Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]
Τροπολογία που δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα, ύψους 10.000 ευρώ, σε εφημερίδες ψηφίστηκε χθες στην Ολομέλεια της Βουλής με τη μεγαλύτερη δημοσιογραφική ένωση της χώρας (ΕΣΗΕΑ) αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους εγείροντας, μάλιστα, ζητήματα συνταγματικότητας.
Η επίμαχη ρύθμιση προωθήθηκε από τον υφυπουργό στον πρωθυπουργό και κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου, και ενσωματώθηκε με διαδικασίες-εξπρές σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που ψηφίσθηκε χθες στη Βουλή. Στόχος της διάταξης είναι σύμφωνα με τον κύριο Οικονόμου η αντιμετώπιση του φαινομένου ιδιοκτητών-αχυρανθρώπων στους οποίους δεν μπορεί να ασκηθεί δίωξη για συκοφαντική δυσφήμιση αφού δεν εμφανίζονται στην ταυτότητα των εφημερίδων τους.
Πάντως, η ψηφισθείσα ρύθμιση ορίζει ρητά ότι ο αρμόδιος φορέας για την επιβολή των εν λόγω προστίμων θα είναι το ΕΣΡ. «Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, το μόνο που θα κάνει είναι να διαπιστώνει την ισχύ ή τη μη ισχύ των διατάξεων» είπε ο κ. Οικονόμου επιχειρώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες για τη διεύρυνση του πεδίου των αρμοδιοτήτων του ΕΣΡ.
Η συγκεκριμένη διάταξη συνιστά ριζική στροφή του κράτους ως προς τη λειτουργία του ΕΣΡ το οποίο από την ίδρυσή του το 1989 μέχρι και χθες είχε αρμοδιότητες (ρυθμιστικές, ελεγκτικές και κυρωτικές) αποκλειστικά για το πεδίο της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης. Υπενθυμίζεται ότι στο άρθρο 14 του Συντάγματος (Ελευθερία του Τύπου) δεν γίνεται καμία αναφορά στο ΕΣΡ ενώ το άρθρο 15 παρ. 2 (Κινηματογράφος, φωτογραφία, ραδιοφωνία, τηλεόραση) αναγνωρίζεται στο ΕΣΡ η αρμοδιότητα ελέγχου και επιβολής διοικητικών κυρώσεων στο πεδίο της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης.
Σε ανακοίνωσή της η ΕΣΗΕΑ εξέφρασε την ανησυχία της για την αιφνίδια ένταξη των εφημερίδων στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της ανεξάρτητης αρχής. «Οι συνοδές διατάξεις που εμπλέκουν το ΕΣΡ στην διαδικασία συμμόρφωσης των υπόχρεων εκδοτικών επιχειρήσεων εγείρουν θέματα και ως προς την σκοπιμότητα και ως προς την συνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς εμπλέκει το ΕΣΡ σε ένα πεδίο άσχετο με τα ραδιοτηλεοπτικά θέματα» ανέφερε η ΕΣΗΕΑ. Παράλληλα η ένωση των δημοσιογράφων άσκησε κριτική και για αυτά καθαυτά τα πρόστιμα επισημαίνοντας ότι «ειδικά σε μια εποχή που το φαινόμενο της βιομηχανίας αγωγών, διεθνώς αποκαλούμενο ως SLAPPs, λαμβάνει και στην Ελλάδα ανησυχητικές διαστάσεις, η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να απειλήσει την βιωσιμότητα των ΜΜΕ, ειδικά των μικρότερων σε μέγεθος».
Οι αντιδράσεις των κομμάτων
«Εγείρεται μείζον ζήτημα συνταγματικότητας για αυτή την τροπολογία από έγκριτους συνταγματολόγους που ήδη έχουν παρέμβει δημοσίως, με βάση το απλούστατο σκεπτικό ότι το ΕΣΡ έχει αυτήν την αρμοδιότητα απέναντι στα κανάλια και τα ραδιόφωνα, επειδή κατακρατούν και διαχειρίζονται δημόσιες συχνότητες» δήλωσε για την τροπολογία ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Ραγκούσης. Αντίστοιχα η αναπληρώτρια τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, Νατάσα Γκαρά είπε:«η τροπολογία αυτή για μας θεωρείται συνταγματικά έωλη, δίνει αρμοδιότητες στο ΕΣΡ οι οποίες δεν προβλέπονται από το Σύνταγμα. Το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο άλλωστε είναι αρμόδιο για τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ακριβώς γιατί αυτά χρησιμοποιούν δημόσιες συχνότητες και δεν είναι αρμόδιο για τον έντυπο Τύπο».
Επιφυλάξεις διατύπωσε και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ το οποίο κάλεσε την κυβέρνηση να φέρει μια «ολοκληρωμένη διάταξη» που θα περιλαμβάνει και τις ιστοσελίδες. Κατά της τροπολογίας τάχθηκε και το ΚΚΕ με τον Μανώλη Συντυχάκη να σημειώνει αναφερόμενος στο ΕΣΡ ότι «αυτός θεματοφύλακας -τάχα μου- της αντικειμενικής ενημέρωσης, τώρα αναλαμβάνει και ρόλο μεσάζοντα επιβολής προστίμων στον Τύπο». Εκ μέρους της Ελληνικής Λύσης ο Κωνσταντίνος Χήττας κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι με τη ρύθμιση «ανοίγει κερκόπορτα» ενώ «αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική» χαρακτήρισε την τροπολογία η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25, Μαρία Απατζίδη.
