Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Το μάθημα όλων των πολέμων είναι πως αποκτούν δική τους λογική, αλλά η «παθολογία του πολέμου» είναι κοινή, «εφόσον η ανθρωπίνη φύσις μένει η ιδία».
«Διότι εν καιρώ μεν ειρήνης και ευημερίας και αι πόλεις και οι ιδιώται διαπνέονται από ευγενέστερα αισθήματα, καθόσον δεν περιπίπτουν υπό την πίεσιν αναποτρέπτων αναγκών. Αλλ' ο πόλεμος, αφαιρών ολίγον κατ' ολίγον από τους ανθρώπους την καθημερινήν ευημερίαν, γίνεται διδάσκαλος βίαιος και τείνει ν' αφομοιώση τας διαθέσεις των πολλών προς την παρούσαν αυτών κατάστασιν». (Θουκυδίδου Ιστορίαι [3.82.3] μετάφραση Ελευθερίου Βενιζέλου).
Ο πόλεμος στην Ουκρανία αφαιρεί ζωές και υποδομές. Στην Ευρώπη, «μας κάνει όλους φτωχότερους». Τους πολλούς, για να είμαστε ακριβείς, κύριε Λίντνερ. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών προετοιμάζει τους συμπατριώτες του για δύσκολες μέρες, τόσο δύσκολες, που ίσως «να πρέπει να επανεξεταστεί μία σταθερά δεκαετιών: το μοντέλο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς».
Σήμα κινδύνου και στα καθ' ημάς. «Οι κραδασμοί στο παγκόσμιο και το ευρωπαϊκό στερέωμα γίνονται ακόμα πιο ισχυροί. Η εκτόξευση των διεθνών τιμών φυσικού αερίου και οι διεθνείς κερδοσκοπικές τάσεις προκαλούν πρωτόγνωρες ανατιμήσεις και πολύ σοβαρές συνέπειες στις οικονομίες… Οι μέρες που έρχονται είναι δύσκολες και ο κίνδυνος παρατεταμένης αβεβαιότητας και αστάθειας γίνεται όλο και πιο πιθανός».
Η ακρίβεια άρχισε πριν από τον πόλεμο, κλιμακώνεται και θα συνεχιστεί. Είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί η αλήθεια αυτή. Ενεργειακό, εκτίναξη των τιμών και μεταναστευτικό -όχι μόνο από Ουκρανία, αλλά και από την Αφρική, λόγω επισιτιστικής κρίσης- θα δοκιμάσουν τη Δύση. O «Εconomist» εκτιμά ότι τo «οχυρό» Ρωσία αντέχει. Το ερώτημα είναι πόσο αντέχουν οι κοινωνίες της Ευρώπης. Το ερώτημα είναι πόσο αντέχει η Δύση εκρήξεις. Αν σκάσει λιμός, που πρόβλεψε ο Μακρόν, τα τωρινά θα μοιάζουν συνηθισμένα καιρικά.
