Τη μέγιστη θεσμική και νομοθετική προστασία του Ολύμπου εξασφαλίζει η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος, με τίτλο «Χαρακτηρισμός της χερσαίας και υδάτινης περιοχής του Όρους Ολύμπου ως Εθνικού Πάρκου, οριοθέτηση και καθορισμός ζωνών προστασίας αυτού, χρήσεων γης, όρων και επιτρεπομένων δραστηριοτήτων», που υπέγραψαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, κι ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς.
Ο Όλυμπος, το ξεχωριστής οικολογικής, γεωμορφολογικής, ιστορικής, αισθητικής και επιστημονικής αξίας μυθικό βουνό, ήταν ο πρώτος Εθνικός Δρυμός που θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα το 1938 και υπαγόταν ανέκαθεν σε αυστηρά καθεστώτα προστασίας. Με το Π.Δ., ωστόσο, ανακηρύσσεται Εθνικό Πάρκο και θωρακίζεται με το πιο αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με το οποίο καθορίζονται οι ζώνες προστασίας του σε απόλυτη σύμπνοια με τις ενωσιακές οδηγίες για τη φύση. Προβλέπονται λεπτομερώς οι χρήσεις και οι περιορισμοί εντός του Εθνικού Πάρκου, καθώς πρόκειται για το κορυφαίο βουνό στην Ελλάδα από χλωριδικής άποψης με απαράμιλλη ποικιλία και σπανιότητα ειδών. Τα είδη των φυτών του βουνού ξεπερνούν τα 1.700, από τα οποία περίπου τα 30 είναι τοπικά ενδημικά και τα 85 ενδημικά της χώρας. Το βουνό είναι ένας παράδεισος και για την ορνιθοπανίδα, καθώς φιλοξενεί πάνω από 130 είδη πουλιών αλλά και σημαντικά αμφίβια.
Σύμφωνα με το Π.Δ. χαρακτηρίζεται Εθνικό Πάρκο η χερσαία και η υδάτινη περιοχή του όρους Ολύμπου, που βρίσκεται στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ του 1923 και κάτω των 2.000 κατοίκων περιοχή των δήμων Δίου-Ολύμπου του Νομού Πιερίας, Ελασσόνας του Νομού Λάρισας και Κατερίνης του Νομού Πιερίας.
Όπως ορίζεται στο Π.Δ., μια εκτεταμένη περιοχή, συνολικής έκτασης 235.620 στρεμμάτων, χωρίζεται σε τρεις κλιμακούμενης προστασίας ζώνες και μια τέταρτη περιφερειακή ζώνη που εκτείνεται στην περιοχή με συγκεκριμένα όρια εντός του δήμου Ελασσόνας.
Η Α΄ ζώνη, έκτασης 34.710 στρεμμάτων, αποτελεί τον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου, που χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας της φύσης, γεγονός που μεταφράζεται σε απόλυτη απαγόρευση ανθρωπογενούς δραστηριότητας, πλην των δασοπονικών εργασιών, της συντήρησης, αναβάθμισης και λειτουργίας του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4, καθώς και της επιστημονικής καταγραφής και έρευνας.
Η Β΄ ζώνη, συνολικής έκτασης 55.700 στρεμμάτων, περιλαμβάνει τα τρία ορειβατικά καταφύγια, δίχως να προβλέπει τη δημιουργία νέων και επιτρέπει τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, τις ανασκαφές σε αρχαιολογικούς χώρους και την επίσκεψη σε αυτούς, τις οικοτουριστικές δραστηριότητες και τα αθλήματα βουνού, εκτός από εκείνα που προκαλούν όχληση στα οικοσυστήματα. Επιπλέον, δεν επιτρέπεται η διέλευση και η στάθμευση οχημάτων εκτός του οδικού δικτύου κατά μήκος της προστατευόμενης περιοχής.
Η περαιτέρω οικοδομική δραστηριότητα επιτρέπεται μόνο στη Γ΄ ζώνη προστασίας, συνολικής έκτασης 145.210 στρεμμάτων, όπου προβλέπεται η κατασκευή υποδομών ξεκούρασης και ορειβατικών καταφυγίων. Στη συγκεκριμένη ζώνη επιτρέπονται η γεωργία με συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης, η βοσκή, η μελισσοκομία, η υλοτομία και η θήρα από απόφαση της αρμόδιας αρχής και μετά από σύμφωνη γνώμη του Φορέα Διαχείρισης, που ορίζει αυστηρά τα θηρεύσιμα είδη, την κάρπωση και την κυνηγετική περίοδο.
Η Δ΄ περιφερειακή ζώνη, έκτασης 138.420 στρεμμάτων, τίθεται υπό καθεστώς επιτήρησης της ανθρωπογενούς δραστηριότητας με τη γνωμοδότηση του αρμόδιου Φορέα Διαχείρισης για την αδειοδότηση κάθε προτεινόμενου έργου και δραστηριότητας.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, τόνισε πως «ο Όλυμπος αποκτάει σήμερα την πιο ισχυρή ασπίδα προστασίας. Το νέο θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο για το Εθνικό Πάρκο συνιστά τη σημαντικότερη δικλείδα ασφαλείας για την περιβαλλοντική θωράκιση του βουνού και την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης στην πορεία επίτευξης της αειφόρου διατήρησης και διαχείρισης του σπάνιου φυσικού πλούτου της περιοχής. Το περιβάλλον χρειάζεται ξεκάθαρες και ουσιαστικές πρωτοβουλίες, σχέδιο και πράξεις. Για να αντιμετωπίσουμε, ολιστικά και αποτελεσματικά, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής όλων των συμπολιτών μας παραδίδοντας παράλληλα έναν πιο βιώσιμο και «πράσινο» κόσμο στις επόμενες γενιές».
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, σημείωσε πως «με το Π.Δ. γνωρίζουμε πλέον ξεκάθαρα τι και πού επιτρέπεται στον Όλυμπο, γεγονός πολύ σημαντικό για την προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου του μυθικού βουνού. Τώρα πλέον έχουμε στα χέρια μας ένα εργαλείο, πλήρως εναρμονισμένο με τις ενωσιακές οδηγίες, που μας επιτρέπει να προστατεύσουμε τα σπάνια οικοσυστήματα που απαντώνται κατά μήκος του Εθνικού Πάρκου. Οι τοπικές κοινωνίες είναι οι πρώτες που θα ωφεληθούν από την αειφορική διαχείριση και τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Το Π.Δ. ενισχύει την πρωτοβουλία των υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτισμού με τη συμβολή του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) για την ένταξη του Ολύμπου στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO».
