Η προοπτική των πρώτων εμβολιασμών εναντίον του νέου κορωνοϊού στις ΗΠΑ ως το τέλος της χρονιάς παίρνει μορφή: μετά τις Pfizer και BioNTech την περασμένη εβδομάδα, η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna ανακοίνωσε χθες Δευτέρα ότιτο δικό της υποψήφιο εμβόλιο είναι αποτελεσματικό κατά το 94,5%.

Τα δύο εμβόλια ενδέχεται να έχουν λάβει πιστοποίηση και έγκριση από τον αμερικανικό οργανισμό φαρμάκων (FDA) μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, δήλωσε χθες Δευτέρα ο Μονσέφ Σλάουι, επιστημονικός υπεύθυνος στην επιλεγόμενη επιχείρηση Warp Speed, το σχέδιο του απερχόμενου Ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον εμβολιασμό του αμερικανικού πληθυσμού.

Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει τον εμβολιασμό περίπου 20 εκατομμυρίων Αμερικανών, κατά προτεραιότητα αναμφίβολα των πιο ηλικιωμένων και όσων ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου, μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, κατ’ αυτόν, και κατόπιν 25 εκατ. ανθρώπων κάθε μήνα από τον Ιανουάριο, όπως τόνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο MSNBC.

Αναμένει εξάλλου αποτελέσματα των δοκιμών του υποψηφίου εμβολίου της Johnson & Johnson, που χορηγείται σε μία δόση, το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου, κάτι που θα ανοίξει τον δρόμο για την πιστοποίησή του το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου. Χωρίς να λογαριάζεται η πιθανή έγκριση ενός τέταρτου υποψηφίου εμβολίου σε προχωρημένη φάση δοκιμών, αυτού της AstraZeneca και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι με τα εμβόλια που θα εξασφαλίσουν έγκριση από τους εποπτικούς φορείς, θα υπάρχουν αρκετές δόσεις ως τις αρχές του Απριλίου για ολόκληρο τον πληθυσμό.

Όσο για την Ευρώπη, αξιωματούχοι έχουν εκτιμήσει πως είναι πιθανό να αρχίσουν εμβολιασμοί τον Ιανουάριο, με προϋπόθεση την πιστοποίηση των σκευασμάτων από τους αρμόδιους φορείς.

Ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού, η επιστροφή στην ομαλότητα δεν αναμένεται παρά το καλοκαίρι του 2021 το νωρίτερο, αφού θα είναι υψηλό το ποσοστό του πληθυσμού που θα έχει εμβολιαστεί.

Η κλινική δοκιμή του υποψηφίου εμβολίου της Moderna σε 30.000 εθελοντές στις ΗΠΑ έδειξε πως μειώνει κατά 94,5% τον κίνδυνο να ασθενήσει κανείς από την COVID-19, βάσει της προκαταρκτικής ανάλυσης των αποτελεσμάτων της.

Αλλά δεν είναι ακόμη γνωστή η διάρκεια της προστασίας χάρη στο εμβόλιο αυτό — κάτι που μόνο ο χρόνος θα δείξει.

Εάν αυτό το επίπεδο αποτελεσματικότητας επαληθευτεί πως είναι ίδιο στον γενικό πληθυσμό, θα πρόκειται για ένα από τα αποτελεσματικότερα που υπάρχουν, σε σύγκριση με αυτό εναντίον της ιλαράς (97%), που χορηγείται σε δύο δόσεις, ή αυτό εναντίον της γρίπης (19 ως 60% τα τελευταία χρόνια), σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC).

Το υποψήφιο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech φέρεται να έχει αποτελεσματικότητα 90% και το ρωσικό υποψήφιο εμβόλιο Sputnik V αποτελεσματικότητα 92%, βάσει των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Αυτό σημαίνει, κατά τον Έρικ Τόπολ, αμερικανό ειδικό, ότι θα είναι «σε μεγάλο βαθμό» εφικτή η εξάλειψη της COVID-19 με εμβολιασμό.

«Αυτό είναι σημείο καμπής στην ανάπτυξη του υποψηφίου εμβολίου μας εναντίον της COVID-19», δήλωσε ο επικεφαλής της Moderna Στεφάν Μπανσέλ, εκφράζοντας ικανοποίηση διότι το σκεύασμα της εταιρείας του μοιάζει επίσης να αποτρέπει τις σοβαρότερες περιπτώσεις της νόσου.

Καμία σοβαρή περίπτωση δεν καταγράφηκε μεταξύ όσων έλαβαν το εμβόλιο στο πλαίσιο της φάσης 3, έναντι 11 στην ομάδα που έλαβε πλασίμπο, ψευδοφάρμακο.

Ειδικοί χαιρέτισαν τα νέα, παρά την απουσία λεπτομερών δεδομένων για τα αποτελέσματα της δοκιμής.

«Το φως στην άκρη του τούνελ γίνεται ολοένα πιο έντονο», έκρινε ο γιατρός, καθηγητής στο Χάρβαρντ και συγγραφέας Ατούλ Γκαουάντε, μέλος της ομάδας που θα συμβουλεύει τον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν για την πανδημία. «Μπορεί να έχουμε την άνοιξη και το καλοκαίρι πολλά εξαιρετικά αποτελεσματικά εμβόλια με ευρεία διανομή».

Περίπου το 9 ως 10% των ανθρώπων που εμβολιάστηκαν αισθάνθηκαν μεγάλη κόπωση μετά τη δεύτερη δόση, ενώ μικρότερο ποσοστό παρουσίασε άλλες παρενέργειες, όπως πονοκεφάλους ή εκχυμώσεις γύρω από το σημείο όπου έγινε ένεση.

Η Moderna διαβεβαιώνει ότι είναι σε θέση να παραγάγει 20 εκατομμύρια δόσεις ως τα τέλη του Δεκεμβρίου και η παραγωγή έχει ήδη αρχίσει. Αναμένεται να ξεκινήσει ως το τέλος της χρονιάς στην Ελβετία, σε εργοστάσια του ομίλου Lonza.

Αν εγκριθεί, η ταχύτητα της ανάπτυξής του θα αποτελεί τεράστιο επιστημονικό επίτευγμα, λιγότερο από έναν χρόνο μετά την εμφάνιση του SARS-CoV-2 στην Κίνα.

Τη δεκαετία του 1950, χρειάστηκαν εννιά χρόνια για την ανάπτυξη εμβολίου κατά της ιλαράς. Η μέση διάρκεια της ανάπτυξης 21 εμβολίων που ενέκρινε τα τελευταία δέκα χρόνια ο FDA ήταν οκτώ χρόνια.

Το εμβόλιο χορηγείται σε δύο δόσεις, με τη δεύτερη τέσσερις εβδομάδες μετά την πρώτη. Πρέπει να μεταφέρεται στους –20° Κελσίου (–70° Κελσίου αυτό της Pfizer) αλλά μπορεί κατόπιν να αποθηκεύεται αποψυγμένο σε ψυγείο (2 ως 8° Κελσίου) για 30 ημέρες. Αναπτύχθηκε από κοινού με επιστήμονες του Εθνικού Ινστιτούτου Μολυσματικών Νόσων.

Βασίζεται σε πρόσφατη τεχνολογία (η Moderna δεν ιδρύθηκε παρά το 2010), η οποία δεν είχε δοκιμαστεί ποτέ πριν, την αξιοποίηση του λεγόμενου αγγελιοφόρου RNA (mRNA). Γενετικές εντολές διεισδύουν απευθείας σε ανθρώπινα κύτταρα, που επαναπρογραμματίζονται και μετατρέπονται τα ίδια σε αντιγόνα του κορωνοϊού, προκειμένου να προκαλέσουν αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP