Για την εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία στον καρκίνο μίλησε στη «Ν» ο ιατρός Ηλίας Αθανασιάδης, Παθολόγος – Ογκολόγος, Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ εξηγώντας τα οφέλη της χρήση του entrectinib, το οποίο έλαβε πρόσφατα έγκριση από τον ΕΜΑ για τη θεραπεία συμπαγών όγκων με μοριακή αλλαγή τόσο στα παιδιά όσο και σε ενήλικες.
Γιατρέ μου τι εννοούμε ότι λέμε εξατομικευμένη διάγνωση στην ογκολογία; Τι συνεπάγεται αυτό από πλευράς διάγνωσης αλλά κυρίως από πλευράς θεραπείας;
Η κλασική προσέγγιση ήταν να αναπτύσσουμε θεραπείες και να θέτουμε νέες ενδείξεις για συγκεκριμένο νόσημα που καθορίζεται από την προέλευση από συγκεκριμένο όργανο. Τώρα θεωρούμε ότι οι καρκίνοι που προέρχονται από ένα όργανο είναι ένα σύνολο από διαφορετικά νοσήματα που χρειάζονται διαφορετικές θεραπείες. Η αναγνώριση της εξατομικευμένης ταυτότητας κάθε όγκου μέσα στο συνολικό πληθυσμό είναι η εξατομικευμένη διάγνωση. Αντίστοιχα η ιδιαίτερη θεραπεία που δίνουμε σε κάθε ξεχωριστή ομάδα είναι εξατομικευμένη θεραπεία.
Πόσο σημαντικό μπορεί να είναι για τον ασθενή. Ποια είναι τα οφέλη;
Τα ανωτέρω αποτελούν σημαντική πρόοδο. Όταν εφαρμόζεις μια θεραπεία αδιακρίτως σε ένα πληθυσμό ωφελούνται λίγοι και η θεραπεία έχει συνολικά μικρή και δυσδιάκριτη ωφέλεια, αφού θεραπεύουμε πολλούς ασθενείς που δεν θα πάρουν κανένα αποτέλεσμα και θα επιβαρυνθούν με τοξικότητα. Με την εξατομίκευση προσφέρουμε θεραπεία σε μικρότερη ομάδα ασθενών με πολύ καλύτερα και πολλές φορές εξαιρετικά αποτελέσματα. Άρα, όπου η πρόοδος της επιστήμης επιτυγχάνει την εξατομίκευση τα κέρδη είναι σημαντικά για τους ασθενείς.
Όταν μιλάμε για μοριακό προφίλ στον καρκίνο, τι ακριβώς εννοούμε;
Μοριακό προφίλ είναι η ανάγνωση των μοριακών χαρακτηριστικών του όγκου. Πραγματοποιείται με comprehensive genome analysis που αποτελεί λεπτομερειακή ανάλυση του γονιδιώματος, των επιγενετικών αλλαγών και των χαρακτηριστικών του στρώματος του όγκου.
Εξηγήστε μας επίσης θεραπείες ανεξαρτήτως ιστολογικού τύπου (tumor-agnostics), όπως το entrectinib που πήρε πρόσφατα έγκριση ΕΜΑ. Τι ακριβώς είναι και ποια η συμβολή τους στη θεραπευτική φαρέτρα;
Οι εξατομικευμένες θεραπείες καθιστούν τον κλασσικό τρόπο που γίνονται οι κλινικές μελέτες και οι εγκρίσεις φαρμάκων, τουλάχιστον δυσλειτουργικό. Η tumor agnostic προσέγγιση αναδεικνύει τη χρήση των φαρμάκων ανεξάρτητα από την πρωτοπαθή εστία. Έτσι, εφόσον όλοι οι όγκοι που φέρουν μοριακές αλλαγές στο NTRK παρουσιάζουν ικανοποιητικές κλινικές ανταποκρίσεις σε φάρμακα όπως το entrectimib ή το larotrectinib που έχουν στόχο το NTRK η προσέγγιση αλλάζει. Χορηγείται έγκριση να χορηγηθεί το entrectimib σε όλους τους όγκους με μοριακές αλλαγές στο NTRK, ανεξαρτήτως πρωτοπαθούς εστίας. Αυτό είναι παράδειγμα tumor agnostic indication.
Επίσης, το entrectinib σε ποιες μορφές καρκίνου έχει ενδείξεις και έχει λάβει έγκριση;
Έχει λάβει έγκριση σε όλους τους συμπαγείς όγκους που φέρουν την μοριακή αλλαγή παιδιατρικής ηλικίας και ενηλίκων.
Ανθή Αγγελοπούλου
