Αλήθεια πόσο (νομίζουμε ότι) γνωρίζουμε την πρωτεύουσα και τα κρυμμένα αρχιτεκτονικά στολίδια της; Πόσα κτήρια της περιόδου 1830-1940 διατηρούνται στην Αθήνα; Πού βρίσκονται οι πολυκατοικίες του μοντέρνου κινήματος; Πότε κτίστηκαν τα σπουδαία σχολικά κτήρια του προγράμματος Παπανδρέου; Ποια είναι τα κτήρια που κατασκεύασε ο Επαμεινώνδας Κυπριάδης; Είχε νοσοκομεία η Αθήνα τον 19ο αιώνα; Πού έγινε η παράδοση της πόλης των Αθηνών στους Γερμανούς κατακτητές;
Τις απαντήσεις σε αυτά και σε πολλά άλλα ερωτήματα μπορεί κανείς να βρει σε τέσσερα έργα που σχεδίασε και υλοποίησε η MONUMENTA το διάστημα 2013-2020, στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Καταγραφή, τεκμηρίωση και ανάδειξη κτηρίων 19ου και 20ού αιώνα στην Αθήνα», με την αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Τα έργα αφορούν ένα πληροφοριακό σύστημα, ένα βιβλίο, ένα ντοκιμαντέρ και μία εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα.
• Το ελεύθερα προσβάσιμο πληροφοριακό σύστημα http://www.docathens.org περιλαμβάνει τα 11.200 καταγεγραμμένα από τη MONUMENTA κτήρια, δηλαδή όσα σώζονται στις επτά δημοτικές κοινότητες της Αθήνας και χρονολογούνται την περίοδο 1830-1940. Φωτογραφίες, σχέδια και πληροφορίες, που συνεχώς αυξάνονται, τεκμηριώνουν την αρχιτεκτονική κληρονομιά και αποτελούν ένα μοναδικό εργαλείο έρευνας και γνωριμίας με τα κτήρια και την πόλη.
• Το πολυσέλιδο και πλούσια εικονογραφημένο βιβλίο «Ανιχνεύοντας την αρχιτεκτονική της Αθήνας. Η καταγραφή και η τεκμηρίωση των κτηρίων της περιόδου 1830-1940» αποτελεί ένα τεκμήριο του έργου της καταγραφής κτηρίων που πραγματοποίησε η MONUMENTA, το οποίο δεν περιορίστηκε στην επιτόπια έρευνα, αλλά αναζήτησε και κατέγραψε τις μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν σε αυτά τα κτήρια, των μηχανικών που τα σχεδίασαν και έφερε στο φως δεκάδες αρχεία. Περιλαμβάνει τρεις ενότητες: α) παρουσίαση των προγραμμάτων καταγραφής και τεκμηρίωσης κτηρίων, τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, τις αξίες της καταγραφής αλλά και της συμμετοχής σε αυτήν, β) κείμενα για την αρχιτεκτονική της Αθήνας και το αστικό πράσινο, γ) φωτογραφίες 1.620 κτηρίων.
• Το δεκαπεντάλεπτο ντοκιμαντέρ της MONUMENTA «Τα κτήρια είναι σαν τους φίλους» παρουσιάζει την προσπάθεια να καταγραφούν όλα τα παλαιά κτήρια της Αθήνας, οι ιστορίες τους, οι αναμνήσεις των ανθρώπων που τα έζησαν, με απώτερο στόχο να στρέψουμε τη ματιά μας σε αυτά και να τα προστατεύσουμε. (Σκηνοθεσία: Νίκος Αναγνωστόπουλος).
• Το app της MONUMENTA «Κτήρια της Αθήνας» είναι δωρεάν διαθέσιμο για συσκευές iOS και Αndroid. Η δωρεάν και εύκολη σε χρήση εφαρμογή προσφέρει περιηγήσεις και πληροφορίες για τα κτήρια της Αθήνας της περιόδου 1830-1940. Ανά πάσα στιγμή, ο χρήστης μπορεί να δει αν βρίσκεται κοντά σε κάποια από αυτά, να αναζητήσει το κτήριο του ενδιαφέροντός του και να σημειώσει τα αγαπημένα. Κτήρια νεοκλασικά, εκλεκτικιστικά, μοντέρνα, κάθε χρήσης, με μικρές και μεγάλες ιστορίες είναι προσβάσιμα στους κατοίκους, τους επισκέπτες, τους περιπατητές της πόλης. Ήδη σχεδιάζεται ενημερωμένη έκδοση.
