Από την έντυπη έκδοση
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος
Η αισιοδοξία σίγουρα προσφέρει ελπίδα και άρα είναι τονωτική ένεση της ζωής. Στην άλλη όχθη όμως υπάρχει και η πραγματικότητα. Και αυτή η τελευταία, αν μη τι άλλο, θέλει κάποια προσοχή. Ιδιαίτερα σήμερα, στην εποχή της πανδημίας του κορονοϊού. Ήδη από τα τέλη Δεκεμβρίου 2020, δύο νέα στελέχη του ιού διαδίδονται ταχύτατα στη Βρετανία και τη Νότια Αφρική.
Παρουσιάζουν δε υψηλή μεταδοτικότητα, φαινόμενο που μόνον κινδύνους εγκυμονεί. Ακόμα χειρότερα, ενώ έχουν εκκινήσει οι πρώτοι εμβολιασμοί δεν είναι ξεκάθαρο αν τα διάφορα εμβόλια καλύπτουν τις μεταλλάξεις. Και αυτό είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα για τη χάραξη πολιτικής προστασίας της δημόσιας υγείας. Και όχι μόνον στο μέτρο που η πανδημία έχει ποικίλες οικονομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις.
Οι εξελικτικοί βιολόγοι αντιμετώπισαν με σχετική αδιαφορία την εμφάνιση μεταλλάξεων: αυτή είναι κατά, την εκτίμησή τους, η αναμενόμενη μορφή συμπεριφοράς των ιών, καθώς η φυσική επιλογή ευνοεί εκείνα τα στελέχη που διαδίδονται ευκολότερα αλλά και είναι ίσως λιγότερο θανατηφόρα.
Ορισμένοι από τους ιούς που σήμερα προξενούν κοινά κρυολογήματα, μπορεί να είχαν ξεκινήσει ως ιοί επικίνδυνοι όσο ο SARS-Cov-2, αλλά ηρέμησαν καθώς γερνούσαν. Όμως, οι αρμόδιοι για την υγειονομική πολιτική δεν μπορούν να φανούν τόσο ψύχραιμοι. Ένας πιο μεταδοτικός ιός που θα αποδειχθεί το ίδιο επικίνδυνος -όπως συμβαίνει με το νέο στέλεχός του- σημαίνει ότι τα νοσοκομεία θα μπορούσαν να κατακλυσθούν.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα φέρει στα όριά τους συστήματα υγείας που ήδη έχουν υποστεί σοβαρό κλονισμό και κάποια κυριολεκτικά παραπαίουν.
Πάνω από 50 χώρες ως γνωστόν έσπευσαν να απαγορεύσουν την είσοδο σε ταξιδιώτες προερχόμενους από τη Βρετανία μόλις οι επιστήμονες ανακοίνωσαν δημοσίως το νέο στέλεχος του ιού, στα μέσα Δεκεμβρίου. Σε πολλές υπήρξε απαγόρευση εισόδου και σε όσους προέρχονταν από τη Νότια Αφρική. Παρόμοια μέτρα, όμως, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να κερδίσουν λίγο χρόνο. Το βρετανικό νέο στέλεχος του κορονοϊού μέχρι το ξεκίνημα του 2021 έφθασε να καλύπτει το 42% των κρουσμάτων που εμφανίζονταν στο Λονδίνο, μία από τις πόλεις με τις πυκνότερες συνδέσεις στον κόσμο. Θα ήταν απλοϊκό να πιστέψει κανείς -έτσι που διαδόθηκαν τα πρώτα στελέχη του ιού από τα κέντρα του σκι στις Άλπεις τον περασμένο χειμώνα και από την Ισπανία το καλοκαίρι- ότι τα νέα στελέχη δεν έχουν ήδη διαδοθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, ο βρετανικός Economist εκτιμά ότι η έξοδος από το τούνελ είναι μάλλον μακριά.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, καθώς σε πολλές χώρες γίνονται λίγες μόνο έρευνες για την ανάλυση του γονιδιώματος του κορονοϊού προκειμένου να επισημανθούν τυχόν μεταλλάξεις του, σε μερικές δε δεν γίνεται καν τέτοια έρευνα, μπορεί κι άλλα στελέχη περισσότερο μεταδοτικού κορονοϊού να διαδίδονται ήδη χωρίς αυτό να γίνεται γνωστό. Το καλό είναι ότι τα νέα αυτά στελέχη είναι απίθανο να μολύνουν εκ νέου όσους έχουν ήδη νοσήσει από Covid-19, ή και να αποφύγουν την επίδραση των σημερινών εμβολίων. Τελικά, πάντως, η φυσική επιλογή θα το αλλάξει και αυτό όσο θα εμβολιάζονται όλο και περισσότεροι άνθρωποι - όμως στα εμβόλια θα μπορέσουν να επέρχονται μικρές μεταβολές, ώστε να συνεχίσουν να είναι αποτελεσματικά. Με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech, η διαδικασία αυτή θα απαιτεί μόλις 6 εβδομάδες.
Πάντως, ακόμη και πλούσιες χώρες που έχουν αποθέματα εμβολίων δεν θα έχουν αρκετές δόσεις προκειμένου να σταματήσουν τη διάδοση του ιού, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι. Η επείγουσα έγκριση του εμβολίου AstraZeneca/Οξφόρδης θα βοηθήσει, όμως οι καθυστερήσεις δεν θα λείψουν. Οι δε φτωχότερες χώρες, αλλά και οι μεσαίου εισοδήματος, θα παραμείνουν για περισσότερο χρόνο εκτεθειμένες.
Οι χώρες της Ευρώπης, αλλά και πολλές άλλες θα υποχρεωθούν να αντιμετωπίσουν αυτήν την ταχύτατα μεταβαλλόμενη πραγματικότητα με επανεκτίμηση της ισορροπίας μεταξύ των αυστηρών μέτρων εγκλεισμού που απαιτούνται προκειμένου να ανακοπεί η ταχύτερη μετάδοση του ιού και του πιο μακροπρόθεσμου κόστους που αυτά συνεπάγονται σε επίπεδο σχολείων, υγείας και οικονομικής επιβίωσης. Στην άκρη του τούνελ φαίνεται κάποιο φως, όμως η διαδρομή γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη, αναφέρει το βρετανικό περιοδικό, που θέλει να είναι συγκροτημένα αισιόδοξο.
Και ως φαίνεται, τα γεγονότα το δικαιώνουν προκαλώντας βέβαια τεράστια ανησυχία σε κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Είναι προφανές έτσι ότι η δωδεκάμηνη πανδημία αποκτά διαρθρωτικό χαρακτήρα, φαινόμενο που φέρνει στο προσκήνιο μια εξόχως ενδιαφέρουσα και κρίσιμη διάσταση, που είναι αυτή της οικονομίας της ζωής...
