Η ΠΡΑΣΙΝΗ Συμφωνία και η στρατηγική για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα θέτουν τις σιδηροδρομικές μεταφορές στο επίκεντρο των προσπαθειών που θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να πραγματοποιήσει το άλμα προς μια ψηφιακή και κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Ο σιδηρόδρομος κατέχει κεντρικό ρόλο στις ενωσιακές πολιτικές για το κλίμα και τον στόχο της Ευρώπης να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050.

ΑΠΟ ΤΗ δέσμη μέτρων για την προσαρμογή στον στόχο του 55% (Fit for 55), που παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιούλιο, μέχρι την τρέχουσα αναθεώρηση του σχεδίου για το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΜ-Δ), ο σιδηρόδρομος κατέχει θέση πρωταγωνιστή στην ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και αδιάλειπτου διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, που θα προσφέρει βιώσιμη συνδεσιμότητα, χωρίς φυσικά κενά, σημεία συμφόρησης ή ελλείποντες κρίκους, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ τυχαίο ότι η πρόταση της Κομισιόν για το νέο ΔΕΔ-Μ συνοδεύεται από σχέδιο δράσης για τις σιδηροδρομικές μεταφορές μεγάλων αποστάσεων και τις διασυνοριακές σιδηροδρομικές μεταφορές. Ένα σχέδιο που καθορίζει χάρτη πορείας προκειμένου η Ε.Ε. να επιτύχει τον στόχο της για διπλασιασμό της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας υψηλής ταχύτητας έως το 2030 και τριπλασιασμό της έως το 2050. Με υψηλότερες ταχύτητες για τις σιδηροδρομικές υπηρεσίες σε όλη την έκταση του δικτύου ΔΕΔ-Μ (160 χιλιόμετρα ανά ώρα για υπηρεσίες επιβατικών μεταφορών έως το 2040 και 100 χιλιόμετρα ανά ώρα για εμπορευματικές μεταφορές), με μέγιστο χρόνο αναμονής 15 λεπτά στα σύνορα για τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές, καθώς επίσης τον εξηλεκτρισμό ολόκληρου του σιδηροδρομικού δικτύου και τη δυνατότητα λειτουργίας αμαξοστοιχιών μήκους 740 μέτρων.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ και καθώς το ενδιαφέρον των επιβατών στρέφεται προς τις μετακινήσεις από πόρτα σε πόρτα, η Κομισιόν προτείνει όλοι οι μεγάλοι αερολιμένες της Ένωσης, καθώς και οι επιβατικοί κόμβοι πολυτροπικών μεταφορών στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις να συνδέονται με σιδηροδρομικές υπηρεσίες.
Το προαναφερθέν πλέγμα δράσεων για ανταγωνιστικές σιδηροδρομικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας έχει ανοίξει τον δρόμο για επενδύσεις, με τα ευρωπαϊκά όργανα να προετοιμάζουν σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων για τη στήριξη επενδυτικών σχεδίων που αφορούν σιδηροδρομικές υποδομές και μεταφορές.
Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προχωρά σε πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 50 δισ. ευρώ για τις σιδηροδρομικές μεταφορές, προκειμένου να κλείσει τις απώλειες της πανδημίας.

Η ΕυρωπαϊκΗ Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) δρομολογεί την πλατφόρμα επενδύσεων για τις πράσινες σιδηροδρομικές μεταφορές (Green Rail Investment Platform), με στόχο τη στήριξη βιώσιμων σιδηροδρομικών επενδύσεων σε υποδομές, τροχαίο υλικό και ψηφιοποίηση. Ο Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) θα διαθέσει κονδύλια ύψους 1,4 δισ. ευρώ για να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση μεγάλων διασυνοριακών έργων στον τομέα των σιδηροδρόμων.
Στην Ελλάδα επιταχύνεται ο σχεδιασμός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της ΕΡΓΟΣΕ για την ολοκλήρωση κομβικών υποδομών που θα αναβαθμίσουν το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Έξι σιδηροδρομικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ, βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης και η ολοκλήρωσή τους θα συμβάλει αποφασιστικά στη βελτίωση της ασφάλειας και της αξιοπιστίας του μέσου, δημιουργώντας παράλληλα υψηλή προστιθέμενη αξία για την εθνική οικονομία.

ΤΟ 2021 ήταν Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμων και το 2022 είναι Έτος Νεολαίας. Γεγονός που παρέχει μια εξαιρετική ευκαιρία για τη στήριξη της επόμενης γενιάς στην επιλογή βιώσιμων τρόπων μεταφοράς. Μέσω του προγράμματος Discover EU, η Ε.Ε. παραχώρησε δωρεάν ταξιδιωτικές κάρτες 30 ημερών σε 60 χιλιάδες νέους ηλικίας 18 έως 20 ετών για σιδηροδρομικά ταξίδια. Είναι σίγουρο ότι η νέα γενιά, αποκαλούμενη διεθνώς ως «Generation Z», που γεννήθηκε όταν το διαδίκτυο ήταν ήδη σε πλήρη ανάπτυξη, μεγάλωσε με τα «έξυπνα» τηλέφωνα και δυστυχώς βρίσκεται αντιμέτωπη με το πρόβλημα της περιβαλλοντικής κρίσης, θα υιοθετήσει αλλαγές στον τρόπο μετακίνησής της και ο σιδηρόδρομος θα βρίσκεται στις κορυφαίες επιλογές της.