Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Οι σημερινές ποσότητες εμβολίων δεν επαρκούν για την καταπολέμηση της πανδημίας. Για τον ΠΟΥ και χώρες όπως η Ινδία και η Νότια Αφρική η λύση είναι απλή: Ας καταργηθούν, έστω και προσωρινά, οι ακριβές ευρεσιτεχνίες (πατέντες) με τις οποίες οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες έχουν κατοχυρώσει την τεχνογνωσία τους για τα εμβόλια, παράγοντας συγκεκριμένες ποσότητες σε υψηλό κόστος. Αν γίνει αυτό, υποστηρίζουν οι ενδιαφερόμενες χώρες, θα μπορούν να παρασκευάζουν εμβόλια όλοι όσοι διαθέτουν την τεχνική δυνατότητα, σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
Είναι πράγματι τόσο απλό; Όταν πρόκειται για τη σοβαρότερη κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με το ρίσκο ανάπτυξης εμβολίων να έχει αναληφθεί με δημόσια χρήματα, η συμφωνία TRIPS (Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights) του ΠΟΕ και τα άλλα επιχειρήματα είναι προσχήματα.
Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ να στηρίξει την πρόταση περί προσωρινής κατάργησης της πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια για την Covid-19 είναι «μνημειώδης», όπως τη χαρακτήρισε ο επικεφαλής του ΠΟΥ.
Η απόφαση είναι ιστορική και για έναν επιπλέον λόγο: λόγω των τρομακτικών πιέσεων της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία ήταν από τους βασικούς χρηματοδότες της πολιτικής του πορείας.
Η απόφαση είναι ιστορική, γιατί και η Ε.Ε., που δηλώνει τώρα ανοικτή, ήταν απρόθυμη, και ο Μπιλ Γκέιτς αντιστεκόταν σε μια τέτοια προοπτική. Ερωτηθείς από το βρετανικό Sky News τον περασμένο μήνα εάν πιστεύει πως η αλλαγή στους περιορισμούς που θέτει το πατεντάρισμα των εμβολίων «θα ήταν βοηθητική», απάντησε «όχι». «Αυτό που καθυστερεί την υπόθεση δεν είναι η πνευματική ιδιοκτησία».
Είναι και ο σφοδρός οικονομικός και γεωπολιτικός ανταγωνισμός γύρω από τα εμβόλια, είναι και οι μηχανισμοί ελέγχου των εξαγωγών εμβολίων ή συστατικών εμβολίων, που έχει προωθήσει η πλούσια Δύση, είναι και οι παραγγελίες πολλαπλάσιων δόσεων απ’ αυτές που χρειάζεται, είναι και η πνευματική ιδιοκτησία.
Ας μην ανησυχούν, όμως, όσοι ειρωνεύονταν και κουβέντα για τις ευρεσιτεχνίες δεν ανέχονταν. Ήδη είναι ξεκάθαρο ότι θα τραβήξει μήνες η διαδικασία μέχρι να υπάρξει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου συμφωνία.
Ας μην ανησυχούν. Ήδη, όπως αναφέρει το Reuters, αμερικανικές εταιρείες κινητοποιούνται για να διασφαλίσουν πως οι διαπραγματεύσεις στον ΠΟΕ θα οδηγήσουν σε μια εξαίρεση σημαντικά στενού εύρους και μικρής διάρκειας.
Ας μην ανησυχούν, η αναστολή της ευρεσιτεχνίας δεν θα στείλει λάθος μήνυμα στους καινοτόμους της βιομηχανίας. Η λύση θα είναι «ρεαλιστική». Σ’ αυτό συμφωνούν οι ειδικοί. Εκεί όπου διαφωνούν οι Έλληνες πολιτικοί είναι ποιος είναι πιο... Μπάιντεν στη μικρή μας πόλη. Δεν έχουμε πάθει αποκολοκύνθωση όλοι.
