Σχεδόν ένας χρόνος συμπληρώνεται από τότε που ο νέος κορωνοϊός έκανε την εμφάνισή του στην Βουχάν της Κίνας για να πλήξει έπειτα πάνω από 210 χώρες και περιοχές του πλανήτη.
Μέχρι σήμερα η πανδημία έχει στοιχίσει την ζωή σε 1.507.323 ανθρώπους ενώ έχουν καταγραφεί 65.277.100 επιβεβαιωμένα κρούσματα, σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση του Πανεπιστημίου John Hopkins.
Η πανδημία ήρθε και σάρωσε τον πλανήτη δοκιμάζοντας τις αντοχές των συστημάτων υγείας, κλείνοντας τα σύνορα, αμφισβητώντας τον σύγχρονο τρόπο ζωής, μετασχηματίζοντας την αγορά εργασίας, εντείνοντας τις κοινωνικές ανισότητες, διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών, καλλιεργώντας τον εθνικισμό των εμβολίων. Αξιοσημείωτες αναμένεται να είναι επίσης οι επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στην γεωπολιτική σκηνή.
Ανάμεσα σε όλες αυτές τις αλλαγές στις οποίες οδήγησε η υγειονομική κρίση και οι πολλές από τις οποίες είναι αποτέλεσμα των αποφάσεων που έλαβαν οι κυβερνήσεις στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την πανδημία, έχει υποστηριχθεί από πολλούς πως συμπεριλαμβάνεται και το τέλος της παγκοσμιοποίησης. Ακόμη και πριν το ξέσπασμα της πανδημίας πολλοί ήταν εκείνοι που αμφισβητούσαν, πολεμούσαν ή προέβλεπαν το τέλος της παγκοσμιοποίησης.
Τα νέα όμως από το μέτωπο του εμβολίου πέρα από το γεγονός ότι σκορπά την αισιοδοξία πως πλησιάζει το τέλος της πανδημίας, δημιουργούν μια ευκαιρία για την «κακοποιημένη» παγκοσμιοποίηση, σημειώνει άρθρο γνώμης των Financial Times που υπογράφει η Τζίλλιαν Τετ και καταλήγει πως τελικά ο Covid-19 περισσότερο οδήγησε την παγκοσμιοποίηση στην μετάλλαξη παρά που την σκότωσε.
Ο Covid-19 έχει υποδείξει και αναδείξει την μετάδοση μεταξύ των συνόρων. Έχει επίσης πυροδοτήσει την ξενοφοβία και τις προστατευτικές πρακτικές. Η κούρσα του εμβολίου κατά του κορωνοϊου έχει επίσης δημιουργήσει τον εθνικισμό των εμβολίων, ποια χώρα δηλαδή θα προλάβει να εξασφαλίσει περισσότερες δόσεις για τον πληθυσμό της. Την ίδια στιγμή όμως η κούρσα αυτή αποδεικνύει πως ένας παγκοσμιοποιημένος κόσμος δεν έχει μόνο αρνητικά, σημειώνεται. Άλλωστε η παγκοσμιοποίηση δεν είναι μία επιλογή που κάνουμε, αλλά η πραγματικότητα στην οποία ζούμε.
Ποια είναι αυτά τα οφέλη; Η παγκόσμια επιστημονική συνεργασία, απαντάει η αρθρογράφος προβλέποντας πως το 2021 η παγκοσμιοποίηση θα ανακάμψει δυναμικά παρά τα πρόσφατα σημάδια για το αντίθετο.
Για να στοιχειοθετήσει την πρόβλεψή της επικαλείται μετρήσεις που πραγματοποιεί η DHL σε συνεργασία με το Stern Business School του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Άνρθρωποι, χρήμα, αγαθά, πληροφορία
Τι δείχνουν επομένως τα στοιχεία; Αρχικά επιβεβαιώνουν ότι η παγκοσμιοποίηση υποχώρησε το 2020 σε χαμηλά επίπεδα σε σχετικό δείκτη που χρησιμοποιεί ως βάση το έτος 2000. Προβλέπει όμως σίγουρη ανάκαμψη το 2021.
Η μελέτη των DHL/NYU βασίζεται σε τέσσερις παραμέτρους, την μετακίνηση ανθρώπων, χρήματος αγαθών και ιδεών.
Η παγκοσμιοποίηση κατέρρευσε, όπως ήταν αναμενόμενο λόγω των lockdown, στον πρώτο δείκτη φέτος αγγίζοντας επίπεδα μετακίνησης πολιτών σε επίπεδα του 1990.
Οι ροές χρήματος φρέναραν επίσης έπειτα από τις ανοδικές τάσεις που καταγράφοντας από την οικονομική κρίση του 2008 και μετά.
Την ίδια πορεία ακολούθησε η πορεία του εμπορίου. Το διασυνοριακό εμπόριο άνθησε προς το τέλος του 20ου αιώνα και καθώς οι εταιρείες επένδυαν στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Έπειτα είδε μια μικρή πτώση ο εμπόριο ως συνέπεια διάφορων εξελίξεων, όπως ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, και φέτος λόγω της πανδημίας σημείωσε αναμενόμενη βουτιά. Ανέκαμψε όμως σημαντικά και πιο γρήγορα απ’ ό,τι περίμεναν αρκετοί αναλυτές. Σύμφωνα μάλιστα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το παγκόσμιο εμπόριο βρίσκεται 3-4% κάτω από τα προ-πανδημίας επίπεδα με την συνολική βουτιά για το 2020 να υπολογίζεται στο 9,2%- αισθητή μικτότερη πτώση από την αρχική πρόβλεψη τον Απρίλιο για βουτιά 12,9%. Αυτή η ανάκαμψη όμως ενδέχεται να «ξεθυμάνει», σύμφωνα με τον ΠΟΕ, καθώς αποδίδει ένα μέρος της στο στοκάρισμα των επιχειρήσεων.
Το εντυπωσιακό, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των FT, είναι ότι οι εταιρείες δεν αναδιαμορφώνουν ή επαναπατρίζουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες στο βαθμό που θα αναμενόταν με βάση την αβεβαιότητα στην οποία οδηγεί η υγειονομική κρίση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ανησυχίες για τις εφοδιαστικές αλυσίδες και το διασυνοριακό εμπόριο. Όμως οι ανησυχίες εστιάζουν περισσότερο στην αβεβαιότητα που δημιουργούν άλλοι παράγοντες.
Σε πρόσφατη μελέτη της HSBC σε 10.000 εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο, το 93% ανησυχεί για τους κινδύνους από πολιτικές αναταραχές και τον προστατευτισμό.
Σε έρευνα της McKinsey, ως παράγοντες που αναμένεται να αποτελέσουν παρεμβολή στις εφοδιαστικές αλυσίδες αναφέρθηκαν η κλιματική αλλαγή, το διαδικτυακές επιθέσεις, η πολιτική αναταραχή και οι εμπορικοί πόλεμοι. Όχι όμως ο Covid-19.
Τέτοιοι παράγοντες έχουν οδηγήσει αρκετές εταιρείες να επαναπατρίσουν κάποιες δραστηριότητές τους, ικανοποιώντας τις τακτικές προστατευτισμού που έχουν υιοθετήσει κάποιοι ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνεται. Οι περισσότερες, ωστόσο, κάνουν κάτι διαφορετικό, σύμφωνα με τις μελέτες των McKinsey και HSBC.
Αντί να στηρίζονται σε μία μόνο εφοδιαστική αλυσίδα, δημιουργούν πολλές φτιάχνοντας μια ευέλικτη εφοδιαστική αλυσίδα αντισταθμίζοντας τους κινδύνους. Έτσι με πιο ευέλικτα σχήματα οι εφοδιαστικές αλυσίδες μπορεί να αλλάζουν μορφή αλλά δεν αλλάζουν σκοπό, την μεταφορά αγαθών πέρα από τα σύνορα. Γι΄αυτό και τα στελέχη που έλαβαν μέρος στην έρευνα της HSBC εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για την πορεία του εμπορίου το 2021, αναμένοντας σημαντική ανάκαμψη.
Αναφορικά με την τέταρτη παράμετρο, την διάδοση ιδεών, οι δύο έρευνες των DHL και NYU αναδεικνύουν την εκτόξευση του δείκτη τα τελευταία χρόνια λόγω της ευρείας χρήσης του διαδικτύου. Παράλληλα η πανδημία εντατικοποίησε τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ως αποτέλεσμα η διάδοση της πληροφορίας εκτοξεύθηκε κατά 48% συγκριτικά με το 2019 και το 2020, πιάνοντας ένα ποσοστό διπλάσιο του ετήσιου ρυθμού με τον οποίο κινήθηκε τα τρία προηγούμενα χρόνια.
Αυτή η ευρεία χρήση της τεχνολογίας και της διασυνδεσιμότητας ενδέχεται να μειώσει την ανάγκη της διαπροσωπικής επαφής. Οι βίντεο κλήσεις, για παράδειγμα, απειλούν τα επαγγελματικά-εταιρικά ταξίδια, από τα οποία προέρχεται μεγάλο μέρος των εσόδων των αερομεταφορέων αν και αντιπροσωπεύουν μικρότερο ποσοστό των κρατήσεων.
Ωστόσο, επισημαίνει το ρεπορτάζ, η παγκοσμιοποίηση της πληροφορίας ενισχύει το ηλεκτρονικό εμπόριο και την διακρατική συνεργασία για τομείς όπως η επιστήμη που μάχεται σήμερα για το εμβόλιο. Ο προστατευτισμός παραμένει κίνδυνος, τονίζεται.
naftemporiki.gr
