«Συγκεντρωθήκαμε σήμερα για να τιμήσουμε τον Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτον Ελληνα ευρωπαϊστή, και ακόμη περισσότερο ως τον πρώτον Ευρωπαίο πολιτικό που έθεσε το θέμα επίσημα, σε τράπεζα διασκέψεως των ευρωπαϊκών δυνάμεων», τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος στην εισήγησή του στη διημερίδα «50 χρόνια Ευρωπαϊκής Ενότητας».
«Τι θα μπορούσαμε να πούμε, τι θα έπρεπε να κάνουμε μπροτά σε έναν τέτοιον πρίγκηπα του ονείρου; Το ερώτημα έχει ήδη τεθεί, δυστυχώς όχι από Έλληνες, και έλαβε την απάντησή του:
"Τι είναι δυνατόν να κάνουμε γι’ αυτόν τον εξαίρετο Καποδίστρια; Είναι ο Φοίνικας της Δημοκρατίας, χωρίς αυτόν το Συνέδριο της Βιέννης και τα άλλα θα ήταν διαφορετικά, χωρίς αυτόν η Ελβετία θα είχεν εξ ολοκλήρου ανατραπεί. Αν περάσει ποτέ από τη Γενεύη κτυπήστε όλες τις καμπάνες των εκκλησιών και χαιρετίστε την άφιξή του δια του κεραυνού του πυροβολικού μας"...
Ο Καποδίστριας αποκάλυψε το εύρος και το βάθος της ευρωπαϊκής του πολιτικής αμέσως μετά το τέλος των Ναπολεόντιων πολέμων. Στο Συνέδριο της Aix la Chapelle το 1818, διεκήρυξε ότι η Ευρώπη έπρεπε να προστατευθεί από τη χρήση βίας και τις επεκτατικές πολιτικές των μεγάλων δυνάμεων, προχωρώντας στη δημιουργία μιας Alliance Solidaire. Ο κόμης Καποδίστριας δεν εισακούσθηκε. Επειτα από έναν περίπου αιώνα, μετά τον επόμενο ευρωπαϊκό πόλεμο που κατέληξε παγκόσμιος, εισηγήθηκε την πολιτική Καποδίστρια ο Γάλλος Πρωθυπουργός Αριστείδης Μπριαν. Ούτε αυτός εισακούσθηκε. Επρεπε να πέσουμε στην άβυσσο του Δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, για να πλημμυρίσει πια η Ευρώπη από το αίτημα της πολιτικής ενότητάς της. Αποδείχθηκε έτσι ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας έβλεπε περισσότερο από έναν αιώνα μπροστά».
