Της Ανθής Αγγελοπούλου
Τα προβλήματα που προέκυψαν στο χώρο των υγειονομικών στην Ιταλία, με αθέμιτες πρακτικές του κράτους έναντι των εργαζομένων που τόλμησαν να πουν την αλήθεια για τα προβλήματα που προέκυψαν εν μέσω πανδημίας στο σύστημα υγείας, έφερε στο προσκήνιο η Διεθνής Αμνηστία.
Σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης στην Ιταλία που εξέφρασαν ανησυχίες για κακές και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας σε οίκους ευγηρίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 υποβλήθηκαν σε άδικες πειθαρχικές διαδικασίες και φοβήθηκαν τιμωρία από τους εργοδότες τους, σύμφωνα με νέα έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας.
Όμως, οι εργοδότες αυτών, αντί να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους για την υγεία και την ασφάλεια σε θέματα όπως η χρήση ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού και ο πραγματικός αριθμός των περιπτώσεων Covid σε σπίτια περίθαλψης, αποσιώπησαν τους εργαζόμενους αυτούς, συχνά μέσω αθέμιτης απόλυσης, και τους στόχευσαν με αντισυνδικαλιστικά μέτρα.
Όπως ανέφερε ο Μάρκο Περολίνι, ερευνητής της Δυτικής Ευρώπης στη Διεθνή Αμνηστία «Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά του COVID-19. Τιμήθηκαν από την ιταλική κυβέρνηση για τη σκληρή δουλειά τους σε φρικτές συνθήκες. Ωστόσο, οι ίδιοι εργαζόμενοι εισηγήθηκαν από τους εργοδότες τους όταν προσπάθησαν να εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια των ασθενών τους και τη δική τους».
Οι ερευνητές της Διεθνούς Αμνηστίας μίλησαν με 34 επαγγελματίες υγείας και φροντίδας από τον Φεβρουάριο έως τον Αύγουστο του 2021 που εργάζονταν σε οίκους φροντίδας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και με συνδικαλιστές, δικηγόρους και νομικούς εμπειρογνώμονες. Οι συνεντεύξεις δίνουν μια εικόνα ενός άκρως θηλυκοποιημένου τομέα υπό πίεση από την υποστελέχωση, τους χαμηλούς μισθούς και τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας που επιδεινώνονται από τη χειρότερη πανδημία του τελευταίου αιώνα.
Η πανδημία έχει προκαλέσει τεράστιο αντίκτυπο στο προσωπικό των γηροκομείων της Ιταλίας, το 85% των οποίων είναι γυναίκες. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, το 65,6% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων που προσβλήθηκαν από τον Covid-19 στον χώρο εργασίας στην Ιταλία ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης. Σχεδόν το ένα τέταρτο των εργαζομένων που πέθαναν μετά τη μόλυνση από τον ιό στο χώρο εργασίας ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και προσωπικό στο σπίτι φροντίδας.
Πειθαρχικά και αντισυνδικαλιστικά μέτρα
Το 1/3 των εργαζομένων με τους οποίους μίλησε η Διεθνής Αμνηστία εξέφρασαν ανησυχίες για ένα κλίμα φόβου και αντιποίνων στο χώρο εργασίας τους. Οι δικηγόροι ανέφεραν περισσότερες από 12 περιπτώσεις πειθαρχικών διαδικασιών και απολύσεων που στόχευαν εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων συνδικάτων που εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη κατάλληλων μέτρων υγείας και ασφάλειας σε διαφορετικούς οίκους φροντίδας.
Τον Δεκέμβριο του 2020, το Εργατικό Δικαστήριο του Μιλάνου διαπίστωσε ότι ο Piero, συνδικαλιστής και νοσοκόμος, είχε απολυθεί άδικα από έναν μεγάλο οίκο φροντίδας στο Μιλάνο που τον απασχολούσε λόγω των δραστηριοτήτων του που σχετίζονται με το συνδικάτο. Ο Piero είχε εγείρει ανησυχίες σχετικά με το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των ηλικιωμένων που ζούσαν στο σπίτι περίθαλψης. Αφού έλαβε επτά πειθαρχικές προειδοποιήσεις επειδή είχε μιλήσει, τον Νοέμβριο του 2020, διακόπηκε από την εργασία για ένα μήνα. «Οι συνεταιρισμοί και τα δημόσια κέντρα φροντίδας έχουν βάλει το στόμα στους ανθρώπους που έχουν δηλώσει ή μιλήσει στον Τύπο», δήλωσε ο «Μάρκο», εξωτερικός συνεργάτης νοσοκόμος που εργάζεται σε σπίτι στη Λομβαρδία παρέχοντας ιδιωτική περίθαλψη.
Ο νόμος της Ιταλίας για τους καταγγέλλοντες του 2017 προστατεύει τους ανθρώπους που αποκαλύπτουν αδικήματα στο χώρο εργασίας. Ωστόσο, δεν εγγυάται επαρκή προστασία των εργαζομένων, για παράδειγμα όσον αφορά την εμπιστευτικότητα και την ανεξαρτησία, στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος καλύπτει το 73% των γηροκομείων στην Ιταλία. Οι ιταλικές αρχές πρέπει να προστατεύσουν τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας από την κατάχρηση από τον ιδιωτικό τομέα.
Ο τομέας της περίθαλψης κλονίζεται από θανάτους
Περισσότεροι από 130.200 άνθρωποι είχαν πεθάνει από τον Covid-19 στην Ιταλία πριν από τις 29 Σεπτεμβρίου 2021, περισσότεροι από το 95% από αυτούς άνω των 60 ετών. Ορισμένες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το 8,5% όλων των ηλικιωμένων που ζούσαν σε σπίτια φροντίδας στην Ιταλία πέθαναν τους πρώτους μήνες της πανδημίας.
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Διεθνής Αμνηστία τόνισε την αποτυχία των ιταλικών αρχών να εφαρμόσουν επαρκείς πολιτικές για την προστασία των ηλικιωμένων που ζουν σε οίκους φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων τους στη ζωή, στην υγεία και να είναι απαλλαγμένοι από διακρίσεις.
Ενώ η εκστρατεία εμβολιασμού, η οποία έδινε προτεραιότητα στους κατοίκους των σπιτιών φροντίδας καθώς και στους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και φροντίδας, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας τόσο μεταξύ των ηλικιωμένων όσο και των εργαζομένων σε οίκους φροντίδας, οι μακροχρόνιες ανησυχίες στον τομέα, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών μισθών, -Η εκπροσώπηση των γυναικών σε έναν τομέα με κακές συνθήκες εργασίας, παραμένει αδιευκρίνιστη.
Απαιτείται επειγόντως ανεξάρτητη έρευνα
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, οι ιταλικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι φωνές αυτών των εργαζομένων θα ακούγονται. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί το ιταλικό κοινοβούλιο να συγκροτήσει μια ανεξάρτητη εξεταστική επιτροπή για τη διερεύνηση της αντίδρασης των αρχών στην πανδημία του Covid-19 με ιδιαίτερη έμφαση στους οίκους φροντίδας. Ενώ ορισμένες προτάσεις βρίσκονται σε αρχικά στάδια, καμία έρευνα δεν έχει ακόμη εγκριθεί.
Οποιαδήποτε τέτοια επιτροπή πρέπει επίσης να λάβει υπόψη τις σοβαρές ανησυχίες που εγείρουν οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα σχετικά με την υγεία, την ασφάλεια και τις κακές συνθήκες εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και προηγουμένως.
«Είναι ζωτικής σημασίας το ιταλικό κοινοβούλιο να εγκρίνει μια ανεξάρτητη έρευνα, προκειμένου να αντληθούν διδάγματα, να αποτραπούν παρόμοια λάθη και να αποδοθεί δικαιοσύνη σε όσους πέθαναν άσκοπα και σε όσους απολύθηκαν άδικα», δήλωσε η Debora Del Pistoia, ερευνήτρια στο Διεθνής Αμνηστία Ιταλίας.
Μια παγκόσμια τάση καταστολής
Ωστόσο, η φίμωση των εργαζομένων στον τομέα της περίθαλψης και της υγείας στην Ιταλία είναι μέρος μιας ανησυχητικής παγκόσμιας τάσης, καθώς έχουμε δει αρχές να παραβιάζουν την ελευθερία της έκφρασης παγκοσμίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως εξηγεί η Διεθνής Αμνηστία και συμπληρώνει.Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης έχουν στοχοποιηθεί επειδή μιλούν ανοιχτά σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
