Υπερκάλυψαν τις εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά 20,4 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία το πρώτο πεντάμηνο του 2021, οι ελληνικές εξαγωγές, επαναφέροντας θετικό πρόσημο στις εμπορικές σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ μετά από μια ελλειμματική χρονιά που οφειλόταν αποκλειστικά στις επιπτώσεις του κορονοϊού.

Συγκεκριμένα την περίοδο Ιανουάριος - Μάιος 2021  ανήλθαν σε 640,9 εκατ. δολάρια έναντι εισαγωγών ύψους 620,5 εκατ. δολαρίων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του ελληνικού προξενείου στη Νέα Υόρκη, το 2020 οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ ανήλθαν σε 1,299 δισ. δολάρια έναντι 1,373 δισ. δολαρίων που ήταν οι αμερικανικές εξαγωγές στην Ελλάδα.

Την περασμένη χρονιά το εμπορικό ισοζύγιο ήταν αρνητικό για την Ελλάδα κατά 74,3 εκατ. δολάρια, όταν το 2019 ήταν θετικό κατά 71 εκατ. ευρώ. Θετικό υπέρ της Ελλάδας ήταν επίσης το 2018 (πλεόνασμα 520 εκατ. δολαρίων) αλλά και το 2017 (πλεόνασμα 302 εκατ. δολάρια).

Από τα βασικά προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ, η μόνη κατηγορία που διασώθηκε το 2020 ήταν αυτή των παρασκευασμένων λαχανικών, που, όπως επεξηγεί το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του ελληνικού προξενείου της Νέας Υόρκης, αφορά κυρίως τις συσκευασμένες ελιές. Ανήλθαν σε 161,1 εκατ. δολάρια και κάλυψαν το 12,4% των συνολικών εξαγωγών της Ελλάδας στην Αμερική εμφανίζοντας πτώση κατά 3,6% σε σχέση με το 2019.

Αντίθετα, πτώση πάνω από 20% παρουσίασαν οι τρεις επόμενες κατηγορίες. Μετά τα παρασκευασμένα λαχανικά η επόμενη μεγαλύτερη κατηγορία ελληνικών εξαγωγών αφορά τα ξυραφάκια. Πρόκειται για εξαγωγές ύψους 100 εκατ. δολαρίων που πραγματοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από το εργοστάσιο της Bic Βιολέξ στα Οινόφυτα. Καλύπτουν το 7,7% των συνολικών εξαγωγών μας στις ΗΠΑ και είναι μία κατηγορία που παρουσίασε πτώση 20%. Πτώση 22% και 28% είχαν και οι δύο επόμενες κατηγορίες που είναι τα τσιμέντα και ο οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο «θύματα» της πτώσης του κατασκευαστικού τομέα.

Αναφερόμενοι στην έκθεση, στο ιδιαίτερα καλό επίπεδο οικονομικών σχέσεων Ελλάδας - ΗΠΑ, κατά τελευταία δεκαετία, επισημαίνεται ότι πραγματοποιείται, από το 2018, ο θεσμοθετημένος ετήσιος Στρατηγικός Διάλογος (ΣΔ) Ελλάδας-ΗΠΑ, ως πλατφόρμα ενισχυμένης συνεργασίας σε σειρά τομέων κοινού ενδιαφέροντος (περιφερειακής συνεργασίας, άμυνας/ ασφάλειας, επιβολής του νόμου και καταπολέμησης της τρομοκρατίας, ενέργειας, παιδείας/πολιτισμού), συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου και των επενδύσεων, κομβικών οικονομικών θεμάτων διμερούς συνεργασίας.

Λόγω συνθηκών πανδημίας, ο ΣΔ ΕλλάδαςΗΠΑ διεξήχθη κατά το 2020 μέσω τηλεδιασκέψεων, ωστόσο δεδομένων των θετικών εξελίξεων στην αντιμετώπιση της πανδημίας σε Ελλάδα και ΗΠΑ, προγραμματίζεται η διά ζώσης διεξαγωγή του Τρίτου Γύρου του ΣτρατηγικούΔιαλόγου στην Ουάσιγκτον, ΗΠΑ, το φθινόπωρο του 2021.

Αναφορικά με τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές, κατά το 2020 ο διμερής όγκος εμπορίου ανήλθε σε 2,68 δισ. δολάρια παρουσιάζοντας ετήσια πτώση 9,1% (στοιχεία US Census). Ειδικότερα, οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν κατά το 2020 σε 1,3 δισ. δολάρια, καταγράφοντας μείωση 14% ως προς το 2019, ενώ οι ελληνικές εισαγωγές από τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 1,38 δισ., δολάρια εμφανίζοντας μικρή ετήσια μείωση 4%.

Η Ελλάδα διατηρούσε εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ για οκτώ συνεχόμενα χρόνια, το οποίο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Census, φαίνεται να ανατρέπεται κατά το 2020, ενώ υπάρχει αναντιστοιχία ως προς τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ σύμφωνα με την οποία (καθώς η αξία των α/ εισαγωγών είναι μικρότερη έναντι των στοιχείων Census) το εμπορικό πλεόνασμα διατηρείται, της τάξης 139,7 εκατ. δολ. για το 2020.

Στο τετράμηνο του 2021

Κατά το πρώτο τετράμηνο του 2021, σύμφωνα με στοιχεία USITC, οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν αύξηση 11% ως προς την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους (από 452 εκατ. δολάρια σε 502 εκατ. δολάρια), ενώ οι ελληνικές εισαγωγές από τις ΗΠΑ σημείωσαν μείωση 20% (από 576 εκατ. δολάρια σε 461 εκατ. δολάρια).

Ως προς την ανάπτυξη εμπορικών δραστηριοτήτων στην αμερικανική αγορά, η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ορισμένες δυσκολίες εισόδου στην αμερικανική αγορά. Συγκεκριμένα, ως προς τις ελληνικές εξαγωγές αντιμετωπίζονται ζητήματα κυρίως σε θεματικές:

1. Μη Δασμολογικά Εμπόδια πρόσβασης προϊόντων στην αγορά ΗΠΑ (κυρίως σε αγροδιατροφικά προϊόντα για την εισαγωγή των οποίων):
   • απαιτείται αναγνώριση ισοδυναμίας προδιαγραφών και συστημάτων παραγωγής της ενδιαφερόμενης χώρας εξαγωγής (για κρέας, πουλερικά και αυγά, αρμοδιότητας α/Υπηρεσίας FSIS, με εκκρεμότητα αιτήματος χώρας μας για κρέας χοίρου και αμνοεριφίων, νωπό κρέας / προϊόντα πουλερικών και προϊόντα αυγού) ή
   • έγκριση πρωτοκόλλου εισαγωγής κατόπιν αιτήματος της ενδιαφερόμενης χώρας (για φρέσκα φρούτα και λαχανικά, αρμοδιότητας α/Υπηρεσίας APHIS, με εκκρεμότητα αιτήματος χώρας μας για μήλα, αχλάδια και κεράσια και όχι για μεταποιημένα τρόφιμα εφόσον πληρούνται οι προδιαγραφές και διαδικασίες, ανά κατηγορία προϊόντων, από την Υπηρεσία FDA) και
2. Δασμολογικά Εμπόδια πρόσβασης προϊόντων στην αγορά ΗΠΑ, όπως:
   • οι πρόσθετοι δασμοί «Section 232», 25% σε προϊόντα χάλυβα και 10% σε προϊόντα αλουμινίου, που εισάγονται σε ΗΠΑ - όπως επισημάνθηκε παραπάνω, προς επίλυση βάσει συμφωνίας Ε.Ε. - ΗΠΑ για σχετικές διαβουλεύσεις,
   • οι πρόσθετοι δασμοί αντιντάμπινγκ σε εισαγόμενα στις ΗΠΑ προϊόντα ε/ εταιρειών χάλυβα και αλουμινίου, και
   • οι πρόσθετοι δασμοί «Section 301»10% για αεροσκάφη και 25% σε σειρά προϊόντων της Ε.Ε., λόγω της υπόθεσης ΠΟΕ επιδοτήσεων σε Airbus (σε βάρος ελληνικών εξαγωγών σειράς αγροδιατροφικών προϊόντων, όπως κυρίως σε εξαγωγές παρασκευασμένων ροδάκινων και φέτας, αν και εξαιρέθηκαν από εν λόγω δασμούς το ελαιόλαδο και οι ελιές από Ελλάδα, ενώ επεβλήθησαν σε άλλα κ-μ, ανταγωνιστικά, όπως Ισπανία). Η αναστολή είναι έως 11.7.2021, βάσει συμφωνίας Ε.Ε.-ΗΠΑ.

Πέραν των παραπάνω, οι ενδιαφερόμενοι Έλληνες εξαγωγείς καλούνται να αντιμετωπίσουν επιμέρους ζητήματα λόγω ανάπτυξης και μεγέθους της αμερικανικής αγοράς, όπως, κυρίως, έντονο ανταγωνισμό από πληθώρα εισαγόμενων προϊόντων. 

Κατά περίπτωση ζήτημα μπορεί να είναι η μερική διαφοροποίηση των κανόνων επιχειρηματικής δραστηριοποίησης ανά Πολιτεία, λαμβανομένου υπόψη του ομοσπονδιακού συστήματος διοίκησης της χώρας, με συναφή διαφοροποίηση επιχειρηματικού κόστους.

Επισημαίνεται ότι, αν και παραδοσιακά το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικής δράσης επικεντρώνεται στην Ανατολική Ακτή ΗΠΑ (Northeast και South Atlantic), και σε σημαντικότερες πύλες εισόδου ελληνικών προϊόντων (κυρίως Νέα Υόρκη), ωστόσο υπάρχεισημαντικό περιθώριο ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τόσο στις Μεσοδυτικές Πολιτείες (Midwest) και σε Πολιτείες του Νότου (South East Central και South West Central) όσο και στη Δυτική Ακτή (West/Mountain) και κυρίως West/Pacific, όπου, μεταξύ άλλων, συγκεντρώνεται η πλειονότητα των νεοφυών επιχειρήσεων και των εταιρειών τομέα ΤΠΕ.

Σημειώνεται, σε κάθε περίπτωση, ο δυναμικός ρόλος που διαδραματίζει η ομογένεια στις ΗΠΑ ως σθεναρή γέφυρα φιλίας, συνεργασίας και ενίσχυσης των υφιστάμενων μακρόχρονων δεσμών μεταξύ των δύο πλευρών, λαμβανομένης υπόψη της σημασίας των επαφών που η αμερικανική κυβέρνηση διατηρεί με ομογενειακές οργανώσεις, όπως AHEPA, AHI, Hellenic Initiative.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων των αρμόδιων αρχών, από τα γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων των πρεσβειών Αγίου Φραγκίσκου, Νέας Υόρκης, Ουάσιγκτον και Σικάγο, σε τέσσερις ευρύτερες κατηγορίες/κλάδους προϊόντων, κατανέμονται οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ: Τρόφιμα/ποτά, βιομηχανικά προϊόντα (προϊόντα χαλκού, σιδήρου, αλουμινίου, χημικά, πλαστικά κ.λπ.), δομικά υλικά και πετρελαιοειδή.

Έτσι, από την ετήσια έκθεση των γραφείων ΟΕΥ των πρεσβειών μας «Η οικονομία των ΗΠΑ και οι διμερείς οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα, 2020», που δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Εξωτερικών, για τις εξαγωγές, από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη διετία 2019 - 2020 προκύπτουν τα εξής στοιχεία:

• Η αισθητή άνοδος του μεριδίου των τροφίμων/ποτών, που κατέλαβαν το 2020 μερίδιο 35% έναντι 28% το 2019, παρά το τεράστιο πλήγμα που υπέστη ο κλάδος της εστίασης στις ΗΠΑ, δείγμα της δυναμικής και των δυνατοτήτων περαιτέρω διείσδυσής τους στην αμερικανική αγορά.
• Η σταθερότητα του μεριδίου των δομικών υλικών, που κατέλαβαν το 2020 μερίδιο 9%, έναντι 8% το 2019. Σημειώνεται ωστόσο η πτώση της αξίας των εξαγωγών ελληνικών τσιμέντων, με αξία 81,6 εκατ. ευρώ το 2020 έναντι 93,5 εκατ. ευρώ το 2019.
• Η πτώση του μεριδίου των βιομηχανικών προϊόντων, που κατέλαβαν το 2020 μερίδιο 29% έναντι 33% το 2019. Η σχετική πτώση, δεδομένου ότι η κατηγορία αυτή μονοπωλείται από δύο κατά βάσιν προϊόντα, ήτοι σωλήνες σιδήρου/χάλυβος και τα προϊόντα αλουμινίου, οφείλεται στην πολύ μεγάλη πτώση των προϊόντων αλουμινίου (44,7 εκατ. ευρώ αξία το 2020 έναντι 114,2 το 2019), η οποία κατά πάσα πιθανότητα αποδίδεται στο πλήγμα που υπέστη ο κατασκευαστικός κλάδος από την πανδημία του κορονοϊού.
• Η σημαντική πτώση του μεριδίου των πετρελαιοειδών, που έπεσαν στο 12% το 2020, έναντι 18% το 2019. Εικάζεται ότι η εν λόγω πτώση οφείλεται επίσης στις αναταραχές στην παγκόσμια αγορά καυσίμων, εξαιτίας της πανδημικής κρίσης.

Σε απόλυτα νούμερα, σημειώνεται η πτώση του βασικού κωδικού των πετρελαιοειδών «2710» (Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά και συναφή παρασκευάσματα) με αξία 78,4 εκατ. ευρώ το 2020 έναντι 183,42 εκατ. ευρώ το 2019. Επισημαίνεται ότι, για άλλη μια χρονιά, όπως έχουμε επισημάνει και σε παλαιότερα σημειώματά μας, ο εν λόγω κωδικός εμφανίζει αμελητέα κίνηση στα στοιχεία της αμερικανικής υπηρεσίας.

• Το προϊόν «Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα χωρίς ξύδι, μη κατεψυγμένα» (Κωδικός 2005) ήταν το πρώτο εξαγόμενο προϊόν μας στις ΗΠΑ το παρελθόν έτος, καταγράφοντας συνολική αξία εξαγωγών 136,3 εκατ., ευρώ έναντι 140,38 εκατ. ευρώ το 2019.

Το ίδιο προϊόν εμφανίζεται επίσης πρώτο στη λίστα της αρμόδιας αμερικανικής υπηρεσίας, με καταγεγραμμένη αξία 161,4 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, έναντι 167,42 εκατ. δολ. το 2019. Υπογραμμίζεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των εν λόγω εξαγωγών αφορά τις παρασκευασμένες ή διατηρημένες σε άρμη επιτραπέζιες ελιές (6ψήφιος κωδικός 2-005700), γεγονός που τις κατατάσσει, για άλλη μια χρονιά, στο σημαντικότερο εξαγόμενο αγροτικό προϊόν μας στις ΗΠΑ.

• Αξιοσημείωτη χαρακτηρίζεται ότι ήταν η άνοδος της αξίας των τυροκομικών προϊόντων με 30,65 εκατ. ευρώ έναντι 27,7 το 2019, παρά το γεγονός ότι οι σημαντικότεροι κωδικοί ελληνικών τυριών είχαν πληγεί από τους επιπρόσθετους δασμούς της κυβέρνησηςΤραμπ, στο πλαίσιο της αντιδικίας ΗΠΑ- Ε.Ε. για τις επιδοτήσεις στις βιομηχανίες κατασκευής αεροσκαφών.

Εικάζεται ότι η δασμολογική ανακατάταξη των τυροκομικών μας προϊόντων στην οποία κατέφυγαν πολλοί εισαγωγείς ευνόησε τη διατήρηση των εισαγωγών σε υψηλά επίπεδα.

• Υπογραμμίζεται το γεγονός ότι για την U.S.AI.T.C, το 2ο σημαντικότερο ελληνικό προϊόν που εξήχθη στις ΗΠΑ το 2020 ήταν τα ξυραφάκια, με αξία 100,6 εκατ. ευρώ έναντι 125,69 εκατ. ευρώ το 2019, ενώ η ΕΛΣΤΑΤ δεν καταγράφει καν το ανωτέρω προϊόν.
• Το 2020 σημειώθηκε πτώση των εξαγωγών ελληνικού ελαιόλαδου, με αξία 34,9 εκατ. ευρώ έναντι 38,85 εκατ. ευρώ το 2019. Τα αμερικανικά στοιχεία ωστόσο καταγράφουν σταθερότητα για το εν λόγω προϊόν, με 42 εκατ. δολάρια για το 2020 έναντι 42,9 εκατ.δολαρίων για το 2019.
• Σημειώνεται, σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές της χώρας μας από τις ΗΠΑ, ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η κατηγορία προϊόντων με την υψηλότερη αξία εισαγωγών στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ για το 2020 είναι η υπό τον κωδικό «2709» (Λάδια ακατέργαστα, από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά), με αξία 201,5 εκατ. ευρώ, έναντι 212,85 εκατ. ευρώ το 2019. 

Τα 20 κορυφαία ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα

Σύμφωνα με τα στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ, τα 20 κορυφαία εξαγόμενα προϊόντα (κατά τετραψήφιους Κωδικούς Συνδυασμένης Ονοματολογίας) της χώρας μας προς τις ΗΠΑ τo 2020 είναι τα ακόλουθα:

• Λαχανικά παρασκευασμένα ή διατηρημένα χωρίς ξύδι, μη κατεψυγμένα
• Τσιμέντα υδραυλικά, στα οποία περιλαμβάνονται και εκείνα που δεν είναι σε σκόνη
• Λάδια από πετρέλαιο ή ασφαλτούχα ορυκτά και συναφή παρασκευάσματα
• Λοιπά προϊόντα (εμπιστευτικού εμπορίου)
• Παρασκευάσματα διατροφής που δεν κατονομάζονται ούτε περιλαμβάνονται αλλού
• Οπτάνθρακας (κοκ) από πετρέλαιο, άσφαλτος από πετρέλαιο κ.λπ.
• Ελάσματα και ταινίες, από αργίλιο
• Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του
• Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί
• Καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης
• Αντιστάσεις ηλεκτρικές, ρεοστάτες και ποτενσιόμετρα (εκτός από θερμαντικές αντιστάσεις)
• Πέτρες κατάλληλες για λάξευση ή για την οικοδομική, φυσικές, άλλες από σχιστόλιθο, επεξεργασμένες και τεχνουργήματα από αυτές
• Μέρη από ιπτάμενα και διαστημικά οχήματα των κλάσεων 8801 και 8802
• Φύλλα και ταινίες, λεπτά, από αργίλιο (έστω και τυπωμένα ή επικολλημένα σε χαρτί, χαρτόνι, πλαστικές ύλες ή παρόμοια υποθέματα)
• Λαχανικά, καρποί και φρούτα και άλλα βρώσιμα μέρη φυτών, παρασκευασμένα ή διατηρημένα με ξίδι ή οξικό οξύ
• Σωλήνες από χαλκό
• Προϊόντα ομορφιάς ή φτιασιδώματος (μακιγιάζ) παρασκευασμένα και παρασκευάσματα για τη συντήρηση ή τη φροντίδα του δέρματος
• Συσκευές ηλεκτρικές, για το κλείσιμο, τη διακοπή, την προστασία ή τη σύνδεση ηλεκτρικών κυκλωμάτων
• Προϊόντα αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας
• Ψάρια, βρώσιμα, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη (εκτός από φιλέτα και άλλη σάρκα ψαριών της κλάσης 0304).