Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Το Θέατρο Σημείο κλείνοντας 37 χρόνια συνεχούς παρουσίας με αποστολή του την ανάπτυξη, την καλλιέργεια και τη διεύρυνση του θεάτρου στην Ελλάδα, παρουσιάζει την πρωτότυπη θεατρική μεταφορά της κορυφαίας γαλλο-ιαπωνικής ταινίας «Χιροσίμα, αγάπη μου» (Hiroshima mon amour, 1959), σε σκηνοθεσία του ιδρυτή του θέατρου, Νίκου Διαμαντή [Χαριλάου Τρικούπη 4, Καλλιθέα].
Η ποιήτρια Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν, στο ποίημά της «Κάθε μέρα» επαναλαμβάνει τον στίχο: «Πόλεμος που δεν κηρύχθηκε, απλώς συνεχίζεται...». Εκείνη είναι μια ηθοποιός που γυρίζει στη Χιροσίμα μία ταινία για την ειρήνη. Εκείνος είναι ένας αρχιτέκτονας που, ενώ πολεμούσε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έζησε την τραγωδία στην ίδια πόλη μέσα από τα μάτια της οικογένειάς του. Αυτή είναι η σύντομη ερωτική τους συνάντηση.
Το «Χιροσίμα Αγάπη Μου» ξεκινά και τελειώνει ουσιαστικά με μια περιπλάνηση. Η παράσταση σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, εξερευνά την απόλυτη καταστροφή και τον απόλυτο έρωτα. Ποιες είναι, οι σημερινές καταστροφές που εξακολουθούν να διχάζουν την ανθρωπότητα; Ποιες προηγούμενες καταστροφές εξακολουθούν να μας χωρίζουν;
Προσεγγίζοντας το άρρητο και το ανομολόγητο, με φόντο τη Χιροσίμα και πρωταγωνιστή τον έρωτα, ο Νίκος Διαμαντής μίλησε μαζί μας.
Λίγα λόγια σας για το έργο;
«Μια σπάνια συντριβή, μια καταβύθιση στο απόλυτο σκοτάδι του έρωτα. Η μοναδική και μοναχική συνάντηση σε έναν τόπο καταστροφής –στη Χιροσίμα– δύο ανθρώπων που ερωτεύονται, γνωρίζοντας την αδυναμία να ξεφύγουν από τον χωρισμό και τη λησμονιά. Σε έναν τόπο θανάτου γεννιέται ο μεγάλος, απόλυτος στιγμιαίος έρωτας, που κι αυτός, με τη σειρά του, θα πεθάνει».
Μια περιγραφή σας για Εκείνη και ακόμα μία για Εκείνον; «Εκείνη μία Γαλλίδα ηθοποιός· κουβαλάει τη συντριβή του πρώτου της έρωτα στη Νεβέρ, με έναν Γερμανό. Εκείνος ένας αρχιτέκτονας Γιαπωνέζος· την ερωτεύεται και της δείχνει τον όλεθρο της Χιροσίμα».
Θυμάστε σκέψεις, συναισθήματα από την πρώτη σας επαφή με την εμβληματική ταινία;
«Ένας καινούργιος κόσμος αναδύθηκε, γεμάτος πλούτο, συγκίνηση βαθιά και, κυρίως, αγάπη για τον άνθρωπο.
Εντυπωσιασμένος από τον τρόπο που η ταινία, τα πρόσωπα, η Ντυράς μίλησαν για τα μυστικά του ανθρώπου. Όλος ο κόσμος που κρύβουμε, η ανθρώπινη φόδρα, πλημύρισε με δύναμη μοναδική τη ψυχή».
Τι ήταν αυτό που περισσότερο σας προσέλκυσε στο συγκεκριμένο ανέβασμα; «Η μνήμη, ο έρωτας και το τοπίο της ανηλεούς καταστροφής. Ποιος ανθρώπινος νους, δεν δίστασε να σπείρει τον θάνατο με τέτοιο τραγικό τρόπο; Ποιος ανθρώπινος νους, δεν δίστασε να σπείρει την κόλαση; Και μέσα από όλο αυτό, πώς η ζωή, μέσα από τον έρωτα, βρίσκει τον τρόπο να ξαναγεννηθεί».
Πού εστίασε η σκηνοθετική σας προσέγγιση;
«Σκηνοθετώ το άρρητο και το ανομολόγητο. Όλο το ενδιαφέρον μου εστιάστηκε σ’ αυτό που δεν λέγεται, αυτό που υπάρχει πίσω από τα βλέμματα, πίσω από τις συμπεριφορές.
Ένα βαθιά ουμανιστικό θέατρο, με κέντρο την αδυναμία να μιλήσουμε για τα πάντα και, την ίδια στιγμή, γοητευμένοι από αυτή την αδυναμία.
Όλη μας η ζωή, είναι ο τρόπος μας και το ήθος μας να μη μιλάμε, να επιλέγουμε το τι και το πώς.
Και την ίδια στιγμή γυμνοί και αδύναμοι, όταν ο έρωτας φέρνει στην επιφάνεια τα μυστικά μας.
Μικρές μικρές τρύπες και θραύσματα στιγμών που μας γλιστράνε και ξεφεύγουν και τρύπες που πέφτουμε μέσα τους ξανά και ξανά.
Λάθη και αδυναμίες, που ο μεγάλος έρωτας ξεγυμνώνει με απόλυτο τρόπο.
Η παράσταση είναι ο βαθύς δρόμος του ανθρώπου όταν ερωτεύεται και μένει άναυδος, και η μετάφραση αυτής της άναυδης στιγμής, και η λησμονιά της, και ο τρόμος της λησμονιάς, και η δύναμη να ξαναπροσπαθείς».
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία – Δραματουργία: Νίκος Διαμαντής, Μετάφραση: Χρήστος Χρυσόπουλος,
Σκηνικά – κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου, Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης Ηθοποιοί
Ιωάννα Μακρή, Λητώ Μεσσήνη, Όμηρος Πουλάκης, Βαγγέλης Ρόκκος
