Στις 9 Δεκεμβρίου θα αρχίσει να αναπτύσσεται σε ολόκληρο το Κόσοβο η ευρωπαϊκή αποστολή EULEX, δήλωσε ο υπεύθυνος επικοινωνίας της αποστολής, Βίκτορ Ρόιτερ, στη σερβική τηλεόραση Β-92.
Ο κ. Ρόιτερ ανέφερε ότι "την ερχόμενη Τρίτη οι αστυνομικοί, οι εισαγγελείς, οι δικαστικοί και οι τελωνιακοί της EULEX θα βρίσκονται στις θέσεις τους και θα εκτελούν τα καθήκοντα τους".
Η αποστολή της EULEX θα αντικαταστήσει την αποστολή του ΟΗΕ (UNMIK), που ανέλαβε καθήκοντα το 1999 μετά την τερματισμό των νατοϊκών βομβαρδισμών και την επιβολή καθεστώτος διεθνούς προτεκτοράτου στο Κόσοβο.
Η EULEX αποτελεί καθαρά ευρωπαϊκή αποστολή και έργο της είναι η επιτήρηση της λειτουργίας των θεσμών, όπως ορίζει το σχέδιο του Μάρτι Αχτισάαρι για την ανεξαρτησία του Κοσόβου.
Η ανάπτυξη της EULEX ήταν αδύνατη μέχρι σήμερα αφού το Βελιγράδι δεν δεχόταν αντικατάσταση των οργάνων διεθνούς επιτήρησης του ΟΗΕ (UNMIK) από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με την στάση αυτή η σερβική κυβέρνηση προσπαθούσε να αποτρέψει το ενδεχόμενο να τεθεί εκτός ισχύος η απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1999, που διασφαλίζει τον κυρίαρχο ρόλο του ΟΗΕ στο Κόσοβο και το σημαντικότερο ορίζει την περιοχή ως αναπόσπαστο τμήμα της Σερβίας.
Στην προσπάθεια να ξεπεραστεί το εμπόδιο αυτό ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, κ. Μπαν Κι Μουν, πρότεινε ένα νέο σχέδιο που αποτελείται από έξι σημεία και καθορίζει το ρόλο και το χαρακτήρα της EULEX, στις περιοχές όπου ο σερβικός πληθυσμός είναι πλειοψηφία.
Στο σχέδιο αυτό, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 27 Νοεμβρίου, αναφέρεται ότι η EULEX τηρεί ουδετερότητα όσον αφορά το καθεστώς του Κοσόβου.
Επίσης, προβλέπεται ότι στις σερβικές περιοχές, κυρίως στο βόρειο Κόσοβο, τα σώματα ασφαλείας δεν θα υπάγονται διοικητικά στην Πρίστινα, αλλά στην UNMIK. Η δικαστική εξουσία, στις περιοχές αυτές, θα ασκείται από Σέρβους και θα εφαρμόζεται η νομοθεσία της UNMIK (σ.σ. που ίσχυε μέχρι πρόσφατα) και όχι του Κοσόβου. Προβλέπεται, επίσης, από το σχέδιο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ ότι στα βόρεια διοικητικά σύνορα με την Σερβία οι αστυνομικοί θα είναι Σέρβοι, ενώ οι τελωνιακοί ξένοι.
Το επίσημο Βελιγράδι αποδέχθηκε το σχέδιο Μπαν Κι Μουν, όχι όμως και η Πρίστινα που το θεωρεί προοίμιο διχοτόμησης του Κοσόβου.
Η κυβέρνηση του Κοσόβου, ωστόσο, δεν προτίθεται να εμποδίσει την ανάπτυξη της EULEX και όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, κ. Χασίμ Θάτσι, η Πρίστινα θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση βασιζόμενη στο σχέδιο Αχτισάαρι και θεωρώντας ανύπαρκτο το νέο σχέδιο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Aντιδράσεις στην Πρίστινα
Χιλιάδες άτομα συμμετείχαν χθες σε εκδήλωση διαμαρτυρίας στην Πρίστινα κατά της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής αποστολής στο Κόσοβο.
Η διαμαρτυρία, την οποία οργάνωσαν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις των Αλβανών του Κοσόβου, έληξε χωρίς επεισόδια, ενώ οι συγκεντρωθέντες κήρυξαν "persona non grata" στο Κόσοβο τον επικεφαλής της UNMIK (σ.σ. της πολιτικής αποστολής του ΟΗΕ στην περιοχής), Λαμπέρτο Ζανιέρ.
Την εκδήλωση διαμαρτυρίας οργάνωσαν 20 αλβανικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και το Κίνημα Αυτοδιάθεση, με τη στήριξη ανεξάρτητων ενώσεων του Κοσόβου.
Μιλώντας στους συγκεντρωθέντες, ο ηγέτης του Κινήματος Αυτοδιάθεση, ¶λμπιν Κούρτι, δήλωσε ότι το ουδέτερο καθεστώς της ευρωπαϊκής αποστολής "σημαίνει κατ' ουσίαν ότι δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία του Κοσόβου και ότι η όλη διαδικασία καθορισμού του καθεστώτος παραμένει ανοιχτή".
Για πρώτη φορά, σύμφωνα με όσα μετέδωσε ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός Β92 του Βελιγραδίου, ακούστηκαν στη συγκέντρωση συνθήματα κατά του πρωθυπουργού, Χασίμ Θάτσι.
Οι διαδηλωτές κάλεσαν, επίσης, τόσο την UNMIK όσο και την EULEX να φύγουν από το Κόσοβο.
