Της Πέπης Γρηγοριάδου
[email protected]

Μία συμβολική ημέρα εορτασμού ταιριάζει σε γενέθλια, επετείους και ονομαστικές εορτές. Δεν φαίνεται όμως ότι αρκεί για να περιγράψει την πραγματικότητα και να αφυπνίσει πολιτικούς, οργανώσεις, επιχειρήσεις και κοινωνίες να δώσουν μάχη για την πραγματική ισότητα των φύλων όχι μόνο σε φτωχές και οπισθοδρομικές κοινωνίες αλλά ακόμη και στη Δύση.

Η πρώτη Ημέρα της Γυναίκας εορτάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στη Νέα Υόρκη. Η 8η Μαρτίου ως «Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας» καθιερώθηκε το 1975 από τα Ηνωμένα Έθνη. Όμως οι γυναίκες εξακολουθούν να μένουν πίσω σε θέσεις στην πολιτική και τις επιχειρήσεις, τις αμοιβές και -κυρίως σε φτωχότερες χώρες- στην εκπαίδευση αλλά και σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.

Ακόμη και σήμερα γίνονται αντικείμενο συναλλαγής ίσως και από την ίδια την οικογένειά τους που   τις οδηγεί σε έναν γάμο για το «συμφέρον όλων». Υπάρχουν όμως και φωτεινές εξαιρέσεις, μόνο που δυστυχώς -όπως καταδεικνύει η στατιστική - είναι λίγες.

ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μπορεί η βασίλισσα της αρχαίας Αιγύπτου Κλεοπάτρα (βασιλεία 51 π.Χ. - 30 π.Χ.) να έμεινε στην ιστορία, όπως και η αυτοκράτειρα Θεοδώρα στο Βυζάντιο (527 μ.Χ.- 548 μ.Χ.) καθώς και η σύγχρονη «Σιδηρά Κυρία» της Μεγάλης Βρετανίας, η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ (1979-1990), όμως οι γυναίκες χρειάστηκε να δώσουν πολλές και μεγάλες μάχες για να αποκτήσουν ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άντρες.

Για πρώτη φορά στη Νήσο Μαν το 1881 μπορούσαν να ψηφίσουν οι γυναίκες που κατείχαν ιδιοκτησία, ενώ το 1917 αυτό ήταν δυνατό στον Καναδά και το 1918 στη Βρετανία και τη Γερμανία. Το 1920 στις ΗΠΑ, το 1944 στη Γαλλία και μόλις το 1952 στην Ελλάδα.

Οι χώρες με γυναίκα πρωθυπουργό

REUTERS

Σήμερα περίπου δέκα χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη διοικούνται από εκλεγμένες στην εξουσία γυναίκες. Αυτή που ξεχωρίζει είναι φυσικά η Άνγκελα Μέρκελ που έγινε η πρώτη γυναίκα καγκελάριος στη Γερμανία το 2005 και εξακολουθεί να κατέχει το αξίωμα έως τον Σεπτέμβριο που λήγει η θητεία της και δεν θα θέσει ξανά υποψηφιότητα. Στη διάρκεια της θητείας της κλήθηκε να διαχειριστεί τρεις μεγάλες κρίσεις. Τη χρηματοοικονομική με τα μνημόνια και τις απειλές περί Grexit - και όχι μόνο, την προσφυγική το 2015 και εδώ και έναν χρόνο την υγειονομική και τις κοινωνικοοικονομικές συνέπειές της.

Στις 3 από τις 4 σκανδιναβικές χώρες οι πολίτες επέλεξαν γυναίκα πρωθυπουργό. Στη Νορβηγία την Έρνα Σόλμπεργκ το 2013 και ξανά το 2017, στη Φινλανδία το 2019 την 35χρονη Σάνα Μαρίν και στη Δανία τη Μέτε Φρεντέρικσεν, η οποία έγινε το 2019 η δεύτερη και η νεότερη Δανέζα πρωθυπουργός (41 ετών).

Στη βόρεια Ευρώπη, στην Ισλανδία, από το 2017 πρωθυπουργός είναι η 45χρονη Κατρίν Γιακομπσντότιρ, ενώ την ίδια χρονιά ανέλαβε πρωθυπουργός στη γειτονική μας Σερβία η επίσης 45χρονη Άνα Μπρνάμπιτς. 

REUTERS

Εκτός Ευρώπης, στη Νέα Ζηλανδία το 2017 η Τζασίντα Κέιτ Λόρελ Άρντερν ανέλαβε την πρωθυπουργία και θεωρείται από τις πιο επιτυχημένες πολιτικούς στο αξίωμα. Εστιάζει στα προβλήματα που σχετίζονται με την παιδική φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες και χειρίστηκε με ιδιαίτερη ψυχραιμία και ισορροπία την κρίση του 2019, κατά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση ακροδεξιού εναντίον μουσουλμάνων στο Κράισττσερτς. Από τις αρχές του 2020, διακρίθηκε για τις εξαιρετικές πρωτοβουλίες που έλαβε και τα δραστικά έκτακτα μέτρα που προώθησε κατά της πανδημίας του Covid-19.

Γυναίκες πρωθυπουργούς συναντάμε στην Ταϊβάν, την Τσάι Ινγκ Βεν από το 2016, στη Ναμίμπια τη Σάρα Κουγκονγκέλουα από το 2015, στο Μπαγκλαντές τη Σεΐχ Χασίνα Γουαζέντ που πρωτοεκλέχθηκε το 1996 και επανήλθε στην εξουσία -με σαρωτική νίκη του κόμματός της- το 2009, στα Μπαρμπέιντος τη Μία Μότλεϊ από το 2018. 

Μέχρι πριν από λίγες ημέρες θα προσθέταμε στη λίστα τη νομπελίστρια, ακτιβίστρια και πολιτικό Αούνγκ Σαν Σου Κι που ήταν πρωθυπουργός της Μιανμάρ  από το 2016 έως την ανατροπή της την 1η Φεβρουαρίου μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που οδήγησε σε πολύνεκρες διαδηλώσεις.

Ερχόμενοι στην Ελλάδα, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τη Βασιλική Θάνου, πρώην πρόεδρο του Αρείου Πάγου, η οποία διατέλεσε υπηρεσιακή πρωθυπουργός το κρίσιμο 2015.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Το 2020, εκλεγμένη - όχι άμεσα από τη λαϊκή βάση αλλά από τους εκπροσώπους του λαού στη Βουλή - στο ανώτατο αξίωμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, η δικαστικός και νομικός Κατερίνα Σακελλοροπούλου η οποία έχει διατελέσει και πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας από το 2018 έως το 2020.

Πριν από δύο ημέρες, η ΠτΔ σε ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα τις γυναίκες τόνισε: Παρότι η αρχή της «ίσης αμοιβής για ίση εργασία» θεσμοθετήθηκε ήδη το 1957 με τη Συνθήκη της Ρώμης, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων εξακολουθεί να ανέρχεται σε 14% στην Ευρώπη και σε 23% παγκοσμίως, ενώ υπογράμμισε ότι: «Oι ανισότητες δεν ανατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη. Η ισότητα είναι μια πρόκληση που δεν αφορά μόνο τις γυναίκες, αλλά όλους μας, ιδίως όσες και όσους έχουμε τη δυνατότητα να συμβάλλουμε στη χάραξη και εφαρμογή σύγχρονων πολιτικών για την επίτευξη του στόχου αυτού».

ΣΕ ΘΕΣΜΟΥΣ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

Εκτός από την πολιτική, ανώτατα αξιώματα θεωρούνται και οι θέσεις σε διεθνείς οργανισμούς - θεσμούς που χαράσσουν στρατηγική για το μέλλον των δεκάδων κρατών - μελών τους. Σε μερικούς από τους γνωστότερους ηγούνται γυναίκες.

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

REUTERS

Το τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαδέχτηκε από το Μάριο Ντράγκι η πρώην γενική διεθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Μαντλέν Οντέτ Λαγκάρντ. 

Σε δήλωσή της για τη διαχείριση της πανδημίας μετά το πρώτο κύμα ανέφερε ότι οι γυναίκες πρωθυπουργοί διαχειρίστηκαν καλύτερα την κρίση του νέου κορωνοϊού στη χώρα τους συγκριτικά με τους άρρενες ομολόγους τους. «Έχω μάθει ότι οι γυναίκες έχουν τάση να κάνουν καλύτερη δουλειά» δήλωσε σε συνέντευξή της στη Washington Post και ανέφερε ως παράδειγμα τη Γερμανίδα καγκελάριο 'Αγκελα Μέρκελ αλλά και την πρόεδρο της Ταϊβάν, την πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας και του Βελγίου. 

«Ηγεσία σημαίνει έμπνευση. Σημαίνει να είσαι ταυτόχρονα υπεύθυνος και υπόλογος. Σημαίνει ακόμη να νοιάζεσαι για τους άλλους. Νομίζω ότι η διάσταση της καλής βούλησης είναι κάτι που αυτές οι γυναίκες κατάφεραν να εκφράσουν καλά», πρόσθεσε η 65χρονη Γαλλίδα δικηγόρος και πολιτικός.

Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου

REUTERS

ΠΟΕ: Ένας οργανισμός που καλείται να επιλύσει δύσκολες εξισώσεις εν μέσω εμπορικών πολέμων και brexit. Η Νγκόζι Οκόντζο-Ιουέιλα έγινε η πρώτη γυναίκα και μάλιστα μαύρη στο τιμόνι του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Η 66χρονη Νιγηριανή οικονομολόγος που εργαζόταν στην Παγκόσμια Τράπεζα για 25 χρόνια στοχεύει σε νέες συμφωνίες για τον Οργανισμό των 164 μελών, ενώ κατά την άφιξή της την πρώτη ημέρα στα κεντρικά γραφεία του ΠΟΕ δίπλα στη λίμνη της Γενεύης, δήλωσε: «Νιώθω υπέροχα. Έρχομαι σε έναν από τους πιο σημαντικούς θεσμούς στον κόσμο και έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε. Νιώθω έτοιμη να ξεκινήσουμε».

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

REUTERS

Η Ούρσουλα Γκέρτρουντ φον ντερ Λάιεν ηγείται της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η 62χρονη Γερμανίδα γιατρός και πολιτικός (Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης - CDU) διατέλεσε από τον Δεκέμβριο του 2013 έως τον Ιούλιο 2019 Ομοσπονδιακή υπουργός Άμυνας σε δύο κυβερνήσεις της Μέρκελ. Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας δήλωσε: 

«Oι γυναίκες απαντούν στα στερεότυπα ακολουθώντας τον δικό τους δρόμο, δείχνοντας ισχυρή ηγεσία και υπερέχοντας στον τομέα τους». Η πρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ότι «καριέρα και μητρότητα μπορούν να πάνε μαζί»  και πρόσθεσε ότι η Κομισιόν αναμένεται να προτείνει νέα νομοθεσία για την καταπολέμηση της βίας εναντίον των γυναικών, κάτι που, όπως υπογράμμισε, είναι ακόμη πιο επείγον λόγω του lockdown.

Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

REUTERS

Η Κρισταλίνα Ιβάνοβα Γκεοργκίεβα-Κίνοβα ανέλαβε γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στη θέση της Κριστίν Λαγκάρντ, από τον Οκτώβριο του 2019 και σηματοδότησε μία στροφή από την πολιτική αυστηρής λιτότητας. Η 67χρονη οικονομολόγος που γεννήθηκε σε ένα φτωχό κομμουνιστικό χωριό της Βουλγαρίας προέρχεται από οικογένεια με παππούδες που ήταν αμόρφωτοι και γονείς που απλώς τελείωσαν το σχολείο.

Ωστόσο η δική της πορεία ήταν τελείως διαφορετική. Υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ από το 2014 έως το 2016, ενώ στην Παγκόσμια Τράπεζα, όπου ύστερα από μακρά θητεία έγινε γενική της διευθύντρια το 2017, απέκτησε εκτεταμένη εμπειρία σε θέματα περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης.

Η θητεία της (από τον Οκτώβριο του 2019) συνέπεσε με την έναρξη της πανδημίας και τα lockdowns, τα οποία περιέγραψε ως το μεγαλύτερο οικονομικό σοκ μετά τη Μεγάλη Ύφεση του 1929. Είναι υπέρ της στήριξης των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας για να μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση, ενώ θεωρεί ότι πρέπει να παλέψουμε για έναν καλύτερο καπιταλισμό και να δώσουμε ίσες ευκαιρίες ανάπτυξης. 

ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η Λίλι Λέντμπετερ πρωτοστάτησε κατά των εργασιακών διακρίσεων και υπέρ των ίσων αμοιβών στις ΗΠΑ. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα έδωσε το όνομά της στο νόμο - ορόσημο του 2009 για την αρχή της ίσης αμοιβής ανδρών και γυναικών στον εργασιακό χώρο.

Η Λέντμπετερ ήταν εργάτρια σε εργοστάσιο και μετά από 20 χρόνια εργασίας, το 1998, λίγο πριν από τη συνταξιοδότησή της διαπίστωσε ότι της κατέβαλαν αμοιβή 40% μικρότερη από εκείνη των ανδρών συναδέλφων της. Σε μια μάχη Δαυίδ εναντίον Γολιάθ, η θιγμένη σύζυγος και μητέρα από την Αλαμπάμα παρακίνησε τον πρόεδρο Ομπάμα να υπογράψει τον πρώτο του νόμο που έφερε το όνομά της. 

Μισθολογικές ανισότητες και θέσεις στα δ.σ. ευρωπαϊκών εισηγμένων

Οι διαφορές μεταξύ των φύλων στην απασχόληση, στις ώρες εργασίας και τις αμοιβές παραμένουν και στην Ευρώπη. Συνολικά την τελευταία δεκαετία, το χάσμα στην απασχόληση αντρών και γυναικών μειώθηκε ελάχιστα, ενώ χαμηλότερη είναι και η αμοιβή τους. Στο πλαίσιο αυτό, νομοθεσία με στόχο την εξασφάλιση ότι οι γυναίκες και οι άνδρες θα λαμβάνουν την ίδια αμοιβή για όμοια εργασία στο ίδιο κράτος-μέλος πρότεινε πριν από δύο ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της κοινοτικής δράσης για την καταπολέμηση των μισθολογικών διακρίσεων μεταξύ των φύλων.

Ωστόσο, η Ε.Ε. παρουσιάζει καλύτερη εικόνα σε σύγκριση με πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Σύμφωνα με τον δείκτη SDG (Δείκτης Στόχων Αειφόρου Ανάπτυξης) το 2018, 11 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν βαθμολογία πάνω από 80 στα 100 για τον Στόχο Αειφόρου Ανάπτυξης για την ισότητα των φύλων. Η Σουηδία, η Φινλανδία και η Γαλλία βρίσκονται στην πρώτη θέση, σημειώνοντας πάνω από 87 και καταλαμβάνουν αντίστοιχα τη 2η, την 3η και την 5η παγκοσμίως, ενώ 11 κράτη μέλη της Ε.Ε. βρίσκονται στα 20 κορυφαία παγκοσμίως.

Αλλά, η πραγματικότητα είναι ότι ακόμη και στην ΕΕ, όπου η ισότητα των φύλων διασφαλίζεται από τον νόμο, η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών εξακολουθεί να μην είναι απτή πραγματικότητα σε πολλές περιπτώσεις. Ενώ το χάσμα μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση κλείνει και αντιστρέφεται, αυτό δεν παρέχει ακόμη πραγματική ισότητα των φύλων στην εργασία στις χώρες της ΕΕ. Οι περισσότεροι δείκτες για την ισότητα των φύλων είναι στάσιμοι, σύμφωνα με στοιχεία της ec.europa.eu.

Σήμερα στην Ευρώπη μόνο το 33% των μελών σε διοικητικά συμβούλια και το 16% των executives είναι γυναίκες ενώ μόλις το 5% των εταιρειών (30 από τις 600 εισηγμένες στον χρηματιστηριακό δείκτη Euro Stoxx 600) σύμφωνα με τον δείκτη Gender Diversity Index του EWOB ακολουθούν την ισορροπία των φύλων σε θέσεις ηγεσίας.

Η πρόοδος στην ισότητα των φύλων έχει επίσης καθυστερήσει όσον αφορά το ποσοστό των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Επί του παρόντος, μόνο το 6,3% των θέσεων CEO σε μεγάλες εισηγμένες εταιρείες στην ΕΕ κατέχονται από γυναίκες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2020 από τα 9,5 εκατ. άτομα σε διοικητικές θέσεις στην ΕΕ, οι γυναίκες ήταν 3,3 εκατ. Το μεγαλύτερο μερίδιο καταγράφηκε σε Λετονία (45%), ενώ η χαμηλότερη εκπροσώπηση συναντάται στην Κροατία  (24%). Στην Ελλάδα το μερίδιο είναι 29%.

Οι αλλαγές στη συμπεριφορά και τις συμπεριφορές έρχονται πολύ αργά, δείχνοντας την ανάγκη για συνεχή δέσμευση όλων των παραγόντων. 

Οι προτεραιότητες των γυναικών CEOs

Η ευελιξία, η καινοτομία, η χρήση νέων τεχνολογιών και η έμφαση στο εργατικό δυναμικό είναι οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους κινούνται οι γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας παγκοσμίως, σύμφωνα με έρευνα της KPMG. 

SHUTTERSTOCK

Για το 82% των γυναικών σε ανώτερες θέσεις παγκοσμίως, η ευελιξία αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα για τη διασφάλιση της επιβίωσης της ίδιας τους της εταιρείας, με το δείγμα της Ελλάδας να συμφωνεί μεν αλλά με λιγότερο ποσοστό (78%).

Οι γυναίκες στελέχη θεωρούν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση βρίσκεται στην κινητοποίηση της εταιρείας προς την κατεύθυνση της καινοτομίας και το 95%δηλώνουν ότι οι διαδικασίες καινοτομίας και η εφαρμογή της στην εταιρεία χρειάζεται να βελτιωθούν.

Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες παρά κινδύνους. Αυτό πιστεύει το 83% των γυναικών ανώτερων στελεχών στην Ελλάδα και το 71% στον υπόλοιπο κόσμο. 

Το εργατικό δυναμικό παίζει κρίσιμο ρόλο σύμφωνα με τις γυναίκες επικεφαλής στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο: Σε ποσοστό 73% και 63% αντίστοιχα δηλώνουν ότι θα επενδύσουν στην ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού τους πριν ξεκινήσουν να επενδύουν στις νέες τεχνολογίες.

ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Το βασικότερο όπλο για την ένταξη στην αγορά εργασίας και κατά συνέπεια την οικονομική ανεξαρτησία είναι η εκπαίδευση. Η Πακιστανή Μαλάλα Γιουσαφζάι άρχισε να μιλάει για το δικαίωμα των γυναικών στην εκπαίδευση από μικρή ηλικία και όταν ήταν 15 χρόνων δέχτηκε δολοφονική επίθεση από τους Ταλιμπάν, διότι αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σχολείο αλλά και γενικότερα για την ακτιβιστική της δράση υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στη μόρφωση. 

REUTERS

Το 2013 της απονεμήθηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ και ήταν υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο τελικά της απονεμήθηκε το 2014 για τον αγώνα της για το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση και έγινε -σε ηλικία 17 ετών-  ο νεότερος κάτοχος του βραβείου Νόμπελ στον κόσμο. Αργότερα ίδρυσε το Malala Fund, με στόχο όλα τα παιδιά στο Πακιστάν να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, την οποία θεωρεί το πιο αποτελεσματικό όπλο, το οποίο «μπορεί να αλλάξει τον κόσμο».

Το κόστος για τον πλανήτη μας από τη μη εκπαίδευση των κοριτσιών μπορεί να φτάσει έως και τα 30 τρισ. δολ. σε έσοδα και παραγωγικότητα.

Σήμερα περισσότερα από 130 εκατομμύρια κορίτσια στον κόσμο ηλικίας 6-17 ετών βρίσκονται εκτός σχολείων, ενώ λιγότερο από τα δύο τρίτα των κοριτσιών στις χώρες χαμηλού εισοδήματος τελειώνουν το Δημοτικό και λιγότερο από το ένα τρίτο το Γυμνάσιο.

Το top 10 των χωρών με δυσκολίες πρόσβασης στην εκπαίδευση

Μερικές χώρες ή περιοχές θεωρούνται πραγματικά επικίνδυνες ή αποτρεπτικές για τη συμμετοχή των κοριτσιών στην εκπαίδευση, σύμφωνα με το BBC που έκανε μία κατάταξη των δέκα δυσκολότερων χωρών για προσβάσιμη παιδεία:

REUTERS/AFOLABI SOTUNDE

Νιγηρία: Μόνο το 17% των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 24 είναι μορφωμένα. Πριν από λίγες ημέρες συνέβη δεύτερο περιστατικό - μέσα σε μία εβδομάδα- απαγωγής εκατοντάδων μαθητριών από το σχολείο στην πόλη Ζανγκέμπε στη βορειοδυτική Νιγηρία. Το φαινόμενο παρουσιάζει έξαρση στα βόρεια της αφρικανικής χώρας, ενώ παλαιότερα σε απαγωγές από σχολεία επιδίδονταν μόνο στα νοτιοανατολικά οι ισλαμιστικές οργανώσεις Μπόκο Χαράμ και Ισλαμικό Κράτος.

Αφγανιστάν: Mεγάλο χάσμα μεταξύ των φύλων και στην εκπαίδευση.

Τσαντ: Πολλά κοινωνικά και οικονομικά εμπόδια για τα κορίτσια και τις γυναίκες στην εκπαίδευση.

Μάλι: Μόνο το 38% των κοριτσιών τελειώνουν το δημοτικό σχολείο.

Γουινέα: Ο μέσος χρόνος εκπαίδευσης στις γυναίκες άνω των 25 ετών είναι μικρότερος από ένα έτος.

Μπουρκίνα Φάσο: Μόνο το 1% των κοριτσιών ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Λιβερία: Σχεδόν τα 2/3 των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός σχολείου.

Αιθιοπία: Δύο στα πέντε κορίτσια παντρεύονται πριν από την ηλικία των 18 ετών.

Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία: 1 δάσκαλος για κάθε 80 μαθητές.

Νότιο Σουδάν: Τα 3/4 των κοριτσιών δεν πάνε σχολείο.

Εμπόδια στον δρόμο προς το σχολείο

Σήμερα, ένα νεαρό κορίτσι στο Νότιο Σουδάν είναι 3 φορές πιο πιθανό να πεθάνει κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό από το να ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με στοιχεία του World Vision.

Εκτός από την έλλειψη εκπαιδευτικών, τα κορίτσια στις φτωχότερες χώρες αντιμετωπίζουν πολλά βασικά εμπόδια στον δρόμο για το σχολείο.

REUTERS/MOHAMED NURELDIN ABDALLAH

Το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων και νερού σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν δηλώσει φυσικές καταστροφές. Οι γυναίκες και τα παιδιά αε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες με έλλειψη νερού είναι υπεύθυνα για τη συλλογή του. 

Πολλά σχολεία δεν διαθέτουν ασφαλείς τουαλέτες ή υγιεινό νερό, καθιστώντας αδύνατο για τα κορίτσια να παραμείνουν στο σχολείο όταν αρχίζουν να έχουν περίοδο.

Επιπρόσθετα πολιτιστικοί κανόνες και πρακτικές συντείνουν στο ότι πολλές οικογένειες και πολιτισμοί ευνοούν την εκπαίδευση μόνο για αγόρια. Ακόμη και για εκείνα τα κορίτσια που ξεκινούν το σχολείο, πολιτιστικές πρακτικές όπως ο παιδικός γάμος μπορούν να σταματήσουν την εκπαίδευσή τους.

Επιπλέον εμπόδια, η απόσταση και το κόστος. Σε πολλά μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου, το πλησιέστερο δημοτικό σχολείο μπορεί να απέχει 4 ή 5 ώρες με τα πόδια. Παρόλο που η πρωτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να είναι δωρεάν, υπάρχουν συχνά σχετικές δαπάνες (βιβλία, στολές, μεταφορά) που αποδεικνύονται πολύ βαριές για τις φτωχές οικογένειες που συχνά επιλέγουν να στείλουν στο σχολέιο μόνο τα αγόρια.

Η ένταξη των κοριτσιών στην εκπαίδευση συμβάλλει στη μείωση των παιδικών γάμων, της παιδικής θνησιμότητας, του ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων και άλλων βίαιων πρακτικών, ενώ τους προσφέρει διεξόδους προσωπικές και επαγγελματικές αυξάνοντας τις ευκαιρίες για να βελτιώσουν τη ζωή τους.

Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Οι γυναίκες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν επηρεαστεί δυσανάλογα από την πανδημία του κορωνοϊού διότι αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα των εργαζομένων στην υγεία και σε άλλες θέσεις εργασίας της πρώτης γραμμής, σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ.

Η πανδημία έχει επίσης οδηγήσει σε αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος των γυναικών, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΕΕ για την ισότητα των φύλων. Οι γυναίκες ανέλαβαν επίσης περισσότερες ευθύνες φροντίδας κατά τη διάρκεια των lockdowns.

SHUTTERSTOCK

Περισσότερες γυναίκες έμειναν εκτός εργασίας στην αρχή της πανδημίας και αντιμετωπίζουν έκτοτε μεγαλύτερες δυσκολίες για να βρουν νέα δουλειά. Αυτή η τάση συνεπακόλουθα θα οδηγήσει σε χαμηλότερες συντάξεις, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ των φύλων και σε αυτόν τον τομέα.

Ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, σε μήνυμα που ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσε ευγνώμων για την καθοριστική συμβολή των γυναικών στην πρόοδο της οικουμένης και τον κομβικό τους ρόλο στη ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι δηλώσεις έγιναν με αφορμή το γυναικείο μήνα ιστορίας, τον μήνα κατά τη διάρκεια του οποίου αναδεικνύονται η συνεισφορά των γυναικών στην πορεία της ιστορίας και ο ζωτικός τους ρόλος στην κοινωνία.

Το μήνυμα πρέπει να ακουστεί στα πέρατα της οικουμένης για να σταματήσει η κακοποίηση, η εκμετάλλευση και η δυσμενής μεταχείριση εκατομμυρίων γυναικών στον κόσμο. Πόσα χιλιόμετρα άραγε πρέπει ακόμη να διανύσει ο ανθρώπινος πολιτισμός ώστε τα κορίτσια να έχουν ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση και αργότερα ως γυναίκες στην κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική.