Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής γεωλόγους του Πανεπιστημίου Ντάραμ στη Βρετανία διατύπωσε μια θεωρία που έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον αν και σε πρώτη τουλάχιστον φάση η επιστημονική κοινότητα είναι επιφυλακτική. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η Ισλανδία είναι ότι κατάφερε να παραμείνει πάνω από το νερό από μια τεράστιας έκτασης περιοχή η οποία αποτελούσε μέρος της Παγγαίας, της πιο πρόσφατης υπερηπείρου του πλανήτη μας.
Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία η στεριά στην Γη χωριζόταν σε μεγάλα τμήματα τα οποία κατά περιόδους ενώνονταν και μετά διαλύονταν δημιουργώντας υπερηπείρους. Η πιο πρόσφατη υπερήπειρος ήταν η Παγγαία η οποία συναρμολογήθηκε πριν από πρίπου 355 εκατ. έτη και άρχισε να διαλύεται πριν από περίπου 175 εκατ. έτη δημιουργώντας τον παγκόσμιο χάρτη περίπου όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές ένα κομμάτι της Παγγαίας είχε έκταση από εξακόσιες χιλιάδες ως ένα εκατομμύριο τετρ. χλμ. και εκτεινόταν από τον Βόρειο Ατλαντικό μέχρι την Βρετανία. Αυτό το κομμάτι οι ερευνητές θεωρούν ότι ήταν μια άγνωστη μέχρι σήμερα ήπειρος της Παγγαίας την οποία ονόμασαν «Ισλανδική» ήπειρο.
Η ήπειρος αυτή βυθίστηκε και το μόνο που απέμεινε από αυτή είναι η Ισλανδία. Αν αυτή η νέα θεωρία ισχύει τότε καταρρίπτεται η κρατούσα θεωρία τόσο για τον σχηματισμό του εξωτερικού φλοιού του Βόρειου Ατλαντικού όσο και για τον σχηματισμό ηφαιστειακών νησιών όπως η Ισλανδία.
Οι ερευνητές αναφέρουν μάλιστα ότι αν ο εξωτερικός φλοιός της περιοχής είναι πράγματι πρώην κομμάτι μιας ηπείρου τότε θα υπάρχουν πλούσια αποθέματα μετάλλων και υδρογονανθράκων. Προτείνουν την συνέχιση των ερευνών είτε με μελέτη έμμεσων ευρημάτων όπως κρυστάλλων ζιρκονίου που μπορούν να υποδείξουν την ηλικία και καταγωγή διαφόρων πετρωμάτων είτε διεισδύοντας στον κατώτερο φλοιό της Ισλανδίας για να μελετηθούν δείγματα και να διαπιστωθεί αν διαθέτουν χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε μια ήπειρο.
