Ολοκληρώθηκε νωρίς το απόγευμα της Τρίτης 10 Μαΐου 2022, η πρώτη ημέρα της άσκησης επί χάρτου-άσκησης πεδίου με την ονομασία «Μέδουσα 2022» για την εμπορία ανθρώπων, η οποία διεξάγεται με πολλαπλό σενάριο. Η άσκηση που στοχεύει στην καταπολέμηση του Trafficking τελεί υπό την επίβλεψη της αρμόδιας για την Ένταξη Υφυπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Σοφίας Βούλτεψη και πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG HOME).
Θερμή υποδοχή από την Πολιτειακή και πολιτική ηγεσία
Την άσκηση στην οποία συμμετέχουν 15 Εθνικές Αρχές όπως επίσης Διεθνείς και Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί και έξι διπλωματικές αντιπροσωπείες (Βέλγιο, Γαλλία, Κύπρος, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ) χαιρέτισε η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας. Κατά την χθεσινή ημέρα έναρξης της άσκησης μηνύματα και χαιρετισμούς για την «Μέδουσα 2022» έστειλαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Παναγιώτης Πικραμμένος, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Ιωάννης Πλακιωτάκης, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού της Κυβέρνησης κ. Θ. Κοντογιώργης, ο Γενικός Γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο κ. Μάνος Λογοθέτης, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξης κ. Κωνσταντίνος Τσουβάλας και πολλοί άλλοι. (Περισσότερα στην επίσημη ιστοσελίδα της άσκησης, στη διεύθυνση https://medusa2022.migration.gov.gr)
Χαιρετισμό στην Άσκηση (Μέδουσα 2022) απέστειλε με επιστολή της προς την υφυπουργό ΥΜΑ, η Α.Ε. η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, χαρακτηρίζοντας το τράφικινγκ «σιωπηλό, σκοτεινό, δυσερεύνητο οργανωμένο έγκλημα, σύγχρονη μορφή δουλείας, που απανθρωποποιεί τους ευάλωτους και βαρβαρότητα που ακυρώνει τις αξίες του πολιτισμού μας». Η κ. Σακελλαροπούλου επισημαίνει ότι η Πολιτεία οφείλει να απαντά με «αυστηρή δίωξη και τιμωρία» των εμπλεκομένων στα σχετικά κυκλώματα, ταυτόχρονα με την «προστασία, περίθαλψη και αλληλεγγύη προς τα θύματα», υπογραμμίζοντας ότι για την «καταπολέμηση του φαινομένου» απαιτούνται «συνέργειες» με την κοινωνία για την «εδραίωση συνείδησης μηδενικής ανοχής στην «ζήτηση» προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχονται από θύματα εκμετάλλευσης».
Αναλυτικά η δήλωση της Προέδρου της Δημοκρατίας έχει ως εξής:
«Ένα σιωπηλό, σκοτεινό, δυσερεύνητο έγκλημα συντελείται σήμερα σε όλο τον κόσμο. Μια βαρβαρότητα που ακυρώνει τις αξίες του πολιτισμού μας και τραυματίζει την ίδια την έννοια του ανθρωπισμού. Η εμπορία ανθρώπων, το trafficking. Η παράνομη μεταφορά, μετακίνηση, εγκατάσταση ή παραλαβή προσώπων για την εργασιακή ή σεξουαλική τους εκμετάλλευση, εξαναγκαστικά ή μέσω παραπλάνησης. Οργανωμένο έγκλημα και ταυτόχρονα κοινωνικό φαινόμενο, άμεσα συνδεδεμένο με τις κοινωνικές ανισότητες, τις προκαταλήψεις, την κατάχρηση εξουσίας. Μια σύγχρονη μορφή δουλείας, που απανθρωποποιεί τους ευάλωτους και τους διοχετεύει σε μια αδηφάγο αγορά «υπηρεσιών», στερώντας τους κάθε δικαίωμα.
Σύμφωνα με στοιχεία διεθνών οργανισμών, υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια σύγχρονοι σκλάβοι, στη μεγάλη τους πλειοψηφία γυναίκες και νεαρά κορίτσια. Και υπάρχουν παντού. Από τα εργοστάσια ένδυσης ως τα χωράφια, από τα «στούντιο» της πορνείας ως την επαιτεία παιδιών, από την οικιακή δουλεία ως τα παιδιά-στρατιώτες, από το εμπόριο βρεφών ως το εμπόριο οργάνων ή ωαρίων.
Τρίτη επικερδέστερη δραστηριότητα μετά τα ναρκωτικά και τα όπλα, η εμπορία ανθρώπων είναι υποχθόνια, συνεχώς μεταλλασσόμενη, δύσκολα εντοπιζόμενη. Ο κατακερματισμός της εγκληματικής δράσης και η συμμετοχή ποικίλων μεσολαβητών, οι διαδοχικές «πωλήσεις» θυμάτων σε νέους «ιδιοκτήτες», η άγνοια των θυμάτων για την ύπαρξη προστατευτικού νομικού πλαισίου, η μη συνειδητοποίηση της κατάστασης «εμπορίας τους», η δυσκολία συνεργασίας των θυμάτων με τις Αρχές ή και η απροθυμία κάποιες φορές των Αρχών να προχωρήσουν στην έρευνα καταγγελιών και η ελλιπής γνώση ή και αδιαφορία της κοινωνίας γι' αυτό το έγκλημα, καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή όχι μόνο τον εντοπισμό και την παραπομπή στη δικαιοσύνη των δραστών, αλλά και τον εντοπισμό των θυμάτων για την παροχή αρωγής και προστασίας.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η κλιματική αλλαγή, οι μεταναστευτικές ροές, η πανδημία, ο πόλεμος, συντελούν δραματικά στην έξαρση του φαινομένου, αφού σε πολλές περιπτώσεις τα ίδια τα θύματα αναγκάζονται ή παρασύρονται να «αποδεχθούν» την υποδούλωσή τους, ελλείψει άλλων επιλογών ή διεξόδων.
Στην απεχθή αυτή πραγματικότητα, η απάντηση της συντεταγμένης Πολιτείας πρέπει να είναι, εκτός από την αυστηρή δίωξη και τιμωρία όσων με οποιοδήποτε τρόπο εμπλέκονται στα σχετικά κυκλώματα, η προστασία, περίθαλψη και αλληλεγγύη προς τα θύματα. Η βιώσιμη κοινωνική ενσωμάτωση των πλέον ευάλωτων, όπως οι πρόσφυγες και ιδιαίτερα οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες. Η σταδιακή εδραίωση συνείδησης μηδενικής ανοχής στην «ζήτηση» προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχονται από θύματα εκμετάλλευσης. Πολλαπλές συνέργειες σε επίπεδο δημόσιας διοίκησης, αυτοδιοίκησης, ιδιωτικής πρωτοβουλίας και κοινωνίας των πολιτών. Και, παράλληλα, η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στην αναγνώριση και την καταπολέμηση του φαινομένου.
Γι’ αυτό και χαιρετίζω ολόθερμα την μεγάλη άσκηση κατά του trafficking «Μέδουσα 2022», που οργανώνεται αυτό το τριήμερο. Η ευρύτατη συμμετοχή του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για την εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων στον αγώνα εναντίον της σύγχρονης αυτής κοινωνικής μάστιγας, φανερώνει τόσο τη συνειδητοποίηση του προβλήματος, όσο και την πρόθεση αντιμετώπισής του. Εύχομαι κάθε επιτυχία στην πρωτοπόρα και πολυεπίπεδη δράση σας».
Ζωή Ράπτη: 167 αναφορές το 2020 αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου
Η Υφυπουργός Υγείας κ. Ζωή Ράπτη υπογράμμισε με τη σειρά της ότι «η διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, καθώς και η σεξουαλική και εργασιακή εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, το Trafficking, είναι μια πράξη βίας, που λαμβάνει χώρα, τόσο σε κρατικό, όσο και σε διακρατικό επίπεδο. Αποτελεί ένα φαινόμενο που αναπτύσσεται ραγδαία και λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις παγκοσμίως. Συνιστά δε, την τρίτη μεγαλύτερη και γρηγορότερα αναπτυσσόμενη εγκληματική δραστηριότητα παγκοσμίως, μετά τη διακίνηση ναρκωτικών και όπλων. Τα θύματα μπορεί να είναι άντρες, γυναίκες και παιδιά, με το μεγαλύτερο ποσοστό θυματοποίησης όμως, να αφορά στις γυναίκες και στα παιδιά».
Όπως ανέφερε η Υφυπουργός Υγείας, «κατά το 2020, αναφέρθηκαν στον Εθνικό Μηχανισμό Αναφοράς για την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων 167 θύματα εμπορίας ανθρώπων, εκ των οποίων τα 93 ήταν ενήλικες και τα 74 παιδιά (35 κορίτσια και 39 αγόρια). Τα στοιχεία αυτά προφανώς και δεν αποτυπώνουν την πλήρη εικόνα, μιας και δυστυχώς τα θύματα trafficking που διασώζονται αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
Το Υπουργείο Υγείας έχει θέσει όλο το μηχανισμό του σε εγρήγορση, στην υπηρεσία των αρμοδίων αρχών. Το ΛΑΙΚΟ Νοσοκομείο είναι ένα νοσοκομείο αναφοράς για θύματα trafficking, όπου γίνεται άμεσος παθολογικός, χειρουργικός και νευρολογικός έλεγχος. Επίσης διαθέτει ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς ώστε σε συνεργασία και με διερμηνέα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά το θύμα να καταγγείλει το περιστατικό, για να ξετυλίξει το κουβάρι του δικτύου εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων αποκαλύπτοντας τους δράστες» κατέληξε λέγοντας η κ. Ράπτη.
Σεναριακά «επεισόδια»
Κατά την πρώτη ημέρα της άσκησης «Μέδουσα 2022» εξελίχθηκαν πολλαπλά επεισόδια του σεναρίου που εστιάζει στην εμπορία ανθρώπων: τραυματισμός νεαρής γυναίκας, εμφάνιση ύποπτης διασύνδεσής της στο νοσοκομείο και απόπειρα της τραυματισμένης να δραπετεύσει, παρέμβαση της Ομάδας κατά του Οργανωμένου Εγκλήματος και του Τrafficking της ΕΛΑΣ, ενεργοποίηση του Εθνικού Μηχανισμού Αναφοράς, αλλά και επεισόδιο με εμφάνιση γυναίκας θύματος τράφικινγκ συνοδευόμενης από άνδρα που παρακρατούσε τα έγγραφα παροχής διεθνούς προστασίας της, στην έδρα της υπηρεσίας Ασύλου, του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Επίσης εκτυλίχθηκε σεναριακό επεισόδιο τυχαίου εντοπισμού τραυματισμένου ανήλικου, πιθανού θύματος εμπορίας οργάνων, καθώς και επεισόδιο παρέμβασης της Ειδικής Εισαγγελίας σε ΜΚΟ με ύποπτη δράση πιθανής εμπλοκής στη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων.
Η άσκηση που τελεί υπό την διοίκηση της αρχιπύραρχου κ. Καλλιόπης Σαΐνη με τη συμμετοχή επαγγελματιών δημοσιογράφων και ηθοποιών συνεχίζεται αύριο με κλιμάκωση του σεναρίου που σημειώνεται ότι εξελίσσεται σε 22 σημεία στην Ελλάδα, την Μάλτα, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Στην «Μέδουσα 2022» λαμβάνουν ενεργά μέρος το σύνολο των υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, τα υπουργεία Εξωτερικών και Υγείας, η Ελληνική Αστυνομία, η EUROPOL, το ΕΚΑΒ, ο Εθνικός Μηχανισμός Αναφοράς, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο νέος Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασύλου, η UNICEF, η διεθνής οργάνωση Α21.
Νίκος Δένδιας: «Να οικοδομήσουμε ένα σταθερό προληπτικό, προστατευτικό και αποτελεσματικό διωκτικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων»
Συγχαρητήρια επιστολή προς το ΥΜΑ για την διοργάνωση της Άσκησης «Μέδουσα 2022» με τις ευχές του προς τους διοργανωτές και συμμετέχοντες για «καλή επιτυχία» απέστειλε επίσης ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας.
Στη σχετική επιστολή του ο κ. Δένδιας επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «το Τράφικινγκ αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές μορφές διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος καθώς και μια κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που συνίσταται στην εκμετάλλευση ευάλωτων ανθρώπων και παραβιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια». Οι ένοπλες συρράξεις στην Μέση Ανατολή, στην Αφρική και σήμερα στην Ουκρανία, αυξάνουν τις ροές προσφύγων που «εύκολα γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών», επισημαίνει ο κ.Δένδιας και συμπληρώνει:
«Η Ελλάδα, εξαιτίας της θέσης της, στο σταυροδρόμι αυτών των ροών, έχει καθιερώσει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την καταπολέμηση του Τράφικινγκ , ενισχύοντας τα νομικά και θεσμικά της όργανα, σε συνεργασία με τους διεθνείς και Ευρωπαίους εταίρους της. Στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την υφιστάμενη κατάσταση, η Ελλάδα συνεργάζεται στενά με τους διεθνείς μας εταίρους και προωθεί τις βέλτιστες πρακτικές, μεταξύ των οποίων και η σημερινή άσκηση προσομοίωσης. Η άσκηση «Μέδουσα» προσφέρει την ευκαιρία να εξακριβώσουμε τις δυνατότητές μας να αναγνωρίζουμε τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων, να καταδιώκουμε αποτελεσματικά τους διακινητές και να ενισχύουμε τη συνεργασία μας με την κοινωνία των πολιτών.
Εργώδης προσπάθεια έχει καταβληθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος, περιλαμβανομένων νομοθετικών ρυθμίσεων, συντονισμού των υπηρεσιών, διασφάλισης πόρων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και υλοποίησης εκστρατειών ευαισθητοποίησης, ακόμα και εν μέσω δύσκολων συγκυριών όπως υπό την παρούσα πανδημία του Covid-19. Η άσκηση «Μέδουσα» αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθειά μας να οικοδομήσουμε ένα σταθερό προληπτικό, προστατευτικό και αποτελεσματικό διωκτικό πλαίσιο, που είναι αναγκαίο για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Είμαι βέβαιος πως η αποφασιστικότητα και εμπειρία σας θα παράξουν αποτελέσματα» καταλήγει στο μήνυμά του ο Υπουργός Εξωτερικών.
Μίνα Γκάγκα : «Βοηθάμε να στήσουν τη ζωή τους ξανά»
Χαιρετίζοντας την διοργάνωση της Άσκησης «Μέδουσα 2022» η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας κ. Μίνα Γκάγκα στο μήνυμά της αναγνωρίζει το τράφικινγκ ως ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα και στην Ελλάδα ως «σταυροδρόμι ανάμεσα σε κόσμους» υπογραμμίζοντας ότι «χαλάει τις ζωές των ανθρώπων ακόμα κι όταν καταφέρνουν να ξεφύγουν από αυτό». Χαρακτηρίζει ως «καίριο» το σχέδιο για την αντιμετώπιση του τράφικινγκ, σημειώνοντας πως το Υπουργείο Υγείας βοηθά με κάθε τρόπο για την αντιμετώπιση των τραυμάτων και την ψυχική υγεία των ανθρώπων που το υφίστανται και υπογραμμίζοντας τη σημασία της αρωγής προς τα θύματα στο να στήσουν τη ζωή τους ξανά.
Μαρία Συρεγγέλα: «Σε ετοιμότητα δίκτυο δομών για γυναίκες θύματα βίας»
Η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Μαρία Συρεγγέλα υπογραμμίζει ότι «τα θύματα του τράφικινγκ δεν μπορούν να εντοπιστούν εύκολα» και πως «πρέπει πάντα να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για τυχόν σημάδια βίας και κακοποίησης, φανερά και μη». Στο μήνυμά της με αφορμή την άσκηση «Μέδουσα 2022» τονίζει μεταξύ άλλων ότι κάθε ανθρωπιστική κρίση όπως ένας πόλεμος καθιστά αυτόματα ευάλωτες ομάδες όπως τις γυναίκες και τα παιδιά». Η υφυπουργός Εργασίας υπενθυμίζει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα επικοινωνίας με τις αρχές και φορείς που μπορούν να βοηθήσουν: «Το δίκτυο δομών για γυναίκες θύματα βίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα 43 συμβουλευτικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα, τους 19 ξενώνες φιλοξενίας, τη δωρεάν 24ωρη γραμμή 15900 και τα στελέχη που βρίσκονται πάντα σε ετοιμότητα».
Το υπουργείο υπευνθυμίζει σε σχετική ανακοίνωση ότι μηνύματα με αφορμή την διοργάνωση της Άσκησης «Μέδουσα 2022» έχουν απευθύνει εκπρόσωποι όλων των αρμόδιων φορέων της κυβέρνησης, Διεθνών Οργανισμών, διπλωματικών αποστολών που συμμετέχουν στην άσκηση. Στην επίσημη ιστοσελίδα της άσκησης, στη διεύθυνση https://medusa2022.migration.gov.gr είναι αναρτημένες μεταξύ άλλων δηλώσεις που έκαναν για το ζήτημα της καταπολέμησης του τράφικινγκ, με αφορμή την οργάνωση της Άσκησης «Μέδουσα 2022» ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξης κ. Κωνσταντίνος Τσουβάλας, ο Ειδικός Γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του ΥΜΑ κ. Ηρακλής Μοσκώφ, η κ. Beate Gminder Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια αρμόδια για το Μεταναστευτικό της DG HOME (Head of the Task Force Migration Management in Directorate-General for Migration and Home Affairs - DG HOME), η αρμόδια για τον συντονισμό της καταπολέμησης του τράφικινγκ στην ΕΕ (EU Anti-Trafficking Coordinator) κ. Diane Schmitt, η Αντιπρόσωπος του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα κ. Maria Clara Martin, ο Εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα κ. Luciano Calestini, ο Επικεφαλής ΔΟΜ Ελλάδας – Περιφερειακός Συντονιστής Έκτακτής Βοήθειας κ.Gianluca Rocco, o Επικεφαλής του EUAA (Head of Centre for Operations a. i. & Head of Operational & Technical Assistance Unit) κ. Patrick Austin, η Εθνική Εκπρόσωπος της ΜΚΟ Α21 στην Ελλάδα κ. Μαρίνα Ντονοπούλου, η Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών κ. Μίκα Ιωαννίδου, η Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νέας Δημοκρατίας κ. Μαρία Νάτσιου κ.α.
