Ιαπωνία. Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1954 στο Ναγκάτο, μια μικρή πόλη στα νότια της χώρας. Αφού πήρε πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες, άρχισε να εργάζεται σε μια εταιρεία, για να εγκαταλείψει όμως γρήγορα τη θέση του για να ακολουθήσει πολιτική καριέρα στο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα.

Ο Άμπε, ήταν  από τους πιο εθνικιστές εκπροσώπους του κυβερνώντος κόμματος. Κατάφερε να αναρριχηθεί στην κομματική ιεραρχία αφού εκλέχτηκε βουλευτής για πρώτη φορά το 1993. Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2005, τον Σεπτέμβριο του 2006 σε ηλικία 52 ετών διορίστηκε πρωθυπουργός της Ιαπωνίας -ο νεότερος στην ιστορία του Ανατέλλοντος Ήλιου από την εποχή του Φουμιμάρο Κονόμε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Αμπε διετέλεσε πρωθυπουργός, συνολικά για οκτώ χρόνια. Η πρώτη του θητεία ως πρωθυπουργός διήρκεσε μόνο ένα χρόνο, αλλά στη συνέχεια ο Σίνζο Άμπε ηγήθηκε της Ιαπωνίας από το 2012 έως το 2020 όταν αναγκάστηκε να παραιτηθεί λόγω προβλημάτων υγείας.

«Γεράκι» στην εξωτερική πολιτική

Θεωρούμενος ως «ιέραξ» στην εξωτερική πολιτική, ο πρώην πρωθυπουργός αύξησε τις αμυντικές δαπάνες της Ιαπωνίας και το 2014 η κυβέρνησή του ενέκρινε μια τροποποίηση του μεταπολεμικού ειρηνικού Συντάγματος  της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου, για να επιτρέψει στα ιαπωνικά στρατεύματα να πολεμήσουν έξω από την εθνική τους επικράτεια, για πρώτη φορά από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Υποστηρικτής της «θεσμικής ομαλοποίησης» της χώρας, ο πρώην πρωθυπουργός αγωνίστηκε για την υπέρβαση του μεταπολεμικού  «συνταγματικού ειρηνισμού» και προώθησε τη διαδικασία ενίσχυσης των αμυντικών δυνατοτήτων της Ιαπωνίας. 

Τα τρία «βέλη» των Abenomics

Το όνομα του πρώην πρωθυπουργού συνδέεται επίσης με τα λεγόμενα «Abenomics» : το σύνολο των χαλαρών δημοσιονομικών και μεταρρυθμιστικών οικονομικών πολιτικών που εφάρμοσε το 2012  για να αντιμετωπίσει  το αποπληθωριστικό αδιέξοδο της Ιαπωνίας. Πρόκειται για τρεις μεγάλες πρωτοβουλίες:Νομισματική χαλάρωση, αύξηση των  δημοσιονομικών δαπανών και ενίσχυση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων - για να δώσει ζωή στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μετά από χρόνια μειωμένης ανάπτυξης. Το πρόγραμμα «μπαζούκα» της Τράπεζας της Ιαπωνίας αύξησε το επιχειρηματικό κλίμα και βοήθησε στην αποδυνάμωση του γιεν, δίνοντας στους εξαγωγείς απροσδόκητα κέρδη που κατέληξαν σε μισθούς και νέες θέσεις εργασίας. Οι μεταρρυθμίσεις της εταιρικής διακυβέρνησης άντλησαν τεράστια χρηματικά ποσά στο εξωτερικό, ωθώντας το χρηματιστήριο του Τόκιο σε ρεκόρ 31,7% το 2014 από 28% το 2012. «Καταφέραμε να τερματίσουμε 20 χρόνια αποπληθωρισμού με τα τρία βέλη των Abenomics», είπε ο Αμπε, όταν παραιτήθηκε από πρωθυπουργός.

Παρά το γεγονός ότι αποσύρθηκε επίσημα, ο Άμπε, κληρονόμος μιας παλαιάς πολιτικής οικογένειας, εξακολουθούσε να έχει τεράστια επιρροή στην ιαπωνική πολιτική και στο κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, που ηγείται της χώρας κατά το μεγαλύτερο μέρος της εποχής της μεταπολεμικής περιόδου. 

Μετά την αποχώρησή του από την κυβέρνηση, διαδέχθηκε τον Αμπε ο εκπρόσωπός του και γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου Γιοσιχίντε Σουγκάουρα, ο οποίος με τη σειρά του παραιτήθηκε πέρυσι και αντικαταστάθηκε από τον Κισίντα. Πρώην προστατευόμενος του Άμπε, ο Κισίντα είδε τις εκλογές της Κυριακής για την Ανω Βουλή, ως ευκαιρία να ενισχύσει επιδείξει τον έλεγχο του κυβερνώντος κόμματος και να βγει από τη σκιά του Σίνζο Αμπε. 

Σπάνια η πολιτική βία

 Η επιθετικότητα τρόμαξε τους Ιάπωνες πολίτες και την πολιτική τάξη : η χώρα είναι γνωστή για την εξαιρετική ακαμψία των νόμων ελέγχου των πυροβόλων όπλων και τα θύματα ένοπλης βίας μπορούν να μετρηθούν κάθε χρόνο στα δάχτυλα του ενός χεριού. Η απόκτηση άδειας όπλου είναι μια μακρά και περίπλοκη διαδικασία, ακόμη και για τους Ιάπωνες πολίτες, οι οποίοι πρέπει πρώτα να λάβουν σύσταση από μια ένωση σκοποβολής και στη συνέχεια να υποβληθούν σε αυστηρούς αστυνομικούς ελέγχους.Στα ελάχιστα θύματα πολιτικών δολοφονιών συγκαταλέγεται ο δήμαρχος του Ναγκασάκι Ιτσο Ιτοχ το 2007 από εκτελεστή της ιαπωνικής μαφίας (yakuza) και ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος το 1960, Ινετζίρο Ασανούμα-που υποστήριζε το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα και αντιτασσόταν στην ενίσχυση των σχέσεων της Ιαπωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες .