Του Γρηγόρη Ρουμπάνη
Επιστροφή στις δεκαετίες του 50 και του 60 βλέπουν έμπειροι διπλωματικοί κύκλοι στις σχέσεις Αθήνας-Ουάσιγκτον, όπως αυτές επισφραγίστηκαν με την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, ενώ άλλη πυγή βλέπει ότι στο τέλος μιας κρίσιμης ημέρας με την Τουρκία οι Αμερικανοί θα πουν «βρείτε τα», γιατί επείγουν άλλα…
Οι διαβεβαιώσεις αιώνιας πίστης και αγάπης προς τη μεγάλη δύναμη που δόθηκαν από τον πρωθυπουργό τόσο στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις του με τον Αμερικανό πρόεδρο και τα κορυφαία στελέχη της αμερικανικής διοίκησης όσο και στην εντυπωσιακή υποδοχή που του επιφύλαξε το Κογκρέσο, δεν έφεραν πέρα από τη συμπάθεια και τα χειροκροτήματα κάτι καινούργιο ούτε από τον Λευκό Οίκο ούτε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Το ίδιο σκληρή, ωμή και βασανιστική είναι η πραγματικότητα στην οποία προσγειώθηκε το πρωθυπουργικό αεροσκάφος μ’ αυτήν που άφησε όταν απογειωνόταν για το υπερατλαντικό ταξίδι. Η συνάντηση Τσαβούσογλου-Μπλίνκεν επιβεβαίωσε τη διάθεση της αμερικανικής διπλωματίας για διατήρηση των ισορροπιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας όχι μόνο επειδή το δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, αλλά και επειδή η αμερικανική πλευρά με τις επιλογές λόγων και έργων δεν δείχνει διατεθειμένη να διαταράξει.
Τρία είναι τα κρίσιμα σημεία στις αναφορές του Κ. Μητσοτάκη:
- Άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο παραπομπής των τουρκικών αξιώσεων σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας στο Διεθνές Δικαστήριο.
- Έδειξε διατεθειμένος να συζητήσει λύση του Κυπριακού στη βάση του Διεθνούς Διακαίου και όχι του Ευρωπαϊκού υπονοώντας ότι ίσως είναι αποδεκτή μια νέα λύση τύπου Ανάν.
- Δεν επέδειξε την τόλμη να παρομοιάσει τη ρωσική βαρβαρότητα εισβολής στην Ουκρανία με την τουρκική βαρβαρότητα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο.
Γενικώς ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός, ώστε να μη θίξει άμεσα τα ακανθώδη θέματα με τη γείτονα έτσι όπως ακριβώς τα βιώνει η ελληνική εξωτερική πολιτική. Γι’ αυτό και παρατηρητές της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκφράζουν το φόβο, ότι ο Μητσοτάκης πήρε μεν τα χειροκροτήματα αλλά οι Τούρκοι ίσως τελικά πάρουν αυτό που θέλουν.
Επί της ουσίας οι μπελάδες είναι περισσότεροι του ενός, αφού στην Ουάσιγκτον το κύριο που συζητήθηκε δεν ήταν βεβαίως η τουρκική προκλητικότητα αλλά η ακόμα πιο ενεργή εμπλοκή της χώρας μας στην ουκρανική κρίση. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που οι Αμερικανοί δεν θέλουν «έριδες» μεταξύ των συμμάχων τους που αποδυναμώνουν την ισχύ της Συμμαχίας. Οι διευκολύνσεις που παρέχει η Ελλάδα στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ από τη Σούδα (το «διαμάντι του Στέμματος» για την αμερικανική στρατιωτική εποπτεία στην περιοχή, όπως καθόλου τιμητικά για τον ίδιο την αποκάλεσε ο πρωθυπουργός) έως την Αλεξανδρούπολη αφορούν τη μεγάλη επιχείρηση για το «στρίμωγμα» της Αρκούδας μακριά από τις ζωτικής σημασίας για τη Δύση περιοχές. Μια νοητή γέφυρα ενώνει την Κρήτη με τα δυτικά σύνορα της Ρουμανίας, από τα οποία κάποια στιγμή θα περάσει πολύ μεγαλύτερη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Κι αν δεν ευοδωθούν εγκαίρως οι προσπάθειες Μακρόν, Ντράγκι, πάπα και άλλων παραγόντων για να σταματήσει ο πόλεμος, οι φόβοι να απλωθούν οι επιχειρήσεις στην Υπερδνειστερία κι από εκεί να εμπλακεί η Μολδαβία παρασέρνοντας εντέλει και την ίδια τη Ρουμανία δεν είναι καθόλου υπερβολικοί.
Η Ευρώπη δεν έχει ματώσει ακόμη τόσο όσο να κάνει τους Αμερικανούς να σκεφτούν λιγότερο… αμερικάνικα και περισσότερο διπλωματικά.
