Της Βάσως Βεγίρη
[email protected]

Προτεραιότητα στη στήριξη του ιδιωτικού τομέα, επειδή έχει πληγεί περισσότερο από τις συνέπειες της πανδημίας του νέου κορονοϊού, δίνει η κυβέρνηση για το 2021, όπως ξεκαθάρισε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της εφ’ όλης της ύλης συνέντευξης Τύπου που παρέθεσε στο πλαίσιο του «Thessaloniki Helexpo Forum», ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα προχωρά στο «άνοιγμα» μεγάλων και δύσκολων κεφαλαίων, όπως τα εργασιακά και η αναμόρφωση της επικουρικής ασφάλισης, για τα οποία θα δώσει διευκρινίσεις και θα προχωρήσει σε δημόσιες διαβουλεύσεις προσεχώς. Ήδη, πάντως, κατά την πρόσφατη παρουσία του στη Θεσσαλονίκη ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε δώδεκα συγκεκριμένα και κοστολογημένα μέτρα -«12 βήματα αυτοπεποίθησης» για την οικονομία, όπως τα αποκάλεσε χαρακτηριστικάγια τη στήριξη της αγοράς και προς την κατεύθυνση να προστατευτεί η απασχόληση, αλλά και η παραγωγική δραστηριότητα όσο θα διαρκεί η υγειονομική κρίση και να στηριχθεί επίσης το εισόδημα των πιο αδύναμων κατά το δύσκολο φθινόπωρο και χειμώνα.

Κομβικά μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης είναι η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα για έναν χρόνο (2021), η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και το καινοτόμο πρόγραμμα επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας, για το οποίο μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης έσπευσε να ευχηθεί να υπάρξει ενδιαφέρον και για περισσότερες από 100.000 προσλήψεις και τότε θα είναι ο πρώτος που θα το επεκτείνει. Σημείωσε, επίσης, πως θα καλύπτει πλήρως τις εργοδοτικές εισφορές, ανεξαρτήτως μισθού, των εργαζομένων για ένα εξάμηνο με εγγύηση για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Αναλυτικές ανακοινώσεις για το εν λόγω πρόγραμμα θα υπάρξουν εντός των επόμενων ημερών, ενώ ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι παραμένει στόχος η οριστική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης σε βάθος τετραετίας και ότι αυτό είναι το πρώτο βήμα, επειδή «επιλογή της κυβέρνησης είναι να στηριχθεί ο ιδιωτικός τομέας, γιατί αυτός έχει πληγεί πολύ περισσότερο από τις συνέπειες της πανδημίας» και έκανε λόγο για προτεραιοποίηση των επιλογών της κυβέρνησης με βάση και τις δημοσιονομικές δυνατότητές της.

Από το υπουργείο Εργασίας έρχεται και το νέο μεγάλο κεφάλαιο που θα ανοίξει η κυβέρνηση στο αμέσως προσεχές διάστημα, συγκεκριμένα το νομοσχέδιο για τα εργασιακά, που όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός θα τεθεί σύντομα -μέσα στον μήνα- σε δημόσια διαβούλευση.

Κληθείς να διευκρινίσει ποιες είναι οι «παρωχημένες ρυθμίσεις του περασμένου αιώνα», που όπως ο ίδιος προανήγγειλε θα καταργηθούν, απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά του, παραπέμποντας στο νομοσχέδιο όταν κατατεθεί. Σημείωσε πάντως πως φαντάζεται ότι «λίγοι θα είχαν αντίρρηση στο να μπορούν οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερη ευελιξία, εφόσον το επιθυμούν οι ίδιοι, χωρίς αυτό να σημαίνει κατάργηση το οκταώρου. Λίγοι μπορεί να έχουν αντίρρηση για το γεγονός ότι ένα εργατικός νόμος του 1982 χρειάζεται επιτέλους κάποιο ουσιαστικό εξορθολογισμό» και διαβεβαίωσε πως θα φροντίσει να δώσει άπλετο χρόνο και διαβούλευσης και κοινοβουλευτικής συζήτησης.

Όσον αφορά, δε, στην επικείμενη αναμόρφωση της Επικουρικής Ασφάλισης, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι «για τους νέους ασφαλισμένους θα δημιουργήσουμε έναν νέο κουμπαρά για τις εισφορές τους» και πρόσθεσε πως «δεν πρόκειται να ακουμπήσουμε καμία σύνταξη ούτε στο μεταβατικό στάδιο. Εγγυώμαι προσωπικά ότι καμία σύνταξη δεν πρόκειται να κοπεί».  Αναλυτικότερα, τα 12 βήματα για την ενίσχυση της Οικονομίας, στα οποία προχωρά η κυβέρνηση για το 2021 είναι:

• 
  Βήμα πρώτο: Μειώνονται κατά 3 μονάδες, από 39,7% σε 36,7%, οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα για το 2021. Οι τρεις αυτές μονάδες θα μοιραστούν κατά 1,21 μονάδα για τον εργαζόμενο και 1,79 μονάδα για τους εργοδότες. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι υπάλληλος με καθαρό μισθό 1.016 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 158 ευρώ, ενώ το κόστος της θέσης για την επιχείρηση θα μειωθεί κατά 301 ευρώ. Με τον τρόπο αυτό μεγεθύνεται το εισόδημα των νοικοκυριών, ενώ ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για νέες προσλήψεις από επιχειρήσεις των οποίων η ρευστότητα θα έχει ενισχυθεί. Η συνολική ελάφρυνση για εργαζόμενους και επιχειρήσεις υπολογίζεται στα 800 εκατ. ευρώ.
• Βήμα δεύτερο: Καταργείται η Εισφορά Αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες. Το μέτρο θα ισχύει κατ’ αρχάς για ένα έτος, το 2021. Κίνηση που ανακουφίζει με βάση την πηγή του εισοδήματος, όλους τους αυτοαπασχολούμενους και εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας εργαζόμενος με μηνιαίες αποδοχές 2.000 ευρώ θα έχει ετήσια φορολογική ελάφρυνση 361 ευρώ.
• Βήμα τρίτο: Θεσμοθετείται άμεσα καινοτόμο Πρόγραμμα Επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας. Το κράτος θα καλύπτει επί 6 μήνες τις εισφορές, εργαζόμενου και εργοδότη, για κάθε νέο υπάλληλο, ανεξαρτήτως του μισθού και της ειδικότητάς του, υπό τον μόνο όρο ότι οι θέσεις εργασίας στην επιχείρηση δεν θα μειώνονται. Στην περίπτωση μάλιστα που προσληφθεί μακροχρόνια άνεργος, η θέση του θα επιδοτείται με ακόμη 200 ευρώ μηνιαίως. Είναι αξιοσημείωτο ότι η ρύθμιση μεταφράζεται, σε κέρδος 2.821 ευρώ στο εξάμηνο, και για τις δύο πλευρές, για μία νέα πρόσληψη με μισθό 700 ευρώ, ή περίπου 4.000 ευρώ για μισθό 1.200 ευρώ.
• Βήμα τέταρτο: Το πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» ενισχύεται και επεκτείνεται έως το τέλος του 2020, με αποτέλεσμα να αναπληρώνονται οι αμοιβές όσων είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν με μειωμένο ωράριο στους κλάδους που έπληξε η πανδημία, χωρίς να χάνονται ασφαλιστικά δικαιώματα επί του ονομαστικού τους μισθού. Επεκτείνεται, επίσης, η δυνατότητα προσωρινής αναστολής συμβάσεων στους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού, των μεταφορών, του αθλητισμού και του πολιτισμού. Και σε αυτούς προστίθενται, τώρα, οι ξεναγοί και οι καλλιτέχνες.
• Βήμα πέμπτο: Ανοίγει αμέσως και ο 3ος κύκλος ευνοϊκής χρηματοδότησης για τις επιχειρήσεις μέσω της Επιστρεπτέας Προκαταβολής. Το ύψος του τρίτου κύκλου είναι 1,5 δισ. ευρώ και στο εξής περιλαμβάνει και ατομικές επιχειρήσεις χωρίς ταμειακές μηχανές από τους τομείς της εστίασης, του τουρισμού, των μεταφορών, του πολιτισμού και του αθλητισμού, καθώς και τις μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που επιβαρύνονται με ΦΠΑ. Ενώ η κυβέρνηση δρομολογεί και τον 4ο κύκλο για τον Νοέμβριο, με αρχικό ύψος τα 600 εκατ. ευρώ.
• Βήμα έκτο: Μετά την παρέμβασή στις δαπάνες έρευνας και καινοτομίας, θεσπίζεται το μέτρο των υπεραποσβέσεων σε ύψος 200% και για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου για τρία έτη, 2021-2023. Πρόκειται ουσιαστικά για μια έμμεση ένεση ρευστότητας που μειώνει τον εταιρικό φόρο και δίνει κίνητρο επενδύσεων σε εξοπλισμό που βελτιώνει συνολικά την παραγωγικότητα, ψηφιοποιεί τις διαδικασίες και μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων.
• Βήμα έβδομο:Τον Οκτώβριο καταβάλλονται σε περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους τα αναδρομικά ποσά ύψους 1,4 δισ. ευρώ, των κύριων συντάξεων για το 11μηνο 2015-2016. Μέχρι τον Δεκέμβριο δε θα πιστωθούν άλλα 460 εκατομμύρια σε εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχους, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων.
• Βήμα όγδοο: Καταργείται αμέσως ο ΕΝΦΙΑ στα 26 μικρότερα νησιά της χώρας, που δοκιμάστηκαν ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες. Έτσι από φέτος χιλιάδες κάτοικοι, από το Καστελόριζο μέχρι τον Αϊ-Στράτη και από τους Οθωνούς μέχρι τη Γαύδο, απαλλάσσονται, σε μόνιμη βάση από την υποχρέωση αυτού του φόρου. 
• Βήμα ένατο: Για τους απασχολούμενους σε επαγγελματικούς κλάδους που χτύπησε ο κορονοϊός αναβάλλεται μέχρι και τον Απρίλιο του 2021, η καταβολή κάθε οφειλής, φορολογική και ασφαλιστικής, που είχε ανασταλεί στην πρώτη φάση της πανδημίας, ενώ εξακολουθούν να ισχύουν όλες οι προηγούμενες διευκολύνσεις, όπως αυτές των ενοικίων.
• Βήμα δέκατο: Επεκτείνεται για έξι μήνες ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στις μεταφορές, τον καφέ, στα μη αλκοολούχα ποτά, στους κινηματογράφους και τις τουριστικές υπηρεσίες, δηλαδή οι κλάδοι που συνεχίζουν να πλήττονται από την πανδημία.
• Βήμα ενδέκατο: Η πρώτη κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών δεν κινδυνεύει από πλειστηριασμό μέχρι το τέλος του 2020, ενώ από τον Ιανουάριο του 2021 οι πιο αδύναμοι δανειολήπτες θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στον νέο κώδικα διευθέτησης οφειλών και δεύτερης ευκαιρίας που μέχρι τότε θα έχει ψηφιστεί.
• Βήμα δωδέκατο: Παρατείνονται για δύο ακόμη μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας που μόλις έληξαν, ενώ μειώνεται σε 50 αντί των 100 ο αριθμός των απαιτούμενων ενσήμων για τη χορήγηση της ενίσχυσης. Εντάσσονται, έτσι, στο μέτρο αυτό εποχικοί εργαζόμενοι που είδαν μείωση στα ημερομίσθιά τους από την πανδημία.

«Σχέδιο Αυτοπεποίθησης»

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός, κάνοντας λόγο για γενικότερο «Σχέδιο Αυτοπεποίθησης» για το επόμενο δωδεκάμηνο, τόνισε ότι αυτό περιλαμβάνει σειρά αλλαγών στον χώρο της Δικαιοσύνης, της αυτοδιοίκησης, αλλά και στο σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο. Συγκεκριμένα:

• Εκσυγχρονίζεται η Αγορά Εργασίας, με βάση εισηγήσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας.
• Καταργούνται παρωχημένες ρυθμίσεις του περασμένου αιώνα και καθιερώνονται νέα δικαιώματα, που διασφαλίζουν το μέλλον της εργασίας. Ενώ το νέο πλαίσιο ενθαρρύνει τις νέες θέσεις απασχόλησης.
• Αναμορφώνεται η Επικουρική Ασφάλιση με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν ατομικό «κουμπαρά» για κάθε νέο εργαζόμενο.
• Καθιερώνονται νέοι κανόνες στη διευθέτηση των χρεών προς Δημόσιο και τράπεζες. Επιχειρηματίες, επαγγελματίες και κάτοχοι στεγαστικών δανείων αποκτούν μία Δεύτερη Ευκαιρία.
• Επιταχύνεται η απονομή της Δικαιοσύνης. Ψηφιοποιούνται διαδικασίες, ενώ έρχεται ο θεσμός της πιλοτικής δίκης και των επίκουρων βοηθών-δικαστών και αποκτά νέο λειτουργικό πλαίσιο η Εθνική Σχολή Δικαστών.
• Η Ελλάδα αποκτά νέο Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, μέσω της αξιολόγησης των σχολικών μονάδων και του έργου τους αμέσως και των διδασκόντων από το 2021. Στόχος είναι ο νέος νόμος-πλαίσιο θα ενδυναμώσει κι άλλο το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων.
• Θεσπίζεται νέο Χωροταξικό Σχέδιο που οργανώνει τον δημόσιο χώρο με σεβασμό στο περιβάλλον. Με το εν λόγω σχέδιο θα προσδιορίζονται οι χρήσεις γης, περιορίζεται η εκτός σχεδίου και η άναρχη δόμηση και απλοποιείται η αδειοδότηση επενδύσεων, ιδίως Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
• Θεσπίζεται νέο πλαίσιο Δημοσίων Συμβάσεων, το οποίο θα αλλάξει το νόμο 4412, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και προσθέτοντας διαφάνεια. Στόχος να δοθεί νέα ώθηση στα μεγάλα έργα υποδομών, αλλά και σε μικρότερα έργα σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμων ώστε να εκκινούν και να αποπερατώνονται με ταχύτητα, ποιότητα και ασφάλεια.
• Το ΕΣΥ ενισχύεται με μονάδες χρόνιων παθήσεων και ημερήσιας νοσηλείας για μικρά χειρουργεία και θεραπείες. Παράλληλα θα προγραμματίζονται 4.000 προσλήψεις νοσηλευτών κυρίως απ’ όσους υπηρέτησαν ως επικουρικοί στην πανδημία.
• Αλλάζει ριζικά και το Δημόσιο: To ΑΣΕΠ αναδιαρθρώνεται και επιταχύνονται οι νέοι διορισμοί, ενώ στην πύλη gov.gr θα προστεθούν άμεσα 400 ψηφιακές υπηρεσίες, ώστε να φτάσουν τις 1.000, όλες προσβάσιμες και από το κινητό τηλέφωνο.

Όσον αφορά την Αυτοδιοίκηση, σύντομα θα κατατεθεί προς ψήφιση νομοσχέδιο για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση που διακρίνει οριστικά τις αρμοδιότητές της από το κεντρικό κράτος.

Δημοσιονομικά

Όσον αφορά την εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών της χώρας, ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου επισήμανε πως η ύφεση είναι παγκόσμια και πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση από το 1929 και ότι η Ελλάδα σχετικά με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες τα πήγε λιγότερο άσχημα σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις στο πρώτο εξάμηνο του 2020, εκφράζοντας αισιοδοξία για αντίστοιχη πορεία της χώρας και τα επόμενα δυο εξάμηνα, ενώ επανέλαβε ότι η χώρα έχει πολλά ταμειακά διαθέσιμα και «εφόσον κρίνουμε ότι πρέπει να δαπανήσουμε και άλλο δημόσιο χρήμα θα το κάνουμε».

Απέκρουσε, επίσης, την κριτική της αντιπολίτευσης για το σχέδιο Πισσαρίδη και το ενδεχόμενο ενός νέου «μνημονίου», τονίζοντας πως «οι ωραίες ταμπέλες ωραία καίγονται» και όποιος θέλει να ασκεί κριτική πρέπει να το κάνει με πειστικά επιχειρήματα, θέτοντας το ερώτημα αν είναι μνημονιακό μέτρο η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης ή η μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Έσπευσε, ακόμη, να τονίσει πως το πρόσθετο όπλο που έχει η κυβέρνηση στη διάθεσή της είναι «πολύ σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία-διαθέσιμοι πόροι για έξυπνες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας», όπως και ότι τελικός κριτής της πορείας της οικονομίας της χώρας είναι οι αγορές και η Ελλάδα δανείζεται με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο.

Παράλληλα, αν και δεν έγινε κάποια ευθεία αναφορά σε συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους της κυβέρνησης για το επόμενο έτος, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι και το 2021 όσον αφορά τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. θα είναι μια χρονιά εξαίρεσης από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους.