Του Μιχάλη Ψύλου

Χωρίς την παρουσία του φυλακισμένου Οσμάν Καβαλά ξεκίνησε σήμερα στην Άγκυρα η δίκη του 64χρονου Τούρκου επιχειρηματία, που κατηγορείται για «απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης».

Συνολικά 52 κατηγορούμενοι κάθονται στο εδώλιο, αλλά στην ακροαματική διαδικασία δεν παρέστη ο Οσμάν Καβάλα, ο οποίος κρατείται για περισσότερα από τέσσερα χρόνια χωρίς δίκη, γράφει η εφημερίδα Cumhurriyet.

Ο Οσμάν Καβαλά έχει δηλώσει ότι θα ήταν «άσκοπο» να παραστεί στην ακροαματική διαδικασία, καθώς θα ήταν αδύνατο να υπάρξει μια δίκαιη δίκη.

Ο Καβαλά αντιμετωπίζει ποινή ισόβιας κάθειρξης, καθώς κατηγορείται ότι είχε εμπλακεί στο αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τον Ιούλιο του 2016, αλλά και για «κατασκοπεία». Κατηγορείται  ακόμη ότι χρηματοδότησε τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2013, με αφορμή την τσιμεντοποίηση του πάρκου Γκεζί, στην Κωνσταντινούπολη.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) είχε ζητήσει από τον Δεκέμβριο του 2019 την άμεση αποφυλάκισή του Καβαλά, λόγω έλλειψης αξιόπιστων αποδείξεων, κρίνοντας ότι η προφυλάκιση του Τούρκου επιχειρηματία  συνιστά απόπειρα φίμωσής του.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης, που επιβλέπει την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, έχει δώσει στην Τουρκία προθεσμία έως τις 30 Νοεμβρίου για την αποφυλάκιση του Καβαλά. Σε αντίθετη περίπτωση, θα κινηθεί διαδικασία αποπομπής της Τουρκίας, που είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, με το σκεπτικό ότι δεν συμμορφώθηκε με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος.

Αποπομπή της Τουρκίας από το Συμβούλιο;

Αν δεν αποφυλακιστεί σήμερα ο Καβαλά, το αρμόδιο όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης θα συνεδριάσει τις επόμενες ημέρες για να λάβει σχετικές αποφάσεις.

Εάν τουλάχιστον τα δύο τρίτα των 47 κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης ψηφίσουν κατά της Τουρκίας, η χώρα θα μπορούσε να αποπεμφθεί από το Συμβούλιο. Ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Φρανκ Σβάμπε, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής της Bundestag για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υποθέτει ότι υπάρχει αυτή η πλειοψηφία των δύο τρίτων για την αποπομπή της Τουρκίας από το Συμβούλιο της Ευρώπης. «Υπάρχει μια σαφής πλειοψηφία. Ο Ερντογάν μπορεί να αποτρέψει τη διαδικασία αποπομπής, αλλάζοντας πορεία κατά τη διάρκεια της δίκης κατά του Καβαλά» προειδοποιεί ο Γερμανός βουλευτής.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Άγκυρα, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να επιχειρήσει να κερδίσει χρόνο, υποχρεώνοντας τους δικαστές να επιβάλουν στον Καβαλά κατ' οίκον περιορισμό, αντί για παρατεταμένη προφυλάκιση ή την αποφυλάκισή του, με ταυτόχρονη απαγόρευση ταξιδιών στο εξωτερικό.

Εάν οι Τούρκοι δικαστές αποφασίσουν τη συνέχιση της φυλάκισης του Καβαλά, το Συμβούλιο της Ευρώπης θα κληθεί να ψηφίσει την αποπομπή της Τουρκίας, αλλά η διαδικασία θα είναι μακρά, σύμφωνα με νομικούς κύκλους. «Μετά την ψηφοφορία για την έναρξη της διαδικασίας αποπομπής, η Τουρκία θα κληθεί να εφαρμόσει την απόφαση του ΕΔΑΔ , σε μια νέα  προθεσμία. Η Άγκυρα φαίνεται να ελπίζει ότι ακόμη και αν ο Καβαλά συνεχίσει να κρατείται, δεν θα επιτευχθεί πλειοψηφία δύο τρίτων την επόμενη εβδομάδα. Μεταξύ των 47 χωρών υπάρχουν ορισμένες, όπως η Ρωσία ή το Αζερμπαϊτζάν, που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ίδιες δυσκολίες με την Τουρκία και είναι πιθανό να καταψηφίσουν τις διαδικασίες. Επιπλέον, ενόψει της συνεδρίασης στα τέλη Νοεμβρίου, η Τουρκία θα μπορούσε να ασκήσει  πιέσεις στις φιλικές χώρες να καταψηφίσουν τη διαδικασία.

Εάν δεν επιτευχθεί πλειοψηφία δύο τρίτων, αυτό θα έβλαπτε σοβαρά τον θεσμό του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που είναι μέρος του Συμβουλίου, λέει ο βουλευτής του SPD, Φρανκ  Σβάμπε, σχεδόν κανένα από τα 47 κράτη μέλη δεν θα έπαιρνε τότε στα σοβαρά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Στην ιστορία του Συμβουλίου της Ευρώπης υπήρξε μόνο μία τέτοια διαδικασία στο παρελθόν, όταν το Αζερμπαϊτζάν δεν ήθελε να αφήσει ελεύθερο τον πολιτικό της αντιπολίτευσης Ιλγκαρ Μαμάντοφ, παρά την αθώωση από το ΕΔΑΔ. Μόνο όταν το συμβούλιο ξεκίνησε τις διαδικασίες κατά του Αζερμπαϊτζάν το καθεστώς ενέδωσε, αφού βέβαια ο Μαμάντοφ πέρασε πέντε χρόνια πίσω από τα κάγκελα.