Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα από τις 16:00 ώρα Ελλάδος οι Μεξικανοί για να εκλέξουν τα μέλη της νέας κάτω βουλής του Κογκρέσου, τους κυβερνήτες πολιτειών και τοπικούς αξιωματούχους, σε μια εκλογική διαδικασία που θεωρείται δημοψήφισμα για τις προσπάθειες του προέδρου της χώρας Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ να αναδιαρθρώσει τους κρατικούς θεσμούς σε μια χώρα που έχει πληγεί από την πανδημία του κορωνοϊού, από μια βαθιά ύφεση και από την βία που συνδέεται με τα ναρκωτικά.

«Αυτό που διακυβεύεται δεν είναι τίποτα λιγότερο από το μέλλον του Μεξικού», είπε χαρακτηριστικά η Πάμελα Σταρ, καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας στη διάρκεια συζήτησης με θέμα τις εκλογές.

Δικαίωμα ψήφου στις σημερινές ενδιάμεσες εκλογές έχουν περίπου 93,5 εκατομμύρια Μεξικανοί και σύμφωνα με τα στοιχεία του εθνικού εκλογικού ινστιτούτου INE αυτές θα είναι οι μεγαλύτερες εκλογές στην ιστορία της χώρας καθώς κρίνονται και οι 500 έδρες της κάτω βουλής, οι 15 από τις 31 θέσεις κυβερνητών των πολιτειών και περίπου 2.000 θέσεις εκπροσώπων σε δημοτικό επίπεδο, αλλά όχι και οι έδρες στη Γερουσία.

Όπως επισημαίνει το Γερμανικό Πρακτορείο, από τότε που ξεκίνησε η προεκλογική εκστρατεία τον Σεπτέμβριο τουλάχιστον 89 πολιτικοί, περιλαμβανομένων 35 υποψηφίων, και δεκάδες συγγενείς και συνεργάτες τους έχουν δολοφονηθεί, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Etellekt.

Ο Λόπες Ομπραδόρ, ο οποίος αποδίδει την σχετιζόμενη με τις εκλογές έκρηξη βίας στα καρτέλ των ναρκωτικών που επιδιώκουν να επεκτείνουν την πολιτική επιρροή τους, έχει διαβεβαιώσει τους Μεξικανούς ότι η σημερινή διαδικασία θα διεξαχθεί σε κλίμα ασφάλειας.

Παρατηρητές επισημαίνουν ότι η εικόνα για τον Ομπραδόρ, ο οποίος βρίσκεται σχεδόν στα μισά της εξαετούς θητείας του έπειτα από μια σαρωτική νίκη, δεν είναι θετική. Μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να πατάξει τη βία, ενώ το Μεξικό είναι μια από τις περισσότερο πληγείσες χώρες από την πανδημία.

Ακόμη και το δυστύχημα στο μετρό της πρωτεύουσας, στις 3 Μαΐου, με 26 νεκρούς δεν φαίνεται όμως να επηρέασε σημαντικά το ποσοστό αποδοχής του προέδρου, ο οποίος συγκεντρώνει περίπου το 60% στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, κυρίως χάρη στο δημοφιλές προφίλ του.

Ο ίδιος ο πρόεδρος οφείλει μεγάλο μέρος της δημοφιλίας του στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας που προώθησε με στόχο την βοήθεια των ηλικιωμένων και των φτωχών πολιτών.

Ο Ομπραδόρ εξελέγη το 2018 για μια εξαετή θητεία με τη δέσμευση να αναδιαρθρώσει το "νεοφιλελεύθερο" οικονομικό μοντέλο του Μεξικού, να πατάξει την διαφθορά και να δώσει τέλος στις υπερβολές μιας προνομιούχου ελίτ.

Η οικονομία του Μεξικού, η δεύτερη μεγαλύτερη της Λατινικής Αμερικής, βυθίστηκε κατά 8,5% το 2020, στη χειρότερη ύφεση δεκαετιών, παρότι η κυβέρνηση προβλέπει ανάκαμψη για αυτόν τον χρόνο.

Ο 67χρονος Λόπες Ομπραδόρ έχει αποφύγει να ενισχύσει την οικονομία με δημοσιονομικά κίνητρα λέγοντας ότι θα ήταν απερισκεψία να αυξηθεί το εθνικό χρέος.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το κόμμα του, το MORENA, να χάνει πιθανόν κάποιες από τις 253 έδρες που κατέχει στην κάτω βουλή, αλλά ενδεχομένως να διατηρεί την πλειοψηφία με την βοήθεια των συμμάχων του, των Πρασίνων και των Εργατικών.

Οι υποστηρικτές του Λόπες Ομπραδόρ λένε ότι είναι ο πρώτος πρόεδρος που έβαλε το συμφέρον της μεξικανικής πλειονότητας πάνω από εκείνο της πλούσιας ελίτ.

Οι επικριτές του τον κατηγορούν για επικίνδυνη ροπή προς τον αυταρχισμό με επιθέσεις στο δικαστικό σύστημα και στο Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο που, σύμφωνα με τους ίδιους, υπονομεύουν τους συνταγματικούς ελέγχους.

Παρότι τα κυριότερα κόμματα της αντιπολίτευσης, το κεντρώο PRI, το συντηρητικό PAN και το αριστερό PRD, έχουν σχηματίσει συμμαχία, παραμένουν εξασθενημένα από την σαρωτική νίκη του Λόπες Ομπραδόρ το 2018.

Κατά την προεκλογική περίοδο, ο πρώην πρόεδρος της χώρας Φελίπε Καλδερόν, ένας επί μακρόν πολέμιος του Λόπες Ομπραδόρ, δήλωσε ότι οι Μεξικανοί επιλέγουν σε αυτές τις εκλογές ανάμεσα "στη δημοκρατία και στην δικτατορία".

Ο κεντροδεξιός Καλδερόν, ο οποίος ηγήθηκε του Μεξικού από το 2006 ως το 2012, δήλωσε ότι η αριστερή κυβέρνηση του Λόπες Ομπραδόρ δεν εκτιμά πολύ το Σύνταγμα ή τους νόμους.

«Αν δεν το σταματήσουμε αυτό, οδεύουμε εκεί που βρίσκεται η Βενεζουέλα», είχε πει ο Καλδερόν σε μια διαδικτυακή συζήτηση τον Μάιο.

Από την πλευρά του ο Λόπες Ομπραδόρ έχει κατηγορήσει τον Καλδερόν ότι του στέρησε την προεδρία το 2006 και συχνά τον αναφέρει ως τμήμα ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος.

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters, dpa