Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Η Γερμανίδα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απηύθυνε έκκληση στις χώρες της ΕΕ να παραδώσουν- και μάλιστα όσο πιο γρήγορα γίνεται - σύγχρονα οπλικά συστήματα στην Ουκρανία. «Ολα τα κράτη μέλη, όσοι μπορούν, θα πρέπει να το κάνουν γρήγορα, γιατί μόνο έτσι μπορεί η Ουκρανία να επιβιώσει στον δύσκολο αμυντικό της αγώνα ενάντια στη Ρωσία», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στην εφημερίδα «Bild». Διευκρίνισε μάλιστα ότι «δεν κάνει διάκριση μεταξύ βαρέων και ελαφρών όπλων. Πρέπει να δοθούν στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζεται για να αμυνθεί και μπορεί να τα χειριστεί».

Την ίδια ώρα, ένας άλλος Γερμανός, ο καθ` ύλην αρμόδιος μάλιστα, καγκελάριος Ολαφ Σολτς αρνείται προς το παρόν να δώσει το πράσινο φως για την αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία. Γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο θα ήταν casus belli για το Κρεμλίνο και τον ενεργειακό εφοδιασμό της Γερμανίας με ρωσικό φυσικό αέριο. Ο Σολτς προσπαθεί μέχρι τώρα να περιορίσει τη βοήθεια του Βερολίνου στο Κίεβο σε χρήματα, ανθρωπιστική βοήθεια και ελαφρύ οπλισμό- κάπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ λέγεται ότι έχει χορηγήσει η Γερμανία στην Ουκρανία.  «Τώρα όμως «ο καγκελάριος δέχεται αυξανόμενες πιέσεις για την προσεκτική πολιτική του στην Ουκρανία – στις Βρυξέλλες, αλλά και στο Βερολίνο», γράφει το Der Spiegel και κάνει λόγο για «εξέγερση εναντίον του Σολτς στον τρικομματικό κυβερνητικό συνασπισμό»

Ολοι εναντίον Σολτς

Η ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης ότι θα παράσχει περισσότερα χρήματα για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό. Ο Πράσινος πολιτικός Ραλφ Φούκς δήλωσε στη «Welt am Sonntag» ότι «οποιος εξακολουθεί να μην θέλει να προμηθεύσει την Ουκρανία με βαρέα όπλα εργάζεται για λογαριασμό της ρωσικής επίθεσης»…«Η Ουκρανία πληρώνει με θάνατο και καταστροφή για τον δισταγμό και την αναβλητικότητά μας για τις παραδόσεις όπλων και τις κυρώσεις», προειδοποίησε ο Φουκς.

Η αρμόδια για την Αμυνα, βουλευτίνα των Ελευθέρων Δημοκρατών, Μαρί Ανιές Στρακ -Τσίμερμαν επέκρινε τον Σολτς για «διστακτική στάση» σχετικά με τις παραδόσεις βαρέων όπλων στην Ουκρανία. «Η χώρα βρίσκεται σε έναν ασύλληπτο πόλεμο, τώρα δεν είναι ώρα για δισταγμό», είπε η βουλευτίνα του FDP.

Στο ίδιο πνεύμα και το αντιπολιτευόμενο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, προειδοποίησε ότι «η Ουκρανία χρειάζεται τώρα όπλα για άμυνα, και το συντομότερο δυνατόν, δεν μπορεί να αμυνθεί με χρήματα», όπως είπε ο υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική του CDU, Νόρμπερτ Ρέτγκεν

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι και η τέως καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ δέχεται σήμερα σφοδρές επιθέσεις για την πολιτική της ύφεσης και της συνεργασίας που ακολούθησε έναντι της Ρωσίας. Υπό την Ανγκελα Μέρκελ, η Γερμανία είχε αναλάβει όμως ηγετικό ρόλο στην ΕΕ, προωθώντας τα συμφέροντα της χώρας, ως μεγάλης οικονομικής  εξαγωγικής δύναμης, τόσο στη Ρωσία ,όσο και στην Ασία και την Κίνα. Αυτό ήταν βολικό σε περιόδους ειρήνης. Αλλά τώρα, στον πόλεμο, η «γερμανική Ευρώπη» αποδεικνύεται κατάρα. Ο καγκελάριος Σολτς θα πρέπει να πληρώσει για τα ανοίγματα της Μέρκελ, την οποία άλλωστε είχε στηρίξει.

Αμερικανικές πιέσεις

Οι πιέσεις στον καγκελάριο Σολτς είναι επίσης μεγάλες και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Όταν ο Σολτς είχε κάνει λόγο πριν έξι εβδομάδες ότι η ρωσική εισβολή αποτέλεσε “σημείο καμπής” στη γερμανική πολιτική ασφάλειας, ένας στεναγμός ανακούφισης απλώθηκε στην Ουάσιγκτον: η μεγάλη δύναμη στην καρδιά της Ευρώπης αναλαμβάνει επιτέλους την πολιτική και στρατιωτική ευθύνη», λένε Αμερικανοί διπλωμάτες. Προσθέτουν όμως με δυσαρέσκεια ότι «έξι εβδομάδες αργότερα, η αρχική ευφορία μετατράπηκε σε απογοήτευση. Οι Αμερικανοί παρακολουθούν με ανησυχία τη Γερμανία να καταποντίζεται στα παλιά της αντανακλαστικά», τονίζουν οι ίδιες πηγές.

Η οπτική γωνία είναι άλλωστε διαφορετική. Όπως και οι στόχοι ανάμεσα στον καγκελάριο Σολτς και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν : Οι Αμερικανοί επιδιώκουν ανεπίσημα τη νίκη της Ουκρανίας ως πολεμικό στόχο. Για τον Σολτς, από την άλλη, είναι αρκετό αν δεν κερδίσει ο Πούτιν. 

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φον ντερ Λάιεν προετοίμασε μάλιστα τους πολίτες της Ευρώπης για μια μακρά στρατιωτική σύγκρουση: «Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε ότι θα τελειώσει το συντομότερο δυνατό. Και ταυτόχρονα πρέπει να προετοιμαστούμε για το γεγονός ότι ο πόλεμος μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμα και χρόνια, στη χειρότερη περίπτωση», είπε στην Bild.

Τέλος η Ostpolitik;

Στο πλαίσιο αυτό, ισχυροί κύκλοι στο Βερολίνο επαναξιολογούν την ιστορική γερμανική Ostpolitik. Η πολιτική της οικονομικής συνεργασίας με τη Ρωσία χαρακτηρίζεται «κατευνασμός», η πολιτική ειρήνευσης στην Ουκρανία μέσω των Συμφωνιών του Μινσκ, αξιολογείται ούτε λίγο ούτε πολύ ως «προδοσία».

Και φυσικά, οι Ρωσο-γερμανικοί αγωγοί φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2 εμφανίζονται ξαφνικά ως αιτίες πολέμου .Οι πρωταγωνιστές των συμφωνιών με τη Μόσχα, Γκέρχαρντ Σρέντερ και Ανγκελα Μέρκελ ,κατηγορούνται ως συνεργοί του Πούτιν. Για τον ίδιο λόγο, ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι αρνείται να δεχτεί τον Γερμανό ομόλογό του Σταϊνμάγερ στο Κίεβο. Ολα αυτά προφανώς εξυπηρετούν τον σκοπό της «αποσύνδεσης» της Γερμανίας από τη Ρωσία και της νίκης της Ουκρανίας. Ο καγκελάριος Σολτς πρέπει να οδηγήσει την Ευρώπη σε σύγκρουση με τη Ρωσίας. Διαφορετικά-λένε κάποιοι- υπάρχει κίνδυνος να ζημιωθεί η φήμη της Γερμανίας, κάτι που θα βλάψει τον ηγετικό της ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Και τα ίδια τα γερμανικά ΜΜΕ που χθες ζητούσαν λιτότητα και δημοσιονομική πειθαρχία σε όλη την Ευρώπη, τώρα αξιώνουν μαζική αύξηση των αμυντικών δαπανών και δωρεάν παροχή βαρέων όπλων στην Ουκρανία. Θα αντέξει ο Σολτς στην αφόρητη αυτή πίεση; Θα μπορέσει να συμβάλει στον τερματισμό του πολέμου και στον σχεδιασμό μιας νέας τάξης ασφαλείας για την Ευρώπη; Δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο ,το έργο του…