Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Για τον πρωτογενή κλάδο το 2021 η συγκυρία είναι σημαντική. Μολονότι η χρονιά εξακολουθεί να «χρωματίζεται» από την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού, το 2021 αποτελεί ένα έτος «γέφυρα» για τη μετάβαση του εγχώριου παραγωγικού τομέα στην επόμενη μέρα. Η έννοια της επόμενης μέρας δεν περιορίζεται μόνο στη νέα προγραμματική περίοδο, η έναρξη της οποίας με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα τοποθετείται το 2023, αλλά και στην αναγκαία μεταρρύθμιση του μοντέλου ανάπτυξης της εγχώριας αγροτικής οικονομίας.
Η φετινή χρονιά όπως και η επόμενη είναι σημαντικές, δεδομένου ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο έπακρο ως προς την κατεύθυνση του σχεδιασμού, της οργάνωσης και της ανάπτυξης στρατηγικών για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και ως προς τη στοχευμένη διασύνδεση των παραγωγικών κλάδων.
Γυρνώντας πίσω τον χρόνο στο 2020, η λέξη-κλειδί για τη χρονιά που πέρασε είναι «πρωτοφανής». Πρωτοφανής γιατί ένα γεγονός προκάλεσε αλυσιδωτές κρίσεις σε υγειονομικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Το 2020, ωστόσο, επιβεβαίωσε αυτό που όλοι γνωρίζουν: ότι ο πρωτογενής τομέας είναι μια «ασπίδα» θωράκισης έναντι των κρίσεων.
Και αυτό γιατί, παρά τους κραδασμούς που δέχθηκε, ο εγχώριος πρωτογενής κλάδος εμφάνισε σημαντικές αντιστάσεις και προσαρμοστικότητα, με αποτέλεσμα να συνεχίσει την παραγωγική του δυναμική και σε κάποιες περιπτώσεις όπως π.χ. εξωστρέφεια, να ενδυναμωθεί. Το 2020 θα μπορούσε να αποτελεί το έτος κατά το οποίο ο παραγωγικός κλάδος της χώρας να δώσει το έναυσμα στους αρμόδιους χάραξης στρατηγικών ανάπτυξης να αποκτήσουν ένα όραμα. Εξάλλου, όλες οι αλλαγές ξεκινούν από ένα όραμα, που δεν επιχειρεί απλώς να βελτιώσει
τις συνθήκες που επικρατούν, αλλά να πάει ένα βήμα παραπέρα, να διαμορφώσει νέους «όρους στο παιχνίδι» και να πετύχει μια θετική προοπτική με πολλαπλασιαστικό όφελος.
Επισιτιστική ασφάλεια και επάρκεια
Με την πανδημία να συνεχίζει να ταλανίζει την ανθρωπότητα, το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχει περίοδος χάριτος για την οικονομία. Εθνικές κυβερνήσεις και Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλουν να επιδείξουν άμεσα αντανακλαστικά. Ειδικά για το πεδίο της αγροτικής ανάπτυξης το «στοίχημα» είναι διπλό, γιατί πάνω σε αυτή βασίζεται η επισιτιστική ασφάλεια και επάρκεια.
Η συγκυρία δεν επιτρέπει πλέον ευχολόγια. Στα δύσκολα μετριούνται οι αντοχές και στα πιο δύσκολα οι αλήθειες. Τόσο ο γεωργικός όσο και ο κτηνοτροφικός κλάδος απέδειξαν ότι, παρά τα κακώς κείμενα και τις χρόνιες αστοχίες στην εγχώρια πολιτική για την αγροτική ανάπτυξη, δεν τα παρατούν. Εξαιτίας της δεκαετούς ύφεσης ο εγχώριος πρωτογενής κλάδος έγινε ξανά ελκυστικός στους νέους. Και δεν είναι το «πριμ» της πρώτης εγκατάστασης που θα κρατήσει τους νέους στην καλλιέργεια. Αυτό που θα κρατήσει τους νέους είναι η προοπτική εξέλιξης. Κανένας νέος δεν μπορεί να παραμείνει σε μια συνθήκη μάταιων επιδόσεων. Ο αγροτικός κόσμος απέχει από τα στερεότυπα του παρελθόντος. Οι νέοι επιδιώκουν την εκπαίδευσή τους σε βέλτιστες πρακτικές καλλιέργειας, στις ψηφιακές τεχνολογίες, στην καινοτομία, στις συνέργειες, στην εξωστρέφεια. Η λέξη-κλειδί λοιπόν για την επόμενη διετία σε ό,τι αφορά τον αγροτικό τομέα πρέπει να αφορά την «πιστότητα». Δηλαδή, τις δράσεις, τα κίνητρα και τις δυνατότητες που θα προσφέρει η πολιτεία ώστε να διατηρήσει την πιστότητα των παραγωγών στη δραστηριότητά τους. Γιατί χωρίς πρωτογενή τομέα δεν μπορεί και δεν θα υπάρξει καμία συνέχεια.