Η Διακήρυξη του Βερολίνου -υπεγράφη μόνον από την προεδρεύουσα γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ, τον πρόεδρο της Ευρωβουλής Πέτερινγκ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Μπαρόζο, και όχι από τους 27 εκπροσώπους των μελών της Ε.Ε.- θύμιζε μανιφέστο κάποιας οργάνωσης ανθρωπιστικής βοήθειας και απαριθμούσε κοινοτοπίες. «Τη μόνη αντίδραση που θα μπορούσε να προκαλέσει αυτή η διακήρυξη, είναι πως θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς που γεννηθήκαμε σε αυτό το κομμάτι του πλανήτη», υπογράμμιζε την περασμένη εβδομάδα η ιταλική εφημερίδα «La Stampa».

Το μόνο συγκεκριμένο σημείο είναι η διακηρυγμένη θέση ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2009 πρέπει να υπάρχει μια νέα συνταγματική βάση. Το πρόβλημα της Ευρώπης έγκειται στη σύνταξη ενός Συντάγματος; Πόσους και ποιους μπορεί να εμπνεύσει μία συνταγματική συνθήκη; H θεσμική κρίση, όμως, έφερε στο φως το ιδεολογικό κώμα στο οποίο έχει βυθιστεί η Ευρώπη: εκτός από ζώνη ελευθέρων συναλλαγών, τι άλλο είναι; Χρειάζεται να είναι κάτι άλλο; Η διαρκής διεύρυνση, η απουσία συνόρων, συμβιβάζεται με ένα σχέδιο ενοποίησης που δεν μοιάζει πια ικανό να δημιουργεί μια αίσθηση συμμετοχής;

Η Ε.Ε. έχει καταφέρει πολλά, ουδείς το αμφισβητεί. Εχει όμως μέλλον, μόνον εάν οι Ευρωπαίοι αισθάνονται στους κόλπους της προστατευμένοι, όταν από την ένταξή τους αισθάνονται κερδισμένοι, και όταν στα ευρωπαϊκά πλαίσια, τους προσφέρεται η ελευθερία της απρόσκοπτης ανάπτυξής τους.

Οι πολίτες ενδιαφέρονται για το βιοτικό τους επίπεδο. Κι εκεί τα πράγματα δεν είναι σπουδαία, αφού η Ασία και η Αμερική γνωρίζουν μια ανάπτυξη-ρεκόρ, ενώ η Ευρώπη παραμένει σε μέτρια επίπεδα, με μια ανεργία που δεν λέει να μειωθεί.