Της Ανθής Αγγελοπούλου
[email protected]
Εντείνεται η προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο έναντι της πανδημίας που έπληξε την ανθρωπότητα από τις αρχές του 2020. Μέχρι σήμερα προσμετράμε εκατομμύρια νεκρών και για πρώτη φορά μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κυβερνήσεις, οργανώσεις, φορείς, επιστήμονες και απλοί πολίτες συνεργάζονται για να αντιμετωπιστεί ο αόρατος εχθρός, η πανδημία του νέου κορονοϊού.
Η επιστημονική κοινότητα σε συνεργασία με φαρμακευτικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες κατάφερε λίγες μέρες πριν εκπνεύσει το 2020 να δώσει στις χώρες τα πρώτα εμβόλια για την αντιμετώπιση του ιού. Αυτή στιγμή η Ευρώπη -και κατά συνέπεια και η Ελλάδα- εμβολιάζει με 4 διαφορετικά εμβόλια τους πολίτες, ενώ οι μελέτες συνεχίζονται για την εξεύρεση και νέων θεραπειών έναντι της νόσου Covid-19.
Η πανδημία αναδιαμόρφωσε τις αγορές διεθνώς, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στο επιχειρείν σε όλους τους κλάδους μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με τον αντίκτυπο σε μερικές περιπτώσεις να είναι μεγάλος και σε άλλες μικρότερος. Ωστόσο, έφερε στο προσκήνιο τη δυναμική των συνεργασιών και την αξία της συνένωσης δυνάμεων. Το έδαφος έγινε πιο πρόσφορο για περαιτέρω ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς, με τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρηματοδοτεί σημαντικό μέρος των κρατών στην αντιμετώπιση της πανδημίας (όπως η αγορά εμβολίων κεντρικά), ενώ οι όποιες απώλειες και η μείωση των κερδών αντισταθμίστηκαν με την επικείμενη ανάπτυξη μέσω της έρευνας και καινοτομίας.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έθεσε σε εφαρμογή σημαντικά προγράμματα για την Υγεία, την Έρευνα και την Καινοτομία, όπως το πρόγραμμα InvestEU, το οποίο θα στηρίξει στρατηγικές επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής φαρμάκων, ιατροτεχνολογικών προϊόντων και ιατρικών εφοδίων, ύψους 400 δισ. ευρώ. Ένα ακόμα πρόγραμμα είναι το «EU4Health», ύψους 5,1 δισ. ευρώ, που έχει στόχο να προετοιμαστούν τα συστήματα υγείας της Ε.Ε. για πιθανές μελλοντικές απειλές κατά της υγείας, ενώ το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», συνολικού προϋπολογισμού 95,5 δισ. ευρώ, αφορά επενδύσεις μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της Ε.Ε.
Από την άλλη, κορυφαίες εταιρείες ανά τον κόσμο ενώνουν τις δυνάμεις τους και αναπροσαρμόζουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα όχι μόνο για να μετριάσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, δεχόμενες πιέσεις, κυρίως υπό τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, αλλά και για να κάνουν καλύτερα και αποδοτικότερα αναπτυξιακά προγράμματα για το μέλλον. Στην ελληνική αγορά οι εταιρείες δείχνουν διάθεση οικονομικής στήριξης της κοινωνίας. Πρόσφατα, περισσότερες από 40 εταιρείες φαρμάκου ανακοίνωσαν σοβαρές επενδύσεις ύψους 600 εκατ. ευρώ σε βάθος 4ετίας με πολλαπλασιαστική αξία για την ελληνική οικονομία, τα δημόσια έσοδα και το ΑΕΠ, καθώς και τη δημιουργία 2.000 θέσεων εργασίας. Από την άλλη σε τροχιά ανάπτυξης και επενδύσεων μπαίνει και το κομμάτι των κλινικών μελετών, με τους αρμόδιους να επισημαίνουν και τη θετική πλευρά της πανδημίας, η οποία ήταν η σταδιακή ενσωμάτωση του ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα της Υγείας.
Το περιβάλλον που διαμορφώθηκε επηρέασε, μεταξύ άλλων, και τον τομέα των συγχωνεύσεων και εξαγορών, με τις περισσότερες συναλλαγές να τίθενται σε αναστολή για το 2020, όμως οι αναλυτές επισημαίνουν ότι αναμένεται ισχυρή ανάκαμψη της αξίας των συγχωνεύσεων και εξαγορών παγκοσμίως το 2021.
Για παράδειγμα, η δραστηριότητα συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο των βιοεπιστημών ανήλθε σε 159 δισ. δολ. το 2020, από 306 δισ. δολ. το 2019, σύμφωνα με την έκθεση της EY. Αυξήθηκαν όμως σημαντικά οι συμμαχίες εταιρειών, καθώς ως τα τέλη Νοεμβρίου 2020 οι αγοραστές υπέγραψαν 261 συμφωνίες για συνεργασίες, αξίας σχεδόν 140 δισ. δολ. σε προκαταβολές και ενδιάμεσες πληρωμές. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγάλες εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας έχουν σημαντικά αποθέματα κεφαλαίου διαθέσιμα για εξαγορές. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ανάμεσα στις κορυφαίες 35 εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας, το αναπτυξιακό κενό το 2020 αυξήθηκε από 9 δισ. δολ. σε 29 δισ. δολ., καθώς οι επεμβάσεις καθυστέρησαν ή ακυρώθηκαν, το 2021 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που οι εταιρείες ιατρικής τεχνολογίας θα απελευθερώσουν τη δυναμική τους για εξαγορές.
Με λίγα λόγια, οι τάσεις αυτές αποτελούν «εμβόλιο» αισιοδοξίας, διότι δείχνουν ότι το 2021 θα είναι μια χρονιά αυξημένης δραστηριότητας στον τομέα της Υγείας και στην Επιχειρηματικότητα, γεγονός που αναμένεται να αντισταθμίσει σοβαρά τις όποιες απώλειες καταγράφηκαν από την πανδημία και να ισορροπήσουν και πάλι οι αγορές και κατ’ επέκταση οι κοινωνίες.
