«Αυξάνονται οι προβληματισμοί για πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Κίνα που καλύπτονται από μυστήριο» τιτλοφορείται δημοσίευμα του Al Jazeera σχετικά με δύο νέους, υπό κατασκευή πυρηνικούς αντιδραστήρες, που θα παράγουν πλουτώνιο και για τους οποίους «κανείς εκτός Κίνας δεν ξέρει εάν θα έχουν διπλή πολιτική- στρατιωτική χρήση».
Οι δύο αντιδραστήρες κατασκευάζονται στο νησί Τσανγκμπιάο, και είναι οι πρώτοι CFR-600 (China Fast Reactor 600), ψυχόμενοι με νάτριο και ταχέων νετρονίων (fast-neutron).
O πρώτος αναμένεται να συνδεθεί με το δίκτυο ηλεκτροδότησης το 2023 και ο δεύτερος κατά το 2026. Μαζί θα βοηθήσουν στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, είναι πυρηνικοί αναπαραγωγοί (παράγουν περισσότερο καύσιμο από αυτό που καταναλώνουν) αντιδραστήρες (nuclear breeder) κλειστού κύκλου καυσίμου, και παράγουν πλουτώνιο. Το πλουτώνιο αυτό μπορεί να υποστεί επεξεργασία και να χρησιμοποιηθεί ως πηγή καυσίμου για άλλους πυρηνικούς αντιδραστήρες- αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την γρήγορη παραγωγή πολλών πυρηνικών κεφαλών και σε μικρό χρονικό διάστημα.
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, κανείς εκτός των Κινέζων αξιωματούχων και εταιρειών που έχουν να κάνουν με την κατασκευή τους δεν γνωρίζει εάν προορίζονται μόνο για πολιτική χρήση ή και για σκοπούς κατασκευής πυρηνικών όπλων. Το ερώτημα αυτό αποκτά περαιτέρω σημασία, δεδομένων των κατηγοριών των ΗΠΑ προς την Κίνα πως αντιστέκεται στις διμερείς συνομιλίες με την Ουάσινγκτον για τη μείωση των πυρηνικών.
Σύμφωνα με το Al Jazeera, ο λόγος που αυτοί οι αναπαραγωγοί αντιδραστήρες καλύπτονται από πέπλο μυστηρίου είναι πως η Κίνα, που είχε μέχρι πρόσφατα διαφάνεια ως προς το πολιτικό της πρόγραμμα πλουτωνίου, σταμάτησε τις ετήσιες εθελοντικές δηλώσεις στην ΙΑΕΑ (Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας) σχετικά με τα αποθέματα πολιτικού πλουτωνίου της το 2017, και δεν έχει προσθέσει τους αντιδραστήρες ως τώρα στη βάση δεδομένων της υπηρεσίας. Αυτό δημιουργεί προβληματισμούς μεταξύ ειδικών: Σε πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Nonproliferation Policy Education Center στην Ουάσινγκτον αναφέρεται ότι η Κίνα θα μπορούσε να παράγει, με συντηρητικές εκτιμήσεις, 1.270 πυρηνικά όπλα ως το 2030, απλά εκμεταλλευόμενη το πλουτώνιο οπλικής βαθμίδας που θα παράγεται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα- ή ακόμα και διπλάσια εάν χρησιμοποιηθεί ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού ή σύνθετοι πυρήνες ουρανίου-πλουτωνίου. Σημειώνεται πως αυτή τη στιγμή οι πυρηνικές κεφαλές της Κίνας υπολογίζεται πως είναι 300-350.
