Ο χρόνος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τελειώνει και χρειάζεται να δράσουμε συντονισμένα το συντομότερο δυνατόν. Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα της ομιλίας του Έλληνα πρωθυπουργού στη σημερινή του παρέμβαση στην Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP26) με την παρουσία 130 ηγετών από όλο τον κόσμο.
Όπως επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης αν και η Ελλάδα έχει χαμηλό αποτύπωμα εκπομπής ρύπων μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην πράσινη μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική κυβέρνηση έχει αναλάβει έξι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πρώτα από όλα την απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα της ελληνικής ναυτιλίας που όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, πρόκειται για μια πρωτοβουλία, που πρωτοπορεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
Δεύτερον τη σταδιακή μετατροπή των ελληνικών νησιών σε 100% πράσινους προορισμούς, καθώς όπως τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, για τον τουρισμό η κλιματική αλλαγή αποτελεί «μεγάλη απειλή».
Τρίτον την αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με στόχο μεταξύ άλλων τη δημιουργία ενάλιων αιολικών πάρκων και την απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028.
Επίσης τη λήψη μέτρων προστασίας των ορεινών οικοσυστημάτων και το σχέδιο κήρυξης του 10% των ελληνικών θαλασσών ως περιοχές απαγόρευσης αλιείας.
Τέλος επισήμανε το σχέδιο για τη μετατροπή της Ελλάδας σε κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας στην Ευρώπη με βάση την πρόσφατη συμφωνία με την Αίγυπτο και τις συζητήσεις στη Σαουδική Αραβία.
Η ομιλία του πρωθυπουργού
«Είναι τιμή μου που σας μιλώ σήμερα από αυτό το βήμα. Θα ήθελα να ξεκινήσω με το αυτονόητο: ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας εξαντλείται και πρέπει να αναλάβουμε δράση τώρα.
Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, έχουμε ήδη βιώσει τις δραματικές συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτό το καλοκαίρι, έχοντας ζήσει αριθμό-ρεκόρ διαδοχικών ημερών με θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε δασικές πυρκαγιές πρωτοφανούς έντασης.
Για να αντιμετωπίσουμε τέτοιες προκλήσεις, δημιουργήσαμε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης. Δίνουμε έμφαση στον όρο «Κλιματική Κρίση», διότι ήδη χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε άμεσα τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Καλούμαστε όμως να δράσουμε και προληπτικά.
Η Ελλάδα, παρά το μικρό της αποτύπωμα σε διοξείδιο του άνθρακα, μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην πράσινη μετάβαση, πέραν των φιλόδοξων ευρωπαϊκών στόχων για μείωση των εκπομπών κατά 55% μέχρι το 2030.
Θα ήθελα να επισημάνω εν τάχει 6 πρωτοβουλίες, ξεκινώντας με τη ναυτιλία:
1. Ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος είναι μια θαλάσσια υπερδύναμη, που αντιστοιχεί στο 20% του παγκόσμιου στόλου. Πρωτοστατούμε στην κατάθεση προτάσεων για την απανθρακοποίηση των θαλάσσιων μεταφορών.
2. Προχωρώντας στον τουρισμό, η κλιματική κρίση αποτελεί σημαντική απειλή για τους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου. Η πρωτοπόρα στρατηγική μας, GR-eco, θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περισσότερους από 10 εκατομμύρια τόνους, μετατρέποντας σταδιακά τα νησιά μας σε 100% πράσινους και ενεργειακά αειφόρους, αυτόνομους προορισμούς.
3. Όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές, πέραν της «παραδοσιακής» αιολικής και ηλιακής ενέργειας, σκοπεύουμε να είμαστε πρωτοπόροι και στην υπεράκτια αιολική ενέργεια με εγκατεστημένη βασική ισχύ 2 GW έως το 2030. Θέλουμε επίσης να καινοτομήσουμε και στο πεδίο της υδροηλεκτρικής ενέργειας με την αξιοποίηση αντλιοστασίων και ταμιευτήρων, εκμεταλλευόμενοι τη μοναδική γεωμορφολογία της χώρας.
4. Σε ό,τι αφορά την σταδιακή απεξάρτηση από τον άνθρακα, μεταβαίνουμε σε ηλεκτροδότηση χαμηλών εκπομπών άνθρακα με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα θα έχει απαλλαγεί από τον λιγνίτη το αργότερο μέχρι το 2028, ενώ όλες οι παλιές λιγνιτικές μονάδες θα κλείσουν σταδιακά έως το 2023.
5. Αναφορικά με τα οικοσυστήματα, λαμβάνουμε ρυθμιστικά μέτρα για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Σκοπεύουμε να απαγορεύσουμε την αλιεία στο 10% των θαλασσών μας μέχρι το 2030. Και εισάγουμε ένα εμβληματικό πρόγραμμα με την ονομασία «Untrodden Mountains» (Απάτητα Βουνά) με στόχο να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον των βουνών μας.
6. Τέλος, οι διασυνδέσεις. Η Ελλάδα σταθερά μεταμορφώνεται σε έναν περιφερειακό κόμβο πράσινης ενέργειας. Η πρόσφατη συμφωνία μας με την Αίγυπτο για μια νέα ηλεκτρική διασύνδεση αποτελεί απόδειξη. Η Ελλάδα είναι επίσης το λογικό σημείο εισόδου στην ευρωπαϊκή αγορά για το πράσινο υδρογόνο που παράγεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, το Υπουργικό Συμβούλιο θα εγκρίνει αυτή την εβδομάδα το νέο κλιματικό νομοσχέδιο, το οποίο θα θέσει φιλόδοξους στόχους σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή.
Κλείνοντας, ένα τελευταίο σχόλιο: η κρίση τιμών στο φυσικό αέριο δεν πρέπει να οδηγήσει στον εκτροχιασμό της στρατηγικής μας για απεξάρτηση από τον άνθρακα. Αντιθέτως, θα πρέπει να κινηθούμε ακόμα γρηγορότερα και να σκεφτούμε με αντισυμβατικό τρόπο, κυρίως σε ό,τι αφορά την χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης.
Κυρίες και κύριοι,
Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου -απλούστατα- δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για μικροπολιτική. Τα παιδιά μας και οι γενιές που θα ακολουθήσουν δεν θα μας συγχωρήσουν αν δεν καταφέρουμε να συνεργαστούμε και να αντιμετωπίσουμε αυτή την υπαρξιακή κρίση για την ανθρωπότητα. Ξεκινώντας από σήμερα, πιστεύω ακράδαντα πως μπορούμε να σταθούμε στο ύψος αυτής της πρόκλησης».
